Abdülhak Hâmid Tarhan’ın, eşi Fatma Hanım için yazdığı Makber ve Ölü’den sonra neşrettiği bir başka eseri. Hâmid, eserdeki manzumelerin Fatma Hanım’ın Bombay’daki hayatından ve vefatından doğan hatıraları içerdiğini söyler (Enginün 1991: 21). Zaten kitaptaki şiirlerin bazıları da Bombay’daki semtler ve yerlerin isimlerini taşımaktadır. Mesela; Malabar tepesi demek olan, “Malabar Hil” şiiri, Bombay’da bir semtin ismi olan “Biriçkendi” şiiri, Bombay’da bir tepenin adı olan “Mahim” şiiri, Kambala tepesi demek olan “Kambala Hil” şiiri gibi.

Eserde aruzla yazılmış 19 manzume vardır. Bunlardan “Bir İğbirar”, “İğbirarım” ismiyle; “Hacle-i Muzlim” de “Ziyaret” ismiyle daha önce yayımlanmıştır. Hâmid “İğbirarım” şiirini, biraz ilaveler ve değişiklikler ile bu kitaba da almıştır. “Ziyaret” şiirinin ise sadece içeriğinde değişiklikler yapmış mısra sayısını değiştirmemiştir. Şiir, Recaizâde Mahmut Ekrem’in “Makber” şiirine naziredir.

“Hacer-i Müteharrik” şiirinde Hâmid’in aklına Fatma Hanım gelir. Sevdiğim nerde, diye sorar? Mezar taşı, ona doğru yürür. “Gayibe” şiirinde yine mezar taşına seslenir ve Fatma Hanım’ın ölmemesi gerektiğini, şifa bulması gerektiği söyler. “Zühre-i Hindî” şiirinde yine dağdan bir güzel kız gelir, yanından koşarak geçer. Şair bu kızla kaybolan Fatma Hanım’ın hayatını hatırlar. “Meşçere-i tar” şiirinde yine ağaçlıkta güzel bir kız görür, ona seslenir fakat kız kaçar. Kızın onu bir canavar sandığını söyler. “Mahim” şiirinde de aynı durum vardır. Ormanda saklanıp su kenarında yıkanan mandaları seyreder. Mandaların etrafında, maymunlar, yılanlar, fareler, filler, haşereler ve türlü türlü yırtıcı hayvanlar vesaire vardır. Mandalar bunlardan korkmayıp onlar yokmuş gibi davranmaktadırlar ama şair, ormandan çıkıp onlara görününce hepsi dehşetle kaçışırlar. Burada Hâmid, Fatma Hanım’ın hastalığının kendisini yırtıcı ve zararlı hayvanlardan daha kötü bir duruma soktuğunu söylemektedir.  

“Bir leyle-i ye’s” şiirinde Hâmid, her şeyi siyah renkli olarak görür. Gözü ne görse siyah renktedir, gönlünden ne geçirse yine siyah renktedir. Evler, dağlar, âlem, dağ, sabah, nehir sevgili, ağaçlar, bülbül, gonca, şebnem, mescit, meyhane vesaire hep siyah renklidir. “Bir İğbirar” şiirinde de bunun biraz değişi bir durum vardır. Şiirde her şeyi gönlü gibi muğber yani küskün gücenmiş görür. Mescit, meyhane, mevki, cennet, ilkbahar hep muğberdir. Sonra verem olmuş sevgili de küsmüş, gücenmiş, kırıktır. Fatma Hanım’ın verem olmasından dolayı Hâmid, böyle olumsuz bir ruh hâli içerisine düşmüştür. Bu ruh hâlini de tabiata yansıtmaktadır. Tabiatı da kendisi gibi kötü görmektedir.

Bu durum, “Tecelli Yahut Teselli” şiirinde de devam eder. Hâmid, seher vakti dağlık bir yere çıkar. Oradan denize, ovaya ve iki tarafı ağaçlı yola bakar. Bu yol bir köye çıkmaktadır. Fakat köy harap olmuştur. İki iki minare ayaktadır. Nehre, rüzgâra sorar, bahara, hasretten sararmış ağaçlara yalvarmalar eder. Ağaçların bu halini Fatma Hanım’ın veremli halinin hatırlaması zanneder. Ve gözünden yaşlar akar. Allah’tan çiçeklerin niye solduğunu, ona cennetinden gönderdiği meleklerin sultanının yani Fatma Hanım’ın ne olduğunu sorar. Güneş doğunca, sevgilisini görür gibi olur. Allah’a ulaştığını görür.  

