Süleyman-zâde Mehmed Efendi’nin (ö. 1156/1743-44) Adlî mahlasıyla yazdığı şiirlerini ihtiva eden eseri. Adlî Dîvânı, 29 kaside, 414 gazel, 19 kıta, 170 rubai, 74 tarih manzumesi, 128 muamma ve 57 beyit olmak olmak üzere 891 manzumeyi muhtevi mürettep bir divandır (Başpınar ve Baltalı 2020: 439-441).

Hacimli sayılabilecek bir divana sahip olan Adlî, naat şairi olarak anılmasının yanı sıra şairlik kudretini daha ziyade cülus, doğum, vefat ve sefer gibi hadiseleri konu edindiği tarih düşürmede göstermiştir. Şairin rubai ve muamma yazmada da oldukça mahir olduğu söylenebilir (Başpınar ve Baltalı 2020: 439). Manzumelerinde atasözü ve deyimlere sıkça yer vermesi, hikemî tarzın Adlî’nin sanatı üzerindeki etkisi olarak değerlendirilebilir (Baltalı 2016: 171).

Dîvân'ın Türkiye kütüphanelerinde tespit edilen iki nüshası bulunmaktadır. Bu nüshalardan İstanbul Üniversitesi, Nadir Eserler Kütüphanesi, nr. NEKTY10299’da kayıtlı olanı, 1107/1695-1696’da tertip edilmiş olup eserin müellif hattıdır. Dîvân, 77 varaklı yazmanın 1-73. varakları arasındadır. Eserin İstanbul nüshasına göre nispeten daha eksik olan diğer nüshası, Tavşanlı İlçe Halk Kütüphanesi, Zeytinoğlu Koleksiyonu, nr. 43ZE333/6’da kayıtlı yazmanın 236-292. varakları arasındadır. Bu nüsha, aynı mahlası kullanan II. Mahmud’a ait zannedilerek kütüphane kayıtlarına geçmiştir.

Adlî Dîvânı’nın Tavşanlı İlçe Halk Kütüphanesi nüshası esas alınarak bir yüksek lisans çalışması (Baltalı 2016) yapılmıştır. Daha sonra yayımlanan bir makale ile (Başpınar ve Baltalı 2020) eserin iki nüshası içerik açısından karşılaştırılmıştır. Fatih Başpınar (2021) ise Dîvân’daki muaammaların incelendiği bir makale yayımlamıştır.

Şairin biyografisi için bk. "Adlî, Süleyman-zâde Mehmed Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.  http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/adli-suleymanzade-mehmed-efendi