Nabızade Nazım'ın hikâye türünde kaleme aldığı eseri. Bir Hatıra, 1307/1891 yılında Kasar Matbaasında basılmıştır. Yazarın ikinci uzun hikâyesi olan bu eser, altı bölümden meydana gelmektedir. Her bir bölümün ayrı bir başlığı vardır. Hikâye, “Bakınız Nasıl Tesadüf Ettim” başlığıyla okuru manipüle ederek başlamış “Bahtiyarlığın Son Derecesi” başlığıyla son bulmuştur.

İstanbul dışına gezmeye giden anlatıcının, Rum bir aileyle tanışmasıyla başlayan hikâye, anlatıcının ailenin kızı Anastasya’ya Türkçe öğretmesi ve ona âşık olup evlenmesiyle devam etmiştir. Mutlu bir evliliğin ardından anlatıcı, memuriyeti sebebiyle birkaç seneliğine, eşini, babasına emanet ederek oradan ayrılmıştır. Ancak hikâyenin sonunda, anlatıcı geri döndüğünde, Anastasya’nın öldüğünü öğrenmiş ve onun acı hatırasını yâd ederek günlerini geçirmeye devam etmiştir.

Hikâye boyunca tren yolculuğunda görülen yerler, yazar anlatıcı tarafından ayrıntılı şekilde tasvir edilmiştir. Deniz, çayırlar, ağaçlıklar, kırlar geçilen bu yolculukta “Zeytinburnu, Florya, Pınarbaşı” isimleri zikredilmiştir. Yazar anlatıcının bu yer isimlerini zikretmesi gerçeklik duygusunu sağlamak adına başvurduğu bir yol olmakla birlikte bu tabiat tasvirlerinin idealize olduğu görülmektedir. Anastasya’nın dış görünüşü, kıyafeti ve davranışları da ayrıntılı şekilde tasvir edilmiştir. Bu tasvirlerin de gerçeklik çizgisinden uzak, idealize etmeye yönelik olduğu ve genel anlamda güzellik üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Hikâyede “vakaya dair bazı ayrıntıların verilmemiş olması da eserin kurgu bakımından çok güçlü olmadığını göstermektedir” (Çağın 2017: 126).

Yazarın biyografisi için bk. "Nabızade Nazım". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nabizade-nazim