- Yazar Biyografisi (TEİS)
Babur , Gazi Zahîrüddîn Muhammed - Madde Yazarı: Dr. NURAY TAMİR
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:06/10/2022
DÎVÂN (BABUR)
şiirlerBabur , Gazi Zahîrüddîn Muhammed (d. 6 Muharrem 888/14 Şubat 1483 - ö. 6 Cemâziyelevvel 937/26 Aralık 1530)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Gazi Zahîrüddîn Muhammed Babur’un (ö. 1530) şiirlerinin toplandığı eser. Babur Dîvânı, klasik divan tarzında tertip edilmemiştir. Eserde Risâle-i Vâlidiyye Tercümesi, 119 gazel, 18 mesnevî, 210 rubaî, 57 muamma, 19 kıt’a, 15 tuyuğ, 79 matla’, 7 masnû’ şiir, 16 nâtamam gazel, 3 nazm, 16 musarra’ beyit, 5 müfred, 4 yerde de mensur parça vardır. Bunların dışında Farsça olarak 2 gazel, 12 rubaî, 8 kıt’a, 17 matla’ ve 1 mensur parça yer almaktadır (Yücel 1995: 19). Dîvân’da, Babur’un sade ve samimi üslubu ile aşk, tabiat, güzellik yanında içtimai, ahlaki, tasavvufi konuların işlendiği şiirleri, onun hayat görüşünü, karakterini ve sanat gücünü yansıtır. Sanatlı şiirlerinin yanında konuşur gibi yazdığı şiirler de bulunmaktadır. (Yücel 1995: 19) Onun hayatından izler bulunan şiirleri ile birlikte Dîvân’ın muhtevası Bilâl Yücel tarafından “büyük vak’a romanlarının muhtevası” olarak değerlendirilmiştir (1995: 19).
Babur Dîvânı’nın Üniversite Nüshası, Paris Nüshası, Topkapı Nüshası, Muallim Cevdet Nüshası, Rampur Nüshası ve Tahran Nüshası olmak üzere altı nüshası bilinmektedir. (Yücel 1995: 19, 21, 23-25) Bunların dışında Haydarâbâd Sâlâr Jang Müze Kütüphanesi’nde iki, Bankipûr’da ve Buhara’da birer nüshalarının olduğuna dair bilgiler veren Ömer Faruk Akün, Dîvân'ın ayrı ayrı nüshalarının E. Denison Ross (1910), Köprülü-zâde Mehmed Fuad (1331/1915), Samoyloviç (1917), Şefika Yarkın (1962), S. Azimcanova - A. Kaimov (1965) ve S. Azimcanova (1948) tarafından neşirlerinin yayımlandığını belirtir (1991: 398). Babur Dîvânı’nın tamamı, nüshaları karşılaştırılarak (Tahran nüshası hariç), Bilâl Yücel tarafından gramer incelemesi, metin, sözlük ve tıpkıbasımla birlikte yayımlanmıştır (1995: IX).
Şairin biyografisi için bk. "Babur , Gazi Zahîrüddîn Muhammed". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/babur-gazi-zahiruddin-muhammed
Eserden Örnekler
Yâr yüzümni körüp derd ü gamım bilse kirek
Yüz körüp derd ü gamım çâresini kılsa kirek
İy sabâ cân u köngülni özi ting çün kıldı
Köngli birle dige sin cânı üçün kilse kirek
Vaslını ni kılayın gayrdın ayrılmadı hîç
Yâr vaslı manga agyârdın ayrılsa kirek
Vaslınıng kadrini çün bilmedi bu tilbe köngül
Hicrining tîgı anıng yürekini tilse kirek
Şükr Bâbürni bilür min digen irmiş ol ay
Lâ-cerem bendelerin şâhları bilse kirek (Yücel 1995: 122)
---
Türkler hattı nasîbing bolmasa Bâbür ni tang
Bâbürî hattı imestür hatt-ı Sıgnakî durur (Yücel 1995: 170)
---
Kuyaş dik yüzüng ü dür dik tişingning hicride iy ay
Közümning yaşıdur yüz katre vü her katre dür-dâne (Yücel 1995: 171)
Kaynakça
Akün, Ömer Faruk (1991). “Bâbür (Sanatkâr ve Fikir Adamı Yönü)”. İslâm Ansiklopedisi. C. 4. İstanbul: TDV Yay. 396-400.
Aslan, Üzeyir (2010). “Bâbur Divanında Öncelemeler ve Öncelemelerde Paralelizm”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 3(4): 1-26.
Bilkan, Ali Fuat (2002). “Divân ve Bâbürnâme ışığında Bâbür’ün Hindistan Hayatı”. Bilig, 21: 97-116.
Ceylan, Nimet (2009). Gazi Zahirüddin Muhammed Bâbur Mirza'nın Eserlerindeki İkilemeler. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yıldız, Ufuk (2016). Bâbür Dîvânı ile Muhibbî Dîvânı’nın Ses Bilgisi ve Ekler Açısından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
Yücel, Bilal (hzl.) (1995). Bâbür Dîvânı (Gramer-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım). Ankara: AKM Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ARÛZ RİSÂLESİ (BABUR) | Babur , Gâzî Zahîreddîn Muhammed | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
2 | BÂBUR-NÂME/VEKÂYÎ (BABUR) | Babur, Gazi Zahîrüddin Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE-İ VÂLİDİYYE TERCÜMESİ (BABUR) | Babur, Gâzî Zahîreddin Muhammed | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
4 | TÂRÎH-İ REŞÎDÜDDÎN / TÂRÎH-İ REŞÎDÎ | Mîrzâ Haydar Duglat Mîrzâ Muhammed Haydar Köregan b. Muhammed Hüseyin b. Muhammed Haydar b. Emir-i Kebîr Saîd Ali b. Emir Ahmed b. Hudaydad b. Emir Bulacı | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
5 | CİHÂN-NÂME | MÎRZÂ MUHAMMED HAYDAR KÖREGAN, Haydar Mîrzâ Duglat, Mirza Muhammed Haydar Duğlat | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
6 | BAHRÜ’L-HÜDÂ (ŞÎBÂNÎ) | ŞÎBÂNÎ | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN/DÎVÂN-I TÜRKÎ-Yİ BAYRAM HAN/ HAN-I HANÂN (BAYRAM HAN) | Bayram Han | Dr. ilhame gültekin |
Görüntüle | ||
8 | GÜL Ü BÜLBÜL (BORA GAZİ GİRAY HAN) | Bora Gazi Giray Han | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
9 | FARSÇA DÎVÂN (EMÂNÎ) | Emânî, Muhammed Beg | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
10 | MAHMÛD VE AYAZ (ENÎSÎ) | Enîsî, Yol Kulu Beg Şamlu | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
11 | SIFATÜ'L-HAREMEYN (HAYATÎ) | Hayâtî | Dr. Öğr. Üyesi Arife Ece Evirgen |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (KIDÎRÎ) | Kıdırî, Yûsuf | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (MEVLANA EFSERÎ) | Mevlânâ Efserî | Prof. Dr. Üzeyir Aslan |
Görüntüle |