“Malabar Hil” şiirinde ise bir sabah erken çeşmeli bir yere giden güzel bir kız görür. “Briçkendi” şiirinde her akşam deniz kenarına tek başına gittiğini, orada baştan aşağı siyah giyinmiş bir kız gördüğünü söyler. “Kambala Hill” şiirinde evine yakın ağaçlık güzel bir yerde erkence gezmeye çıkar. “Ebedi Bir Saniye”de bu sefer sahraya çıkar. Oradan dağı aşar. Yorgun yorgun, vadileri dolaşır. “Bir Visâl-İ Ba’îdü’l-İhtimâl” şiirinde de yine yüksek bir yerdedir. Bu şiirlerde Hâmid’in Fatma Hanım’la gezmelerini mi anlattığı, buradaki kızların Fatma Hanım mı olduğu, tam olarak belli değildir. Zaten kitaptaki şiirler oldukça kapalı ve anlaşılması zordur. Yukarıda söylediklerinden hareketle, onun Fatma Hanım’ın hastalığında bu şekilde kendini dağlara, kırlara, deniz kenarlarına attığı, buralarda Fatma Hanım’la olan maceralarını hatırladığı söylenebilir.

“Hindistan’daki Odam” şiirinde Hâmid bu sefer evinin yirmi pencereli büyük salonundadır. “Gurbette Vatan” şiirinde ise gemidedir. “Bağ-ı Rânî” şiirinde Fatma Hanım’ın özelliklerini anlatır. “Hacle-i Muzlim”de artık Fatma Hanım, mezardadır. “Avdet-i Mazi” şiirinde Hâmid, Fatma Hanım’la yaşlılıklarını hayal eder. “Tehlil” şiirinde, yine Makber’de olduğu gibi yazdıklarından rücu eder. Allah’a seslenerek kendisini affetmesini ister. Hâmid, Makber’in yapısı gereği yazamadığı, eksik bıraktığı bazı yerleri bu kitapta devam ettirip tamamlamıştır. Mesela "Tevhid" şiiri bunlardan birisidir. Makber’in sonunda çok az olarak bahsettiği konuyu burada bir şiir hâline getirmiştir. Yine Makber’de yer verdiği Fatma Hanım’la olan hatıralarını, onunla beraber yaptıklarını, onun ölümü üzerine duyduklarını burada tamamlamıştır.

Hâmid, yukarıda da geçtiği gibi, Bunlar O'dur’un bir dereceye kadar yeni yolda olduğunu söyler. Gündüz Akıncı, Hâmid’in asıl yeniliğini bu şiirlerle yaptığını söyler (Akıncı 1954: 164). Ahmet Hamdi Tanpınar ise Bunlar O'dur’daki manzumelerde Hâmid’i, Hindistan manzarasının adeta çarpmış olduğunu, tabiat zenginliğini verebilmek için Hâmid’in her çareye başvurduğunu, fakat fazla bir şey yapamadığını, yeni bir şey ortaya atamadığını söyler (Tanpınar 1982: 523). Fakat Hâmid’in burada anlatmak istediği bunlar değildir. Onlar ikinci plândadır. Hâmid buradaki şiirleriyle Fatma Hanım’ı, onun Bombay’daki son zamanlarını ve öldükten sonra kendisinde bıraktığı izlenimleri anlatmaktadır. Bu yüzden kitaptaki tabiat tasvirlerinden ziyade, güzel kız tasvirleri daha önemlidir.

Tanpınar, ayrıca Hâmid’in Bunlar O'dur kitabı ile aruzdaki mısra yekpareliğini kırdığını, konuşma hususiyetlerinin ilk defa şiire soktuğunu, mitolojik hayal ve isimleri Türkçeye soktuğunu da söyler. (Tanpınar 2012: 524) Bunlar eserin ehemmiyetini gösteren önemli tespitlerdir. Hâmid’in bu şiirlerde muhtevanın dışında şekil bakımından da değişiklikler denediği görülmektedir.

Kitapta, eşleme, sarma ve çapraz kafiye düzeni kullanılmış, bazılarında sarma ve çapraz kafiye düzeni, karışık da kullanılmıştır. Şekil olarak gazel ve kaside kafiye şeklinde şiirler de yazılmıştır. Tanpınar, diğerlerinde olduğu gibi bu eserin de belli başlı özelliklerinden birisinin şairin ilhamını ilk gelen kafiyenin idare etmesi olduğunu söyler.

Kitaptaki beş şiir, bent şeklinde yazılmıştır, diğerleri yazılmamıştır. Buna rağmen bent şeklinde yazılmayan bu şiirlerden bazıları, bent intibaı da vermektedirler. Hâmid kitapta dört farklı aruz vezni kullanmıştır. Aynı vezinleri peş peşe kullanmıştır. Sonra diğer vezinlere geçmiştir.

Kitabın en uzun şiiri, ilk şiir olan “Hacer-i Müteharrik” şiiri olup 84 mısradan oluşmaktadır. İkinci uzun şiir ise dörder mısralı yirmi kıtadan oluşan seksen mısralı “Bir İğbirar” şiiridir. Kitabın en kısa şiiri ise, 16 mısradan oluşan “Mahim” şiiridir. Ondan sonra ise 18 mısra ile “Malabar Hil” şiiri ile “Bağ-ı Rânî” şiirleri gelmektedir. Diğer şiirler ise değişik uzunluk ve kısalıklarda yazılmışlardır. Eser, 1885 yılının son aylarında basılmıştır.

Şairin biyografisi için bk. "Abdülhak Hâmit Tarhan". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tarhan-abdulhak-hamit