Ali Paşa’nın devlete ve millete karşı işlediği ileri sürülen suçlarının anlatıldığı eser. Adından da anlaşılacağı üzere Ali Paşa’nın eylemleri değerlendirilir. “Tenbih, İcmal-i Ahvali, Konferanslar, Paris Muahedesini Hetk, Islahat Fermanı, Ecanibin Tasarruf-ı Emlak Nizamnamesi, Garibe, Maliye/Düyun-ı Hariciyenin Sahih Hesabı, Hatime” bölümlerinden oluşur.

Abdülaziz’e atfedilen “Vay… Herif bir yıl daha kalaymış devleti batıracakmış!” sözüyle başlayan eserde Ali Paşa’dan “Kapıcızade” diye bahsedilir. Bunun nedeni kendisinin bir kapıcının oğlu olmasıdır. Ali Paşa; devleti kötü yönetmekle, şahsi çıkarları uğruna devletin çıkarları aleyhinde çalışmakla, devlet içindeki istişare kültürünü terk edip bütün kararları yabancı elçilerin tavsiyesiyle almakla, yabancılarla düzenlediği konferanslarda çıkan kararları tercüme edip sultana sunmakla, maliyeyi borç batağına sürüklemekle, yabancılara imtiyaz verip Müslüman ahaliyi göz ardı etmekle, toprak ve imtiyaz kayıplarıyla suçlanmıştır.

Eser, 28 sayfadır. Ali Paşa’nın ölümünün ardından yazıldığı anlaşılan eserde baskı tarihi yoktur. 1871 veya 1872’de Paris’te basıldığı düşünülür. Bazı kaynaklar eserin 21 Recep 1288(1871)’de basıldığını söyler. Ancak burada bir yanlış anlama söz konusudur. İç kapakta Ali Paşa’nın vefatının ardından Sultan Abdülaziz ve Mahmut Nedim Paşa’nın söylediği rivayet edilen sözler verilmiştir. 21 Recep 1288 tarihi, Nedim Paşa’nın beyanının tarihidir. 1909 (1325) yılında Kolağası Kemalettin tarafından Ali Paşa’nın Siyaseti adıyla Türkiye’de yeniden basılmıştır. Necmi Gürel'in yüksek lisans tezinde (1993) ve Hüseyin Çelik'in doktora tezinde (1991) eserle ilgili açıklamalar mevcuttur.

Yazarın biyografisi için bk. “Ali Suavi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-suavi