- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi - Madde Yazarı: Araş. Gör. Zehra Öztürk
- Eser Yazılış Tarihi:1144/1732-1156/1743
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:30/11/2021
DERGEH-NÂME (HASÎB)
mesneviHasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi (d. ?/?-ö. 1166/1752-53)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hasîb’in yaşadığı dönemde İstanbul’da bulunan 97 dergâhı konu edindiği manzum eseri. Dergeh-nâme’nin sekizinci beytinden eserin I. Mahmûd (1730-1754) döneminde yazıldığı anlaşılmaktadır. Eserin Müstakim-zâde tarafından istinsah edilen nüshasında “Vezîr-i A‘zâm ve Ekrem Hekîm-zâde Ali Paşa Hazretleri” döneminde yazıldığı kaydı vardır (Kut ve Kut 1987: 214). Hekimoğlu Ali Paşa'nın I. Mahmûd devrinde iki kez sadrazamlık yaptığı (1732-1735 ve 1742-1743) tarihlere bakılırsa eserin bu yıllar arasında yazıldığı anlaşılmaktadır.
Dergeh-nâme, 129 beyitten oluşan bir mesnevidir. Hasîb, eseri yazma sebebini tarîk erbabına ve tekyelere duyduğu minnet olarak açıklar. Eser aruzun 11 farklı kalıbı ile yazılmıştır.
Eser giriş, bir gazel, “zeyl-i der-bahr-i dîger” başlıklı sekiz, “zikr-i der-bahr-i dîger başlıklı” bir bölüm ve hâtimeden oluşur. Şair, eserde Arapça, Farsça kelime ve tamlamaları sıkça kullansa da eserin dili açık ve anlaşılırdır.
Eserin tenkitli metni Emin Efendi'nin eklemeleriyle yayımlanmıştır (Kut ve Kut 1987).
Hasîb’in biyografisi için bk. “Hasîb, Mü’min-zâde Ahmed Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hasib-muminzade-ahmed-efendi
Eserden Örnekler
Zeyl-i der-bahr-i dîger
Yok iltiyâm-ı zahm-ı dile böyle bir mahal
Bu Âsitân-ı Hazret-i Ümmî Sinân’a gel
Sôfî semend-i himmeti sür Atpazarı’na
Tâ Nakşıbend-i şevk-i derûn ol buharına
İlyâs Efendi Tekyesi’ne var da Hızr’ı bul
Ol Âsitâne’den idegör Hazret’e vusûl
Zikr-i Hudâ ki sâlike hısn-ı emândır
Zîrâ bu tekye herkese Cankurtaran’dır
Her yevm-i Cum‘a çeşm-i dile incilâya gel
Bâzâr-ı erba‘âde Mehemmed Ağa’ya gel
Ben ravza-i habîb-i Hudâ bâd sad salât (Kut ve Kut 1987: 221)
Kaynakça
Kut, Günay ve Turgut Kut (1987). “İstanbul Tekkelerine Ait Kaynak: Dergeh-nâme”. Türkische Miszellen. İstanbul: Divit Matbaacılık ve Yay. 213-237.
Aktepe M. Münir (1998). “Hekimoğlu Ali Paşa”. İslam Ansiklopedisi. C. 17. İstanbul: TDV Yay. 166-168.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | SİLKÜ'L-LE'ÂL-İ ÂL-İ OSMÂN | Hasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi | Dr. Göker İnan |
Görüntüle | ||
2 | RAVZATÜ'L-KÜBERÂ (HASÎB) | Hasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi | Dr. Göker İnan |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (HASÎB) | Hasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | MECMÛ'A-İ TEVÂRÎH | Hasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
5 | HİKÂYE-İ MANZÛME (HASÎB) | Hasîb, Mü’min-zâde Ahmed Efendi | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz Mehmet Gürbüz |
Görüntüle | ||
6 | MİYÂHİYYE (HASÎB) | Hasîb, Mü'minzâde Ahmed Efendi | Dr. Göker İnan |
Görüntüle | ||
7 | MENÂKIB-I ŞÂH HABÎB (HASÎB) | Hasîb, Mü'min-zâde Ahmed Efendi | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz Mehmet Gürbüz |
Görüntüle | ||
8 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
9 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
13 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
15 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
16 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |