- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hüseyin Rahmi Gürpınar - Madde Yazarı: Doç. Dr. Emel Koşar
- Eser Yazılış Tarihi:1315/1899
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Roman
- Yayın Tarihi:14/11/2021
BİR MUÂDELE-İ SEVDA (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR)
romanHüseyin Rahmi Gürpınar (d. 17 Ağustos 1864-ö. 8 Mart 1944)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hüseyin Rahmi’nin anne-baba zoruyla veya görücü usulüyle yapılan evlilikleri ve bunların sonucunda ortaya çıkan kötü durumları konu alan romanı. Aynı konu yazarın Tesâdüf, Sevdâ Peşinde, Son Arzu, Tebessüm-i Elem adlı eserlerinde de işlenir.
Yazar, kendisine gelen “M.N.” imzalı mektubun sahibi Naki Bey’in anlattıklarını romanlaştırır. Romanın konusu kısaca şöyledir: Naki, varlıklı bir ailenin el bebek gül bebek büyütülmüş oğludur. Üçüncü eşi Bedia’yı evlendikleri gece dik başlı olduğu için babasının evine gönderir. Sonra yaşadığı pişmanlık sonucu Bedia’nın peşine düşer ve barışırlar. Bedia bu evliliği babasının zoruyla yapmıştır, aslında Fatin adlı birini sever, ancak ailesi bu duruma karşı çıkar. Bedia evlendikten sonra Fatin’le ilişkisine devam eder. Naki, Bedia ile Fatin’in mektuplarını ve Fatin’in fotoğrafını bulunca Bedia’yı sorguya çeker ve Bedia çocuğunu düşürür. Bunun ardından Bedia babasının evine döner, iyileştikten sonra da Fatin’le evlenir.
Kendisini “ahlâksız bir çapkın” olarak tanımlayan Naki sevilemeyecek biri olduğunun farkındadır. Bedia ise onun önceki eşlerine hiç benzemeyen, son derece zeki, diğerleri gibi kendisini bütünüyle Naki’ye teslim etmeyecek kadar gururlu bir kadındır. Görücü usulüyle evlendirildiği için çevresine âdeta intikam alırcasına açıkça meydan okuyan Bedia içinde bulunduğu aşk üçgeniyle ilgili her şeyin farkındadır.
Hüseyin Rahmi’nin önce İkdam’da 1899'da tefrika edilen Bir Muâdele-i Sevdâ adlı romanı aynı yıl kitap hâlinde İkdam Matbaası’nda basılmıştır. Lâtin harflerine aktarımı ise Hilmi Kitabevi tarafından 1946’da yapılmıştır ve Bir Muâdele-i Sevdâ, 1972’deki 3. basımında Mükerrem Kâmil Su tarafından Aşk Batağı adıyla sadeleştirilmiştir.
Hüseyin Rahmi’nin biyografisi için bk. "Hüseyin Rahmi Gürpınar". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gurpinar-huseyin-rahmi
Eserden Örnekler
“Bunu da öteki bıraktığın kızlar gibi mi zannettin? Bu, şöyle böyle bir adamın kızı değil ki... Onlar, bizden kibar... Kızlarını dışarı vermiyorlardı. Bin türlü reca, minnetle aldık. Elinden uçanla kaçan kurtulmuyor: Türkçe, Fransızca okuma, yazma... Nakış, dikiş, biçme, kesme... Piyano, keman, her türlüsü... Lâkırdı söylerken, yarı beline kadar kızarıyor. Gâyet irfanca lûgatli sözler söylüyor. Bazı lâkırdılarını, ben bile anlamıyorum…” (Hüseyin Rahmi 1899: 63).
“Hanım!
Sizi seviyorum. Hayâtım nâ-kâbil-i inkisâr bir rişte-i âteş ile bu mahabbetle muallak kaldı. Ya bu zencîr-i nâr beni size îsâl edecek! Ya bir kabre düşürecekdtr.” (Hüseyin Rahmi 1899: 182).
“Beğim!
Sizden firârım, gözyaşlarımı göstermemek içündü. Mâdemki geçen hafta bu kayda ri’âyet edemedim, mâdemki istirhâmınız emir, emriniz cebirdir. O hâlde, ‘el-emr-i fevka’-edeb.’
Zevceniz Bedia” (Hüseyin Rahmi 1899: 189).
“Şu saatte sizi seviyorum. Fakat, bu muhabbetimin sizi mes’ûd edeceğine kâni’ değilim. Artık, sizi aldatmak istemiyorum. Aramızda bu müthiş hâtırât ber-devâm oldukça, benimle bahtiyar olamazsınız. Artık, yüzünüze bakmaya cesaretim kalmadı. Sizi bu kadar müddet aldattıktan sonra, şimdi bir de mel’anetimi affettirecek idâme-i zevciyyet zilletine katlandırmak istemem.” (Hüseyin Rahmi 1899: 439).
Kaynakça
Göçgün, Önder (1990). Hüseyin Rahmi Gürpınar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Göçgün, Önder (1993). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanları ve Romanlarında Şahıslar Kadrosu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. , s. 80-89.
Hüseyin Rahmi (1315/1899). Bir Muâdele-i Sevdâ. İstanbul: İkdam Matbaası. 142 s.
Koşar, Emel (2008). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Bâtıl İnançlar. İstanbul: Piya Art Yayıncılık.
Su, Mükerrem Kâmil (1972). Aşk Batağı (Bir Muadele-i Sevda) 3. Baskı, İstanbul: Atlas Kitabevi, 172 s.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞIK / ÂYİNE (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Doç. Dr. Emel Koşar |
Görüntüle | ||
2 | MÜNTAHABÂT-I HÜSEYİN RAHMİ (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Doç. Dr. Emel Koşar |
Görüntüle | ||
3 | 113 NUMARALI CÜZDAN (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
4 | BİR KADININ İNTİKAMI (HÜSEYİN RAHMİ) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
5 | BATİNYOLLU İHTİYAR: BİR POLİS MEMURUNUN HATIRALARINDAN (HÜSEYİN RAHMİ) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
6 | PARİS’TE BİR TEEHHÜL (HÜSEYİN RAHMİ) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
7 | İFFET (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Doç. Dr. Emel Koşar |
Görüntüle | ||
8 | FRÉDÉRİCK İLE BERNERETTE (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
9 | MUTALLAKA (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Doç. Dr. Emel Koşar |
Görüntüle | ||
10 | MÜREBBİYE (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Doç. Dr. Emel Koşar |
Görüntüle | ||
11 | METRES (HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR) | Hüseyin Rahmi Gürpınar | Doç. Dr. Emel Koşar |
Görüntüle | ||
12 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
13 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
16 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
17 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
19 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
20 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
21 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |