BİR GÜNLÜK İKBÂL (BEDRÎ PAŞA)
tiyatro
Bedrî Paşa (Kütahyalı) (d. 1851/1267 - ö. 1912/1330)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Adolphe Adam tarafından bestelenen ve librettosu Adolphe d’Ennery ile Jules Brésil tarafından yazılan 1852 tarihli, üç fasıl-dört perdelik Si j’étais roi (Ben Kral Olsaydım) adlı komik operanın Bedrî Paşa tarafından yapılanserbest tercümesi.

Eserin “Mukaddime” kısmında Bedrî Paşa’nın henüz herhangi bir opera eserinin çevrilmemiş olduğunu görmesi üzerine “Fransızca bir oyunu takliden” meydana getirdiğini söylediği Bir Günlük İkbal ya da İkbal, Hindistan’ın Goa şehrinde yaşayan balıkçı Zefuris’in bir günlük saltanatını anlatır. Zefuris, Goa Şahı Musal’ın kızkardeşinin kızı olan Nemea’yı boğulmak üzereyken denizden kurtarmış ve ona âşık olmuştur. Kendisini kurtaranın kimliğini bilmeyen Nemea da bu kişiyle evlenme vaadinde bulunmuştur. Şah’ın nâzırlarından biri olan, eski Şah’ın oğlu Kadur ise hem düşman Portekizlilerle işbirliği yaparak hem de Nemea’yı kendisinin kurtardığını iddia ederek Şah olmaya çalışmaktadır. Kadur’un Goa’yı terk etmesini buyurmasının ardından sahilde kumların üzerine “Keşke şah olsam.” yazarak bayılan Zefuris’i gören Şah onu sarayına taşıtarak bir oyun hazırlamış ve Zefuris’i şah olduğuna inandırmıştır. Bu bir günlük saltanatında Zefuris hem balıkçılara zulmeden Zizel gibi rüşvetçi nâzırları cezalandırmış hem fakir balıkçılara ve Pifear’la evlenmek isteyen kız kardeşi Zelide gibi genç kızlara para yardımında bulunmuş hem de Kadur’un planlarını bozarak memleketini Portekizlilerden kurtarmak için tedbirler almıştır.

Operanın sonunda Kadur’un ihanetinin anlaşılmasını ve Goalıların Portekizlere karşı zafer kazanmasını sağlayan Zefuris, halk kahramanı bir kumandan olarak Nemea ile evlenmiştir.

Eser, ilk kez 1290/1874-1875 yılında 118 sayfa olarak tercüme edilip basılmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. "Bedrî Paşa, Kütahyalı", Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bedri-pasa-kutahyali

Eserden Örnekler


Birinci Perde

Perde açılınca deniz kıyısı ve balıkçı kulübeleri görünür. Balıkçılarla balıkçı karıları hep bir ağızdan musika ile şu şarkıyı okurlar:

(1)

Gidelim haydiniz ey balıkçılar

Denizde bekliyor bizi balıklar

Bahtımıza hava bugün pek güzel

Esiyor sahilde pek latif rüzgâr

(2)

Alalım ağları gidelim erken

Balıkçı nâzırı zalim gelmeden

Müstahak oluruz cezaya birden

Rast gelirse bize eğer o gaddar (Bedrî Paşa 1290/1874-1875: 6-7)

Kaynakça


Adam, Adolphe. (1852). Si j’étais roihttps://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5690408m.texteImage

Hasan Bedreddîn. (1290/1874-1875). Bir Günlük ikbâl (Mudhik Opera). İstanbul: Beyoğlu'nda Haçopulo Çarşısı'nda 13 Numerolu Matbaa.

Atıf Bilgileri


Aktan Küçük, Deniz. "BİR GÜNLÜK İKBÂL (BEDRÎ PAŞA)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/bir-gunluk-ikbal-bedri-pasa. [Erişim Tarihi: 29 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ISKÂT-I CENÎN (BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa (Kütahyalı) Dr. Deniz Aktan Küçük
Görüntüle
2 MADAM L'ARŞİDÜK (BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa (Kütahyalı) Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
3 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
4 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
5 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
6 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
7 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
8 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
9 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
10 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
11 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
12 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle