DÎVÂN (ÂHÎ)
şiirler
Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend (d. ? - ö. 923/1517-18)

ISBN: 978-9944-237-87-1


“Benli Hasan” ve “Dilsiz Dânişmend” lakabıyla tanınan Âhî mahlaslı şairin şiirlerini muhtevi eseri. Âhî Dîvânı’nın Türkiye’deki tek nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY 1942/2 numarada bulunmaktadır. Bu yazmanın 75-98. sayfaları arası Âhî’nin şiirlerine ayrılmış olup burada 1 kaside ve 104 gazel yer almaktadır. İkinci nüsha Paris Milli Kütüphanesi, Ancient Fonds 364’teki 1 kaside, 1 murabba, 96 gazel ihtiva eden yazmadır. Âhî’nin birçok şiir mecmuasında da şiirleri yer almaktadır. Yapılan son çalışmaya göre Âhî Dîvânı’ında "147 gazel, 1 kıta, 1 kaside, 3 matla, 2 müfred, 1 murabba" bulunmaktadır (bkz. Yaman 2014). Şair tezkireleri onun şiiri, bilhassa gazelleri ve matlaları hakkında övgü dolu ifadeler kullanmıştır. Gazellerinde birbirine zıt iki psikolojik unsur olan ıstırap ve bedbinlik ile şuhâne ve rindâne eda hâkimdir. Âhî Dîvânı, 15. yüzyıl şairi Necâtî’yi 18. yüzyıl şairi Nedîm’e ulaştıran çizgideki önemli eserlerden biridir. Yapmacıklığa düşülmeden söylenmiş, mahalli unsurlarla bezenmiş, sade ve samimi şiirler eserde dikkati çeker (Sungur, 1994: 38, 32).

Âhî Dîvânı üzerine bugüne kadar üç çalışma yapılmıştır. Bunların ilki Necati Sungur (1994)’un tenkitli yayını, ikincisi Mustafa S. Kaçalin (yty)’in çalışmasıdır. Son çalışma Yalçın Yaman (2014)'ın hazırladığı yüksek lisans tezidir. Yaman tezinde Sungur ve Kaçalin’in çalışmalarını eleştirel bir gözle değerlendirmiş, ilaveten Paris Milli Kütüphanesi’ndeki nüshadan da istifade etmiştir. 

Şairin biyografisi için bk. “Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahi-benli-hasan-dilsiz-danismend

Eserden Örnekler


Gazel

Ne nakş eder bizüm ile nigârı gördün mi

Ne fitneler koparur rûzgârı gördün mi


Bu kanlu kanlu yaşumdan revân olup göz göz

Bu çeşme çeşme akan cûybârı gördün mi


Direk direk dikilürken kapunda dûd-ı dilüm

Alem alem göge agan şerârı gördün mi                


Kaçup kaçup da ırakdan dönüp dönüp yüzüme

Kıya kıya bakan ol gamzekârı gördün mi


Bu pâre pâre ciger kanı ile sînemde

Bölük bölük açılan lâlezârı gördün mi


Kabâ-yı al geyüp gül gibi çemenlerde

Güzel güzel salınan kadd-i yârı gördün mi


Sorar erişdügine Âhî göz yaşını döküp

Kabâ-yı sürh ile ol gül-izârı gördün mi (Yaman 2014: 202)

Kaynakça


Âhî (yty). Dîvân. (hzl. M. S. Kaçalin). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/10590,ahidivanimustafakacalinpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 31.08.2021]

Sungur, Necati (1994). Âhî Divânı. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.

Yaman, Yalçın (2014). Âhî Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Kufacı, Osman. "DÎVÂN (ÂHÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-ahi. [Erişim Tarihi: 04 Ekim 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
2 HÜSN Ü DİL (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
4 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
5 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
6 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
7 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
8 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
9 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
10 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
11 ENVÂRÜ’L-ÂŞIKÎN (AHMED-İ BÎCȂN) Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed-i Bîcân, Şeyh Ahmed-i Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib Dr. Öğr. Üyesi abdullah uğur
Görüntüle
12 DÜRR-İ MEKNÛN (AHMED-İ BÎCȂN) Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib Prof. Dr. Ahmet DEMİRTAŞ
Görüntüle