- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmed Mihrî, Kerküklü - Madde Yazarı: Doç. Dr. Mustafa Uğurlu ARSLAN
- Eser Yazılış Tarihi:1293/1876
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:26/04/2022
CÜLÛSNÂME-İ SULTAN ABDULHAMİD HÂN-I SÂNÎ (MEHMED MİHRÎ)
cülûsnâmeMehmed Mihrî, Kerküklü (d. 1265/1849 - ö. 1333/1915'ten sonra)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Kerküklü Mehmed Mihrî'nin, Sultan Abdülhamîd’in 1293/1876 yılında tahta çıkışı üzerine yazdığı manzumeler. Mihrî, Abdülhamîd'in cülusuna dair 4 şiir kaleme almış ve bunları Cülûs-nâme-i Sultân Abdülhâmid Hân-ı Sânî adıyla neşretmiştir. Bu neşirde 3 tarih manzumesi ve kılıç kuşanma merasimini tasvir eden 1 kaside yer almaktadır. Kasidenin ve tarih manzumelerinden biri Farsça yazılmıştır. Türkçe olan manzumelerden biri 9 beyit, diğeri 1 beyit; Farsça manzumelerden biri 10 beyit, kılıç kuşanma törenini anlatan Farsça manzume 73 beyitten müteşekkildir.
Şiirler, aruzun "fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün", "mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün" "fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün" kalıplarıyla kaleme alınmıştır. Eser, dil ve üslup açısından tetkik edildiğinde şu hususlar dikkat çekmektedir: Cülûsnâme-i Sultan Abdülhamid Hân-ı Sânî adlı eser bir padişahın tahta çıkışına düşürülen tarihler ve bir kasideden ibaret olduğundan üslup da genellikle bu minval üzere şekillenmiştir. Sultan II. Abdülhamid Han; dinî, siyasi ve içtimaı açıdan ele alınmış ve padişahın her bir veçhesi farklı sıfatlarla tavsif edilmiştir. Şiirleri, genel olarak ses, biçim, yapı ve anlam açısından irdelemek gerekirse özellikle nida sanatına yer verilmiş ve padişah “Müjde ey dânişverân-ı kişver-i ilm ü hüner” gibi çeşitli sıfatlarla anılmıştır. Eserde bulunan Türkçe şiirde tam kafiye kullanılmış, metin yer yer Arapça ve Farsça tamlamalarla örülmüştür. Farsça şiirlerde de padişah methedilirken, yer yer ağdalı bir dil kullanılmış, ayet ve hadislerden iktibaslar yapılmış ve padişahın cömertlik, şecaat ve kahramanlık gibi özellikleri tavsif edilirken padişah, bazı tarihî ve mitolojik kahramanlarla kıyaslanarak verilmiştir. Mehmed Mihrî, eserini takdim ederken Sultan II. Abdülhamid Han’ı, din ve milletin hamisi, din için mücadele eden mücahitlerin imamı, karaların sultanı ve denizlerin hakanı, hilafet tahtının varisi, adalet binasını tesis eden sultan olarak tavsif etmektedir.
“Târîh Berây-ı Cülûs” başlığı altında yazmış olduğu tarih manzumesinin ilk beytinde Mihrî, sözlerine “Müjde!” diyerek başlamakta, sevinç ve mutluluğunu dile getirmektedir. Daha sonra ise şair Mihrî, Sultan II. Abdülhamid Han’ın vasıflarını sıralamaktadır: II. Abdülhamid Han, Osmanlı tahtına adaleti ile süs ve ışık olmuş, bu yönüyle insanlar ve melekler onun şanını yüceltmiştir. Yeryüzü ve gökyüzü kendisine rağbet etmektedir. Onun gelişi ile din ve devlet düşmanları gam içerisinde olmuş, mülk ve milletin dostları ise büyük bir mutluluk içerisine girmişlerdir. Gök kubbe durdukça onun, zaferleri ile şanının yüceltilmesi temenni edilmiş. Onun devletinin hiçbir zaman dert ve keder görmemesi arzu edilmiştir.
Şairin biyografisi için bk. "Mehmed Mihrî, Kerküklü". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmed-mihri-kerkuklu
Eserden Örnekler
Müjde ey dânişverân-ı kişver-i ilm ü hüner
Müjde ey gayret-keşân-ı ümmet-i Osmâniyân
Eyledi iclâl ile evreng-i şâhîye cülûs
Şehriyâr-ı Cem-haşem Abdülhamîd-i adl-rân
Âl-i Osmân tahtına adl ile verdi zîb ü fer
Ol sipihr-i saltanat hurşîd-i evc-i izz ü şân
Şânını tebcîl eder cins-i beşer nev‘-i melek
Oldu ol Şâh-ı cihân mergûb-ı arz ü âsumân
Buldu ahvâl ü umûr-ı memleket feyz-i cedîd
Geldi cism ü hey’et-i İslâmiyâna tâze cân
Düşmenân-ı dîn ü devlet oldular gark-âb-ı gam
Dôstân-ı mülk ü millet oldular hep şâdmân
Âsumân durdukça dursun ol Şeh-i gerdûn-cenâb
Eylesin feth ü zaferle dâ’imâ tecdîd-i şân
Sâf olup âyîne-i şevket-nümây-ı devleti
Görmesin gerd-i keder yâ Rabbi hîç bir vakt ü ân
Çıkdı dü çeşm-i adû Mihrî dedim târîhini
Oldu Hân Abdülhamîd yümn ile sultânu’z-zamân (1293)
(Arslan 2020: 29).
Kaynakça
Arslan, Mustafa Uğurlu (2020). "Mehmed Mihrî Efendi’nin Sultân Abdulhamîd’in Cülûsuna Yazdığı Şiirler". INIJOSS İnönü University International Journal of Social Sciences / İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 9 (1).
Mehmed Mihri (1293). Cülûsnâme-i Sultan Abdulhamid Hân-ı Sânî. Mearif Nezareti
Özege, Seyfettin (1973). Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu. C. II. s. 463.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MUHTASAR SARF-I (OSMÂNÎ MİHRAN APİKYAN/MİHRÎ) | Mihran Apikyan, Mihrî | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
2 | KİTÂBÜ'T-TUHFETİ'L-BEHİYYE FÎ LİSÂNİ'L-İNGİLİZÎ VE'L-FRANSEVÎ VE'L-ARABÎ VE'T-TÜRKÎ (MEHMED MİHRÎ) | Mehmed Mihrî, Kerküklü | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
3 | TERCÜME-İ ARÛSNÂME-İ MÎRZÂ MEHDÎ HÂN (MİHRÎ) | Mehmed Mihrî, Kerküklü | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
4 | FENN-İ BEDÎ' / EL-ESERÜ'L-CELÎL FÎ MEDHİ ALÂ İSMÂ'İL | Mehmed Mihrî, Kerküklü | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
5 | HAC YOLUNDA (MEHMED MİHRÎ) | Mehmed Mihrî, Kerküklü | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
6 | DİVANÇE (MEHMED MİHRÎ) | Mehmed Mihrî, Kerküklü | Doç. Dr. Gülçiçek Akçay |
Görüntüle | ||
7 | ET-TUHFETÜ'L-ABBÂSİYE Lİ'L-MEDRESETİ'L-İLLİYYETİ'T-TEVFÎKİYYE (MEHMED MİHRÎ) | Mehmed Mihrî, Kerküklü | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
8 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
9 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
10 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
11 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
12 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
13 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
14 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
16 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |