Ahmet Rasim’in 1304 (1888-89) yılında neşredilen tercüme eseri. Fransız yazar Leo Taxil tarafından 1881 yılında kaleme alınmış olan eserde (Les Borgia) 15. yüzyılın sonunda yaşamış ve görev yapmış olan Papa VI. Alexander’ın (Rodrigo Borgia) hayatı anlatılır.

Eser, Ahmet Rasim’in kaleme aldığı bir ön söz ile başlar. “Mukaddime-i Mütalaât” başlıklı bu kısımda mütercim, eserin yazarına ve içeriğine dair bilgi verdikten sonra bu eseri tercüme etme nedenine dair açıklamalar yapar. Fransız yazarın Hristiyan ruhban sınıfının aleyhine yazanlardan olduğunu ve onun muhakemelerinde gördüğü bazı “nâ-münasip fıkralar”dan ötürü eserin bazı kısımlarında değişikliklere gittiğini belirtir. Nihayetinde ise eseri, Vatikan’da Hz. İsa’nın vekili olarak tanınan bir papanın rezillik ve cinayetlerinin görülmesiyle Türkleri vahşi ve barbar olarak tanımlayanların fikirlerine etki edebilmek için çevirdiğini ifade eder.

Eserin iki bölümü “Şürû’-ı Maksat” ve “Bir Vaka-ı Fecîa-ı Dehşet-nümâ” başlıklarını taşır. “Şürû’-ı Maksat”ta Rodrigo Borjiya (Borgia)’nın ailesi ve kendisinden önceki papalar ile ilgili bilgiler verilirken ruhban sınıfından olmasına rağmen evlenip çocuk sahibi oluşu ve diğer ahlaksızlıkları anlatılır; Papa olma süreci konu edilir. Avrupalı krallar ile yaptığı anlaşmalar ve elde ettiği haksız kazançlarla birlikte Roma’nın ileri gelenlerini öldürtüp servetlerine konan Rodrigo Borjiya’nın Cem Sultan’ı Vatikan’da misafir etme süreci ve onun üzerinden yaptığı anlaşmalar da söz konusu edilmiştir. Mütercim, Cem Sultan’la ilgili bahislerin bazı kısımlarında boşluklar bırakmıştır.

“Bir Vaka-ı Fecîa-ı Dehşet-nümâ” başlığı altında ise VI. Alexander’ın oğlu Sezar Borjiya (Cesare Borgia)’nın yaptığı katliamlar, bir kardinale yapılan işkenceler, Borjiyaların zehirleme yöntemleri ve laboratuvarları anlatılır. Sezar ve Rodrigo Borjiya’nın -servetlerine el koymak üzere bazı kardinalleri zehirlemek isterken- yanlışlıkla zehir içmeleri ve bu olay sonucunda Papa’nın ölümü hikaye edilir.

Yazarın biyografisi için bk. “Ahmet Rasim”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-rasim