Edirneli Mecdî tarafından derlenen nazireler mecmuası. 16. yüzyılın tezkire müelliflerinden Ahdî-i Bağdâdî (ö. 1002/1593-94), Gülşen-i Şuʻarâ adlı şairler tezkiresinde Edirneli Mecdî hakkında bilgi verirken onun Câmiʻü’n-nezâ’ir adında bir nazire mecmuası tertip ettiğini haber vermektedir. Ahdî’nin “… ekser-i şuʻarâ-yı Rûm’un tedâvînin cemʻ idüp matlaʻların tertîb-i buhûr riʻâyet idüp Câmiʻü’n-Nezâyir yazmış …” (Solmaz 2005: 510) ifadesinden söz konusu mecmuada yalnızca Anadolu şairlerinin nazirelerine yer verildiği yanında mecmuanın, nazirelerin sadece matla beyitlerini ihtiva ettiği ile mecmuaya kaydedilen şiirlerin aruz bahirlerine göre tasnif ve tertip edildiği anlaşılmaktadır. Kapsamı ve düzeni hakkındaki bu bilgilerden sonra Ahdî “… makbûl-i asâgir ü ekâbir ve pesendîde-i zurafâ vü şuʻarâ olup meşhûr ve elsine-i efvâhda mezkûrdur” (Solmaz 2005: 510) diyerek mecmuanın küçük ve büyükler arasında muteber, şair ve zarifler arasında beğenilen bir eser olduğu değerlendirmesini yapmaktadır.

Mecmuanın tertip tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Ahdî’nin Gülşen-i Şuʻarâ’yı ilk olarak 971/1563’te telif ettiği malumdur. Gülşen-i Şuʻarâ’nın ilk tertibinden sonra müellifin ölümüne değin uzun bir telif süreci nihayetinde meydana ge(tiri)ldiği bilinen bir husustur. Bu husus mecmuanın tertip tarihi hakkında muğlaklığa sebebiyet vermekteyse de tezkirenin yazma nüshaları incelendiğinde (Solmaz 2005: 32-45) Edirneli Mecdî’nin biyografisinin, tezkirenin üç ravzalı ilk tertibinde de yer aldığı yani sonradan eklenmediği görülmektedir. Buradan hareketle Mecdî’nin, Câmiʻü’n-nezâ’ir’i 1563 veya daha öncesindeki bir tarihte tertip etmiş olduğunu söylemek yerinde olacaktır.

Bilindiği gibi Ahdî, ya kendileri ile görüşerek ya da mektuplaşarak tezkiresinde bilgi vereceği birçok şair hakkında birinci ağızdan malumat edinmiştir. Onun mülaki olarak hakkında bilgi edindiği şairlerden biri de Edirneli Mecdî’dir (Solmaz 2005: 25). Ahdî, görüşmeden daha öte bir yıl Mecdî’nin evinde kaldığını, İstanbul ve Bursa’da da defalarca buluştuklarını tezkiresinde belirtmektedir (Solmaz 2005: 510). Bu bilgilerden hareketle Ahdî’nin büyük ihtimalle Mecdî tarafından tertip edilen nazire mecmuasını görüp incelediği söylemek mümkündür. Mecmua henüz ele geçmemiştir.

Derleyicinin biyografisi için bk. “Mecdî, Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecdi-mehmed