Sa‘dî-i Şirâzî’nin (ö.1292) Bostan adlı Mesnevisine, Osmanlı sahası şârihlerinden Şem‘î Mustafa tarafından 989/1581 yılında yazılan şerh. Şehnâme vezniyle (fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûl) kaleme alınan Bostan, bazı yazma nüshalarda farklılık göstermekle birlikte ortalama 5000 beyitten oluşur. Eser, bir mukaddime ve on bölüm şeklinde tertip edilmiştir. Birçok hikâye ve konuşmadan müteşekkil bu bölümler şu başlıklardan meydana gelmektedir: Adalet ve hükümdarlık, cömertlik, aşk, tevazu, rıza, kanaat, terbiyenin etkisi, şükür, tövbe, münacat ve kitabın sonu.

Osmanlı dönemi eğitim kurumlarında Farsça öğretiminde Gülistan ve Bostan gibi İran klasikleri tercih edilmiştir. Bundan dolayı Bostan’ın edebiyatımızda çok sayıda tercüme ve şerhi bulunmaktadır. Bu şerhler içerisinde en bilinenleri Sürûrî (ö. 1562), Şem‘î (ö. 1602-3’ten sonra), Sûdî (ö.1599[?]) ve Bursalı Hevâyî’nin (ö.1608) şerhleridir. Kâtib Çelebi (ö.1657) bu şerhler içerisinde en doğru ve en güzeli olarak Hevâyî’nin eserini kabul etse de en tanınmış ve yaygın olanı Sûdî’nin iki cilt halinde basılmış olan eseridir. Sûdî, hazırlamış olduğu Bûstan Şerhi’nde aynı esere şerhler yazan Sürûrî ve Şem‘î’ye defalarca reddiyelerde bulunup onların hatalarını tenkit etmiştir. Sürûrî’nin Bostan Şerhi’yle ilgili derkenarlara aldığı notlardan Şem‘î’nin eserini yazarken diğer Bostan şerhlerini de okuyup onlardan istifâde ettiği anlaşılmaktadır.

Şem‘î Mustafa eserinin başlangıcında, bir gün arkadaşlarıyla Sa’dî’nin Bostan’ı üzerine sohbet ederken güzel söz söyleyen dostlardan birinin bu eserin Türkçeye şerh edilip müşküllerinin bu vesileyle giderilmesinin güzel ve makbul olacağı yönünde telkinlerde bulunduğunu ve bu vesileyle Bostan’ı şerh etmeye karar verdiğini belirtir. Şem‘î’nin, Bostan’ı şerh ederken izlediği yöntem diğer eserlerindekilerle paralellik arz eder. Şârih, geleneksel şerh yöntemine ait unsurları kullanmanın yanı sıra, şerhlerinde bu unsurların tamamını uygulamaz. Onun şerh metodu; gelenekselden farklı bir sıralama benimseme, beyit ve dizeleri birden fazla tercüme etme, çok sayıda örnek sunma gibi bazı noktalarda kendine has bir hususiyete bürünür. Müellifin eserini yazarken son derece sistemli ve titiz davrandığı dikkati çeker. Nitekim eser metninin içerisinde ve derkenarlarda geçen “ba‘zı nüshada” ifadeleri, şârihin eserini yazarken kapsamlı bir metin tenkidine giriştiğini ortaya koymaktadır.

Yurt içi ve yurt dışı kütüphanelerinde çok sayıda yazma nüshası bulunan Bûstan Şerhi’nin toplam 90 nüshası tespit edilmiştir (Gök 2014 s.79-84). Bûstan Şerhi ikiye taksim edilerek 1b-200b varakları üzerine bir (Verim 2014), 200b-321a varakları üzerine de başka bir (Metin 2014) yüksek lisans tezi hazırlanmıştır.