- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fasîh, Ahmed Dede - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi GAMZE ÜNSAL TOPÇU
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:02/04/2022
DÎVÂN (FASÎH, AHMED DEDE)
şiirlerFasîh, Ahmed Dede (d. ?/? - ö. 1111/1699-1700)
ISBN: 978-9944-237-87-1
17. yüzyıl Mevlevî şairleri arasında seçkin bir yere sahip olan Fasîh Ahmed Dede’nin şiirlerini içeren eseridir. Eser klasik divan tertibine uyun olarak hazırlanmış, mürettep dîvân olma özelliğini taşımaktadır. Dîvân’ın elde bulunan bütün nüshaları karşılaştırıldığında 472 gazel, 6 kaside, 2 terci-i bent, 5 terkib-i bent, 7 mesnevi, 7 tarih, 21 kıta, 22 nazım, 160 rubai, 1 muamma, 86 matla, 61 müfret tespit edilmiştir. Allah için tevhit ve münacat, Hz. Muhammed için na’t ve miraçname, Hz. Ali’ye methiye, Hz. Hüseyin için mersiye yazarak din ve tasavvuf alanında başarısının yanı sıra gazellerinde rindane ve âşıkane söyleyiş özelliklerine rastlanılmıştır.
Fasîh Ahmed Dede 35 şairin 98 gazeline nazire yazmıştır. Eserin ilk ve son bölümlerinde rastlanılmak üzere Farsça şiirleri mevcuttur. Farsça şiirler sayı, tür ve şekil olarak değerlendirildiğinde Farsça Divançe olma özelliği taşıdığı anlaşılmıştır (Çıpan 2003:31:32). Dîvân’ın tenkitli metni ve birçok açıdan değerlendirilmesi üzerine Nezahet Tüzün (1944), Mustafa Çıpan (2003) ve Gamze Ünsal Topçu (2020) lisansüstü çalışmalar yapmışlardır.
Şairin biyografisi için bk. "Fasîh, Ahmed Fasîh Dede. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fasih-ahmed-fasih-dede
Eserden Örnekler
Gazel
Yârsuz gül-zâr-ı ʿâlem künc-i mâtemdür bana
ʿIyd u Nevrûzı gönül mâh-ı Muharremdür bana
Dîde-i terle dil-i pür-tabʿumun memnûnıyam
Girye vü âh eylemekde yâr u hem-demdür bana
Bâʿis-i ifşâ-yı râz olabilinmez dostum
Neşve-i ʿışkunla mey keyfiyyeti kemdür bana
Bî-tekellüf iy perî âyîne-i meh-talʿatun
Hâbda seyr eylemek bir başka ʿâlemdür bana
Feyz-ı ışk-ı yâr ile bir hâlet el virdi Fasîh
Künc-i külhan gülşen-i pür-sebz ü hurremdür bana (Çıpan 2004:259)
Rubai
İy sâniʿ-i kevn ü hâlık-ı mevcûdât
Vir keştî-i kalbe sâhil-i feyza necât
Eyle beni âşinâ-yı bahr-i tevhîd
Kʾemvâcı ider hemîşe nefy ü isbât (Çıpan 2004:541)
Kaynakça
Atalay, Mehmet (2007). Fasîh Ahmed Dede Farsça Divançe. İstanbul: Çantay Kitabevi.
Çıpan, Mustafa (2003). Fasih Dîvânı. Ankara: MEB Yay.
Çıpan, Mustafa (1995). “Fasih Ahmed Dede”. İslam Ansiklopedisi. C.12. İstanbul: TDV Yay. 213-214.
Fasîh Ahmed Dede. Dîvân. Süleymaniye Ktp. Esad Efendi Bölümü 2682.
Tüzün, Nezahat (1944). Ahmed Fasih Dîvânı (Edisyon Kritik). Lisans Bitirme Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Ünsal Topçu, Gamze (2020). Fasîh Ahmed Dede Dîvânı Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | FARSÇA DÎVÂNÇE (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Fasîh Dede | Dr. Öğr. Üyesi Fatih Odunkıran |
Görüntüle | ||
2 | MÜNÂZARA-İ GÜL Ü MÜL (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Dede | Dr. Öğr. Üyesi GAMZE ÜNSAL TOPÇU |
Görüntüle | ||
3 | MÜNÂZARA--İ RÛZ U ŞEB (FASîH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Dede | Doç. Dr. Songül Yağcıoğlu |
Görüntüle | ||
4 | TENBÂKÛ-NÂME (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Fasîh Dede | Dr. Öğr. Üyesi Fatih Odunkıran |
Görüntüle | ||
5 | KALEM RİSÂLESİ (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Dede | Dr. Öğr. Üyesi GAMZE ÜNSAL TOPÇU |
Görüntüle | ||
6 | BEHİŞT-ÂBÂD (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Dede | Dr. Öğr. Üyesi Fatih Odunkıran |
Görüntüle | ||
7 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Dede | Dr. Öğr. Üyesi GAMZE ÜNSAL TOPÇU |
Görüntüle | ||
8 | MAHMÛD U AYAS (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Fasîh Dede | Dr. Öğr. Üyesi Fatih Odunkıran |
Görüntüle | ||
9 | MÜNŞE'AT (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Dede | Dr. Öğr. Üyesi GAMZE ÜNSAL TOPÇU |
Görüntüle | ||
10 | RİSÂLE-İ ENBİYÂ (FASÎH, AHMED DEDE) | Fasîh, Ahmed Fasîh Dede | Prof. Dr. Ahmet İÇLİ |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (ABDÎ, HİMMET-ZÂDE ŞEYH ABDULLÂH EFENDİ) | Abdî, Himmet-zâde, Şeyh Abdullâh Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Bekir Belenkuyu |
Görüntüle | ||
12 | GENCÎNE-İ İ'CÂZ (ABDÎ, HİMMET-ZÂDE) | Abdî, Himmet-zâde Şeyh Abdullâh Efendi | Araş. Gör. Emrah Baş |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN-I LUGAZ (ABDÎ, HİMMET-ZÂDE) | Abdî, Himmet-zâde, Şeyh Abdullâh Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (BEHCETÎ HÜSEYİN EFENDİ) | Behcetî Hüseyin Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (FENÂYÎ, CENNET MEHMED EFENDİ) | Fenâyî, Cennet Mehmed Efendi | Prof. Dr. ABDULLAH AYDIN |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (HİMMET/ABDÎ, BOLULU ŞEYH HİMMET EFENDİ) | Himmet/Abdî, Bolulu Şeyh Himmet Efendi | Araş. Gör. Emrah Baş |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (KÂ'İMÎ) | Kâ'imî, Hasan Efendi | Araş. Gör. Elma Dervisbegovic |
Görüntüle | ||
18 | TUHFE-İ NÂTIK (NÂTIK/NÂTIKÎ, CELÎLî-ZÂDE) | Nâtık/Nâtıkî, Edirneli Celilî-zâde | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (NAZMÎ, ŞEYH MEHMED) | Nazmî, Şeyh Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Leyla Alptekin Sarıoğlu |
Görüntüle | ||
20 | MEV'İZA-İ MÜCÂHEDE (NAZMÎ, ŞEYH MEHMED) | Nazmî, Şeyh Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Leyla Alptekin Sarıoğlu |
Görüntüle |