- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmet Celal - Madde Yazarı: Akın ZENGİN
- Eser Yazılış Tarihi:1892
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:10/06/2022
ÇELEBİ SULTÂN MEHMED YÂHUD MÜCEDDİD-İ DEVLET (MEHMET CELÂL)
manzum tarihMehmet Celal (d. 1867 - ö. 25 Ocak 1912)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mehmet Celal’in manzum Osmanlı tarihi. Bu, yazarın eserlerinden onuncusudur. Eserde Çelebi Mehmed dönemi, Timur ile olan mücadelesi ve Osmanlı askerlerinin kahramanlıkları anlatılır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan ana kısımların sonunda gazel, beyt, kıt’a, müstezât, muhammes, müseddes gibi farklı nazım şekilleriyle kaleme alınmış ekler vardır.
24 sayfadan ibaret olan eser, mukaddimeyle birlikte toplam 11 bölümdür. Mukaddime bölümünde şair: “Yazmakta olduğum manzûm Osmânlı Târîhine ait ve Müceddid-i Devlet Sultân Mehmed-i Evvel Hazretlerine dâir olan bu risâlenin te’ehhür-i neşrinden dolayı kâri’in-i kirâmın afvlarını temennî eder ve bundan böyle şu külliyâtın muntazaman tahrîrine gayret edeceğimi arz eylerim” diyerek esere başlar. Birinci ve ikinci bölümlerde Çelebi Mehmed’in Timur ile yaptığı mücadeleler anlatılır. 3, 4, 5, 6 ve 7. bölümlerde Çelebi Mehmed ve Osmanlı ordusunun kahramanlıklarından söz edilir. 8. bölüm Eflak’ta çıkan isyan ve Osmanlı ordusunun bu isyanı kontrol altına alması ile ilgilidir. 9. bölüm Osmanlı’nın Üngürüs’e (Macaristan) hâkim olmasıyla başlar ve padişahın özelliklerinin anlatımıyla devam eder. Son bölümde ise şair, bir sonraki kitabının Sultan Selim ile ilgili olduğunu söyleyerek bitirir.
Eserin dil ve üslup özelliklerini incelediğimizde sade ve yalın bir anlatım göze çarpar. Aruz etkili bir şekilde kullanılmış, şiirlerde en fazla “fâʻilâtün fâʻilâtün fâʻilün” kalıbı tercih edilmiştir.
Eser, 1309/1892 yılında Kasbar Matbaası'nda basılmıştır. Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege Koleksiyonunda 0108862, 0108863, 0127937 demirbaş numaralarında kayıtlıdır.
Şairin biyografisi için bk. “Mehmet Celal”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-celal
Eserden Örnekler
Eyledi mâh-ı latîf-i nev-zuhûr
Âsumânı hâkdânı gark-ı nûr
Bir cihân-ı nûr o demde etdi cûş
Nûr içinde kaldı bahr-ı pür-hurûş
Bâd esip yapraklar etdi ihtizâz
Bülbül eylerdi güle arz-ı niyâz
Pek garîbâne akan bir cûybâr
Gâh olurdu şevk ile pertev-nisâr
Bir çoban dağdan inerdi muzdarib
Rûhu bir Allâh’a karşı müncezib
Böyle bir demde şehinşâh-ı cihân
Hazret-i Sultân Mehemmed nâ-gehân
Verdi ruhsat incilâ-yı hançere
Gösterirdi tîğını düşmanlara
Karşısında düşmânı manzûr idi
Karşısında düşmanı Tîmûr idi
Şânına dünyâyı kıldı müstenîr
Eyledi Tîmûr’u da mağlûb-ı tîr
Başka bir düşmân göründü ol zamân
Çıkdı meydâna cebânetli hemân (Mehmed Celal 1309: 2-3).
Kaynakça
Arslan, Mehmet (2015). Mehmet Celâl’in Manzum Târihleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Avcı, İsmail (2016).“Savaştan Şiire: Mehmet Celal’in Kaleminden Sultan III. Mehmet’in Avrupa Seferi”. Balkanlar’da Türk Dili. (ed. H. Babacan ve İ. Avcı) Ankara: Gece Kitaplığı yayınları. 115-130.
Mehmet Celâl (1309). Çelebi Sultân Mehmed Yâhud Müceddid-i Devlet. İstanbul: Kasbar Matbaası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | OSMANLI EDEBİYÂTI NUMÛNELERİ (CELÂL) | Mehmed Celâl | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
2 | ADADA SÖYLEDİKLERİM (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Diğer Mehmet Ufuk Demir |
Görüntüle | ||
3 | AK SAÇLAR (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
4 | ÂSÂR-I CELÂL (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
5 | BÎ-VEFÂ (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu |
Görüntüle | ||
6 | BİR KADININ HAYÂTI (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu |
Görüntüle | ||
7 | BİR PEDERİN SERGÜZEŞTİ (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
8 | CEMÎLE (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu |
Görüntüle | ||
9 | DÂMEN-ÂLÛDE (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu |
Görüntüle | ||
10 | DEHŞET YÂHUD ÜÇ MEZÂR (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu |
Görüntüle | ||
11 | ELVÂH-I MA'SÛMÂNE VE MAKÂLÂT-I EDEBİYYE (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Doç. Dr. Şeyma Büyükkavas Kuran |
Görüntüle | ||
12 | ELVAH-I SEVDA (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu |
Görüntüle | ||
13 | ELVÂH-I ŞÂ'İRÂNE (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
14 | FÂTİH SULTÂN MEHMED-İ SÂNÎ YÂHUD İSTANBUL FETHİ (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
15 | GAZELLERİM (MEHMET CELAL) | Mehmet Celal | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |