DÎVÂN (CEVDET)
şiirler
Cevdet, Recâîzâde Ahmed (d. ?/?- ö. 1247/1831)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Recâîzâde Ahmed Cevdet'in, Cevdet” mahlasıyla yazdığı şiirlerinin yer aldığı eser. Cevdet'in bilinen üç eserinden biri Dîvânçe-i Cevdet adlı eseridir. Kütüphanelerde el yazma nüshaları bulunan Dîvân yeni Türk harfleriyle yayımlanmamıştır. Fatin Tezkiresi’nde de Cevdet’in, Nevadirü’l Âsâr” ve Zînetü’l-Mecâlis  adlı eserleri ile birlikte Dîvânçe-i hoş-lehçesi'nin bulunduğu kayıtlıdır (Abdulkadiroğlu-Sarı 1998: X).

Cevdet’in şiirlerinin yer aldığı Dîvânçe-i Cevdet, küçük bir Dîvân olup 1000 beyit civarındadır.  Eserde bir münâcât, bir ramazaniyye, bir bahâriyye, manzum bir mektup, manzum bir tezkire ve çeşitli vesilelerle yazılmış kıt'alar bulunmaktadır. Dîvânçe’deki manzumeler gazel, kaside, mesnevi, kıt'a, kıt'a-i kebire, şarkı, murabba, muhammes, tahmis, terkib-bend şekilleriyle yazılmıştır. Eserdeki 100’e yakın manzumenin dörtte üçü gazel olup Dîvânçe’deki toplam beyit sayısının yarısına yakınını oluşturur. Âşıkane ve hikemî tarz şiirlerle dikkat çeken Dîvânçe’de, kıt'a-i kebire şekliyle yazılan tarihler önemli bir yekûn teşkil etmektedir.

Dîvânçe’nin bilinen dört yazma nüshası bulunmaktadır.  İkisi İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar, Yz. Nu: 807; 2847'de, diğer ikisi ise Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Manzum Eserler, Yz. Nu: 84; 85'te kayıtlıdır. Dîvânçe'nin ayrıca Ankara Milli Kütüphanede kayıtlı nüshaları ve mikrofilm arşivi nüshaları (EHT 1955 A; EHT 198 A; MFA(A) 4007; MFA(A) 4009) bulunmaktadır (Abdulkadiroğlu-Sarı 1998: XI).

Şairin biyografisi için bk. "Cevdet, Recâî-zâde Ahmed". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cevdet-recaizade-ahmed 

Eserden Örnekler


Eserden Örnekler

Gazel

Cilvegâh-ı tal‘at-i cânâne kim gönlümdür ol

Sûret-i mescidde bir büt-hâne kim gönlümdür ol


Yüz sürer anda rikâb-ı şâh-ı aşka dil-berân

Enderûn-ı sînede külhâne kim gönlümdür ol


Kâbil-i ta‘mîr olaydı böyle kalmazdı harâb

Yanına korkar gelen vîrâne kim gönlümdür ol


Birbirine arz ider meclisde hûbân-ı zemân

Gezmede elden ele peymâne kim gönlümdür ol


Akıbet cây oldı Cevdet kâfirân-ı hüsne âh

Sûret-i mescidde bir büt-hâne kim gönlümdür ol (Yz. 807 vr. 22a)


Gazel

İçüp içüp de bu rütbe şarâb neylersin

Olup da ben gibi sen de harâb neylersin


Hazîneler telef itdik yolunda cânânın

Sorar olursa gönül bir hesâb neylersin


Yetiş yetiş emân ey andelîb-i hoş-nağme

Bu demde gülşene itmez şitâb neylersin


Usanmadın mı a zâhid riyâ-yi nâfileden

Du‘âlar olduğı yok müstecâb neylersin


O mest-i nâza didim Cevdet ‘işret eylerken

Olup da ben gibi sen de harâb neylersin (Yz. 807 vr. 24b).

Kaynakça


Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim- Sarı, Mehmet (1998) (hzl.). Recâîzâde Ahmed Cevdet-Nevâdiru’l-Âsâr Fî mütâla’ati’l-Eş’âr (Seçme Beyitler). Anıl Matbaa ve Ciltevi. Ankara:

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim- Sarı, Mehmet (2009). “Külliyât-ı Recâîzâde Ahmet Cevdet-Nevâdiru’l Âsâr, Zînetü’l-Mecâlis, Dîvânçe”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi TAED 39 Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı. Erzurum: 323-333.

Atıf Bilgileri


Sarı, Mehmet. "DÎVÂN (CEVDET)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-cevdet. [Erişim Tarihi: 05 Temmuz 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 NEVÂDİRÜ’L-ÂSÂR FÎ MÜTÂLA’ATİ’L-EŞ’ÂR (CEVDET) Cevdet, Recâî-zâde Ahmed Prof. Dr. Mehmet Sarı
Görüntüle
2 ZÎNETÜ’L-MECÂLİS (RECÂÎZÂDE AHMED CEVDET) Cevdet, Recâî-zâde Ahmed Prof. Dr. Mehmet Sarı
Görüntüle
3 SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) Âbid, Zeynelâbidîn Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu
Görüntüle
4 TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) Âbidin Paşa Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Doç. Dr. Hamza KOÇ
Görüntüle
5 DÎVÂN (ÂCİZ) Âciz, Mehemmed Helife ismail Aksoyak
Görüntüle
6 FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Prof. Dr. mehmet atalay
Görüntüle
7 DÎVÂN (FERÎDE HANIM) Ferîde Hanım, Bahâr-zâde Prof. Dr. Eyüp Akman
Görüntüle
8 DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi Dr. Bilal Güzel
Görüntüle
9 KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî ismail Aksoyak
Görüntüle
10 DÎVÂN (HULÛSÎ) Hulûsî, Ömer Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
11 DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi Doç. Dr. Özgür KIYÇAK
Görüntüle
12 İNTİBÂHU'T-TÂLİBÎN (MEHMED RÜŞDÎ) Mehmed Rüşdî, Ketenci-Zâde Araş. Gör. Aslıhan SÜMBÜLLÜ
Görüntüle