- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hüseynî, Hüseyin Efendi - Madde Yazarı: Dr. Necmiye Özbek Arslan
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:12/12/2021
CÂMİ'Ü'L-ENVÂR (HÜSEYNÎ)
didaktik mesneviHüseynî, Hüseyin Efendi(d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hüseyin bin Ahmed Sirozî’ye ait olan mesnevi nazım şekliyle kaleme alınmış tasavvufi nitelikte tefsir. 11 bin beyitten müteşekkil olan eserde mesnevi nazım şekli dışında kaside, gazel, nazm, kıt’a nazım şekilleri de kullanılmıştır.
Eserin tam ismi Kitâb-ı Câmiü’l-Envâr ‘alâ Tefsîri’l-İhlâs olup “İhlâs suresine dair nurları bir araya getiren kitap” manasına gelmektedir. İhlas suresinin tefsiri dışında dinî ve tasavvufi pek çok konuya değinilen eserde pek çok ayet, hadis ve kelam-ı kibardan iktibas bulunmaktadır. Eserin tam olarak hangi tarihte yazıldığı bilinmemekle birlikte Hüseyin Sirozî, eserini dört ay on günde yazdığını ve Ramazan ayının on ikinci günü Duhâ (kuşluk) vaktinde tamamlandığını belirtmiştir.
Şair, beyitler arasında insanların gözünden hicap perdesini kaldırıp ilâhî sırları ayan etmek, insanları fâni âlemden bâkî âleme yöneltmek, bunun için de sözlerine onları âşık etmek düşüncesinde (Düzenli 2014: 56) olduğunu söyleyerek sebeb-i te’lifini ifade etmiştir.
Günümüze kadar tek nüshası tespit edilebilmiş olan eser üzerine Mesut Bayram Düzenli tarafından bir doktora tezi hazırlanmıştır (2014).
Şairin biyografisi için bk. “Hüseynî, Hüseyin Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/huseyni-huseyin-efendi
Eserden Örnekler
Faslun Fî Ni'meti Rasûlu'llâh 'Aleyhi's-salâtü Ve's-Selâm
Eyâ iy nûr-ı hazretden olan nûr
Senün sırrun ol nûra pes tûr
Ki sensin âyine ol pâdişâha
Senünle ire iren yüce şâha
Vü mazharsın hem ol zâta sıfâta
Sana varsun varan âb-ı hayâta
Çü cân Mûsâsı ol Tûra irişe
Kelâm itmek sana andan dürişe
Çü sensin server-i esrâr -ı hikmet
Sana iren görür mi aslâ nikmet (Düzenli 2014: 509)
Faslun Fî Beyâni Tefsîri İhlâs Bi- 'Avni'l-lâh
Key mukarrebdür pes anlar eyledük andan beyân
Söyledük bunca merâtib eyledük 'anber-feşân
Nûr-ı Kur'ândan kılalum şimdiden girü kelâm
Olasız andan münevver göresiz Hakdan nişân
Sûre-i İhlâsdur ol ger idesin andan su'âl
Hakkına böyle buyurmışdur Resûl-i Müste'ân (Düzenli 2014: 524)
Kaynakça
Düzenli, Mesut Bayram (2014). Hüseyin b. Ahmed Sirozî'nin Câmiü'l-Envâr 'Alâ Tefsiri'l-İhlâs Adlı Eseri (1b-192b, İnceleme-Metin). Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | CÂMİ'Ü'N-NESÂYİH (HÜSEYNÎ) | Hüseynî, Hüseyin Efendi, Hüseyin b.Ahmed-i Sîrozî | Dr. Öğr. Üyesi HALİT BİLTEKİN |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
3 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
4 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
5 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
6 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
7 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
8 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
10 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
11 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |