BUDİN ŞEHRENGÎZİ (iNTİZÂMÎ)
şehrengiz
İntizâmî (d. 947/1540? - ö. 1021/1612'den sonra)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Meşhur Sûr-nâme yazarı İntizâmî’nin şehrengiz türündeki Türkçe manzum eseri.

Mevcut araştırmalara göre müstakil bir nüshasına erişilemeyen bu eserin varlığından İntizâmî'nin otobiyografisi olan Tuhfetü'l-İhvân adlı eserinden haberdar olunmaktadır. Bahsi geçen eserinin “Budun Beglerbegisi Olan Mustafâ Paşa İntizâmî'ye Budun Şehrengîzin Yazmağı Fermân İtdügidür” başlığıyla yazdığı şehrengizin telif öyküsüne müstakil bir bölüm ayıran İntizâmî, şehrengizi kaleme alma sürecini de burada anlatmıştır. Bu kısımda verdiği bilgiye göre Budin beylerbeyi bulunan Sokullu Mehmed Paşa'nın amcazadesi Mustafa Paşa'nın emri ile eserini kaleme almıştır. Mustafa Paşa'nın 974-986 (1566-78) yılları arasında Budin valisi olduğu (Okuyucu ve Yazar 2020: 102) dikkate alındığında eserin bu yıllar arasında yazıldığına hükmetmek gerekir.

İntizâmî eserini kaleme aldıktan sonra Paşa'ya sunduğunu, Paşa'nın şehrengizi çok beğenip kendisiyle şakalaştığını anlatırken şehrengizinde "Derzi Hüseyin"  isimli birinin ele alındığı iki beyti de iktibas etmiştir. Paşa’nın bu eseri karşılığında şaire bir zeamet ihsan ettiği de söz konusu bölümden anlaşılmaktadır (Okuyucu ve Yazar 2020: 66). İntizâmî'nin verdiği bilgiye göre Paşa eserden bazı kısımları okuyunca şaire; böyle şeyler yazdığı için şehir güzellerinin kendisine kin bağlayacağını söyleyerek takılmıştır (Okuyucu ve Yazar 2020: 106).

Şairin biyografisi için bk. "İntizâmî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/intizami 

Eserden Örnekler


Hüseyn-i dil-rübâ derzi birisi

Yezîd ağyār olupdur hem-celîsi


Aceb mi Kerbelâ olsa nasîbüm

Beni dil-teşne öldürdi tabîbüm (Okuyucu ve Yazar 2020: 415).

Kaynakça


Okuyucu, Cihan ve  Sadık Yazar (2020). Tuhfetü'l-İhvân: XVI. Yüzyıldan Bir Kâtibin Sergüzeşti. İstanbul: Yazma Eser Kurumu Başkanlığı Yay.

Atıf Bilgileri


Yazar, Sadık. "BUDİN ŞEHRENGÎZİ (iNTİZÂMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/budin-sehrengizi-intizami. [Erişim Tarihi: 29 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SÛR-NÂME-İ HÜMÂYÛN (İNTİZÂMÎ) İntizâmî Prof. Dr. Gisela Procházka-Eisl
Görüntüle
2 TUHFETÜ'L-İHVÂN (İNTİZÂMÎ) İntizâmî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
3 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
4 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
5 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
6 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
7 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
8 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
9 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
11 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
12 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle