Enderûnlu Fâzıl’ın dönemin meşhur köçeklerini anlattığı manzum eseri. Diğer adı Rakkas-nâme olan eser, murabba nazım biçimi ve aruzun "fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün" kalıbı ile yazılmıştır. Nüshaları arasında farklılık göstermekle birlikte ilmî neşirlerinde 118 bent vardır (Karacasu 2006; Keskin 2013).

İstinsah tarihi belli olmayan eser dört bölümden oluşmaktadır. Eser, 7 bentten oluşan münacat kısmı ile başlar. Bunu "Sebeb-i Nazm-ı Çengî-nâme" başlıklı 28 bentlik bölüm takip eder. Bu bölümde Fâzıl, bir meclis tasviri yaparak meclistekilerin kendisinden köçekleri anlatan bir eser yazmalarını istemeleri üzerine Çengî-nâme'yi yazmaya karar verdiğini anlatır. Eserin asıl bölümü "Der Beyân-ı Mâhiyyet-i Çengîyân" başlıklı kısımdır. 73 bentten oluşan bu bölümde, dönem İstanbul’unun meşhur 43 köçeğinin her biri, adı, lakabı, yaşı, milliyeti, dini ve dış görünüşleri gibi farklı özellikleriyle birkaç bendi geçmeyecek şekilde anlatılır. Dönemin eğlence hayatının önemli bir parçası olan bu çengilerin bir kısmı şairin şarkılarında da geçer. Eser, 10 bentten oluşan "Hâtime" bölümü ile sona erer.

Eser, şekil olarak şehrengizleri hatırlatmakla birlikte, konusu ve üslubu bakımından onlardan ayrılır. Levend, eseri şehrengiz türünün geç dönemde yazılmış örneklerinden biri olarak kabul etse de (1958: 62) eser tam olarak şehrengiz türünün özelliklerini taşımamaktadır. Dili yalın olan eserinin sonunda "Hezl ile kilk-i siyâh-ı rüsvâ âlemi kırdı geçirdi" diyen Fâzıl'ın çengileri ve onların hayranlarını anlatırken müstehcen ve cinsel çağrışımı olan "ehl-i zînâ", "ehl-i livât", "şalvar çözdür-", "du'â-yı Lût'u al-" gibi kelime ve ifadelere; "gözü açık ol-", "Karaman'da kuzu ol-", "âftâbı balçıkla sıva-", "velveleye ver-", "helvayı turşu gibi ekşit-" gibi mahallî deyimlere ve "boynuzlu", "kahpe-zen", "gulam-pâre", "endâze burun", "cîfeye benze-" gibi mizahi ifadelerle  sıklıkla yer verdiği görülür.

Çengî-nâme, İstanbul (1258/1842) ve Kahire’de (1286/1869) basılmıştır. Matbu nüsha dışında, Karacasu (2006) 10, Keskin (2013) 11 yazma nüshasını tespit etmiştir. Ancak eserin, bu çalışmalarda belirtilenlerin dışında Manisa İl Halk Kütüphanesi 45 HK 2670’da kayıtlı Dîvân’ın sonuna eklenmiş bir nüshası daha mevcuttur. Eserin 4 nüsha üzerinden tenkidli neşri Karacasu (2006); 7 nüsha üzerinden tenkidli neşri Keskin (2013) tarafından yapılmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Fâzıl, Enderunlu Fâzıl (Hüseyin) Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fazil-enderunlu-fazil-huseyin-bey