- Yazar Biyografisi (TEİS)
Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend - Madde Yazarı: Doç. Dr. Osman Kufacı
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:17/09/2021
DÎVÂN (ÂHÎ)
şiirlerÂhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend (d. ? - ö. 923/1517-18)
ISBN: 978-9944-237-87-1
“Benli Hasan” ve “Dilsiz Dânişmend” lakabıyla tanınan Âhî mahlaslı şairin şiirlerini muhtevi eseri. Âhî Dîvânı’nın Türkiye’deki tek nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY 1942/2 numarada bulunmaktadır. Bu yazmanın 75-98. sayfaları arası Âhî’nin şiirlerine ayrılmış olup burada 1 kaside ve 104 gazel yer almaktadır. İkinci nüsha Paris Milli Kütüphanesi, Ancient Fonds 364’teki 1 kaside, 1 murabba, 96 gazel ihtiva eden yazmadır. Âhî’nin birçok şiir mecmuasında da şiirleri yer almaktadır. Yapılan son çalışmaya göre Âhî Dîvânı’ında "147 gazel, 1 kıta, 1 kaside, 3 matla, 2 müfred, 1 murabba" bulunmaktadır (bkz. Yaman 2014). Şair tezkireleri onun şiiri, bilhassa gazelleri ve matlaları hakkında övgü dolu ifadeler kullanmıştır. Gazellerinde birbirine zıt iki psikolojik unsur olan ıstırap ve bedbinlik ile şuhâne ve rindâne eda hâkimdir. Âhî Dîvânı, 15. yüzyıl şairi Necâtî’yi 18. yüzyıl şairi Nedîm’e ulaştıran çizgideki önemli eserlerden biridir. Yapmacıklığa düşülmeden söylenmiş, mahalli unsurlarla bezenmiş, sade ve samimi şiirler eserde dikkati çeker (Sungur, 1994: 38, 32).
Âhî Dîvânı üzerine bugüne kadar üç çalışma yapılmıştır. Bunların ilki Necati Sungur (1994)’un tenkitli yayını, ikincisi Mustafa S. Kaçalin (yty)’in çalışmasıdır. Son çalışma Yalçın Yaman (2014)'ın hazırladığı yüksek lisans tezidir. Yaman tezinde Sungur ve Kaçalin’in çalışmalarını eleştirel bir gözle değerlendirmiş, ilaveten Paris Milli Kütüphanesi’ndeki nüshadan da istifade etmiştir.
Şairin biyografisi için bk. “Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahi-benli-hasan-dilsiz-danismend
Eserden Örnekler
Gazel
Ne nakş eder bizüm ile nigârı gördün mi
Ne fitneler koparur rûzgârı gördün mi
Bu kanlu kanlu yaşumdan revân olup göz göz
Bu çeşme çeşme akan cûybârı gördün mi
Direk direk dikilürken kapunda dûd-ı dilüm
Alem alem göge agan şerârı gördün mi
Kaçup kaçup da ırakdan dönüp dönüp yüzüme
Kıya kıya bakan ol gamzekârı gördün mi
Bu pâre pâre ciger kanı ile sînemde
Bölük bölük açılan lâlezârı gördün mi
Kabâ-yı al geyüp gül gibi çemenlerde
Güzel güzel salınan kadd-i yârı gördün mi
Sorar erişdügine Âhî göz yaşını döküp
Kabâ-yı sürh ile ol gül-izârı gördün mi (Yaman 2014: 202)
Kaynakça
Âhî (yty). Dîvân. (hzl. M. S. Kaçalin). Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/10590,ahidivanimustafakacalinpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 31.08.2021]
Sungur, Necati (1994). Âhî Divânı. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.
Yaman, Yalçın (2014). Âhî Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
2 | HÜSN Ü DİL (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
5 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
6 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | ENVÂRÜ’L-ÂŞIKÎN (AHMED-İ BÎCȂN) | Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed-i Bîcân, Şeyh Ahmed-i Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib | Dr. Öğr. Üyesi abdullah uğur |
Görüntüle | ||
12 | DÜRR-İ MEKNÛN (AHMED-İ BÎCȂN) | Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib | Prof. Dr. Ahmet DEMİRTAŞ |
Görüntüle |