Ebu Hafs Ömer bin İbrahim Ensarî’nin Zehrü’l-Kimam adlı Arapça eserinin, Celâlzâde Koca Nişancı Mustafa Çelebi tarafından yapılan tercümesi. Nuruosmaniye nüshasında eserin adı, “…Cevâhirü’l-Ahbâr fî Hasâili’l-Ahyâr ile tesmiye olundu…” (9b) şeklinde geçmektedir. Eserin sonunda yer alan tarih manzumesinin son mısrasındaki “Kıssa-i Yûsuf bugün oldı tamâm” ibaresi, eserin telif tarihinin 967/1560 olduğunu göstermektedir.

Yusuf kıssasının genellikle manzum olarak yazıldığını, mensur örneklerinin sayısının yetersiz olduğunu belirten Mustafa Çelebi, mensur bir Yusuf kıssasını tercüme etmek istediğini dile getirerek eserin telif sebebini açıklamıştır. Eser, giriş, 17 meclis ve sonuçtan oluşmaktadır. Eserin mukaddime kısmında, nesirdeki maharetini göstermek için süslü ve bedi bir dil kullanan Mustafa Çelebi, bu bölümde Yavuz Sultan Selim’i methetmiş, otobiyografik bilgiler sunmuş, eserin tertibine ve muhtevasına dair açıklamalarda bulunmuştur. Ayrıca, Yusuf kıssasının ahsenü’l-kasas olarak adlandırıldığını belirterek, bu surenin nüzul sebebini belirtmiştir.

Söz edilen 17 mecliste Hz. Yakup’un hayatına dair bilgiler, Hz. Yusuf ile kardeşleri arasındaki ilişki, Hz. Yusuf’un gördüğü rüya ve kardeşleri tarafından Hz. Yusuf’un kuyuya atılması, Hz. Yusuf’un kuyudan çıkarılması, köle olarak satılması ve Mısır’a yolculuğu, köle olarak Mısır’da bulunan Yusuf’a Züleyha’nın aşık olması, Hz. Yusuf’un zindana atılması ve rüya tabirinde haklı çıkması, Yusuf’un zindandan kurtulması, Züleyha’nın mümin olup Hz. Yusuf’la evlenmesi, Hz. Yakup’un gözlerinin açılması ve Hz. Yusuf’un vefatı ayrıntılı bir hikaye kurgusu çerçevesinde kaleme alınır. 

Eser bir tarih manzumesi ile sonlanır. Eseri oluşturan her bir meclis birbirine, meclislerde ele alınan konuyla alakalı yazılmış olan manzumelerle bağlanır.

Eserin bilinen iki nüshası üzerine Burhan Baran tarafından doktora tezi hazırlanmıştır (2011).

Yazarın biyografisi için bk. "Nişânî, Koca Nişancı/Celâl-zâde/ Nişancı Mustafa Bey b. Tosyalı Kadı Celâl Efendi/Mustafa Çelebi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nisani-koca-nisanci-celalzade-nisanci