- Yazar Biyografisi (TEİS)
Bedrî Paşa (Kütahyalı) - Madde Yazarı: Dr. Deniz Aktan Küçük
- Eser Yazılış Tarihi:1290/1874-1875
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Tiyatro
- Yayın Tarihi:14/04/2022
BİR GÜNLÜK İKBÂL (BEDRÎ PAŞA)
tiyatroBedrî Paşa (Kütahyalı) (d. 1851/1267 - ö. 1912/1330)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Adolphe Adam tarafından bestelenen ve librettosu Adolphe d’Ennery ile Jules Brésil tarafından yazılan 1852 tarihli, üç fasıl-dört perdelik Si j’étais roi (Ben Kral Olsaydım) adlı komik operanın Bedrî Paşa tarafından yapılanserbest tercümesi.
Eserin “Mukaddime” kısmında Bedrî Paşa’nın henüz herhangi bir opera eserinin çevrilmemiş olduğunu görmesi üzerine “Fransızca bir oyunu takliden” meydana getirdiğini söylediği Bir Günlük İkbal ya da İkbal, Hindistan’ın Goa şehrinde yaşayan balıkçı Zefuris’in bir günlük saltanatını anlatır. Zefuris, Goa Şahı Musal’ın kızkardeşinin kızı olan Nemea’yı boğulmak üzereyken denizden kurtarmış ve ona âşık olmuştur. Kendisini kurtaranın kimliğini bilmeyen Nemea da bu kişiyle evlenme vaadinde bulunmuştur. Şah’ın nâzırlarından biri olan, eski Şah’ın oğlu Kadur ise hem düşman Portekizlilerle işbirliği yaparak hem de Nemea’yı kendisinin kurtardığını iddia ederek Şah olmaya çalışmaktadır. Kadur’un Goa’yı terk etmesini buyurmasının ardından sahilde kumların üzerine “Keşke şah olsam.” yazarak bayılan Zefuris’i gören Şah onu sarayına taşıtarak bir oyun hazırlamış ve Zefuris’i şah olduğuna inandırmıştır. Bu bir günlük saltanatında Zefuris hem balıkçılara zulmeden Zizel gibi rüşvetçi nâzırları cezalandırmış hem fakir balıkçılara ve Pifear’la evlenmek isteyen kız kardeşi Zelide gibi genç kızlara para yardımında bulunmuş hem de Kadur’un planlarını bozarak memleketini Portekizlilerden kurtarmak için tedbirler almıştır.
Operanın sonunda Kadur’un ihanetinin anlaşılmasını ve Goalıların Portekizlere karşı zafer kazanmasını sağlayan Zefuris, halk kahramanı bir kumandan olarak Nemea ile evlenmiştir.
Eser, ilk kez 1290/1874-1875 yılında 118 sayfa olarak tercüme edilip basılmıştır.
Yazarın biyografisi için bk. "Bedrî Paşa, Kütahyalı", Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bedri-pasa-kutahyali
Eserden Örnekler
Birinci Perde
Perde açılınca deniz kıyısı ve balıkçı kulübeleri görünür. Balıkçılarla balıkçı karıları hep bir ağızdan musika ile şu şarkıyı okurlar:
(1)
Gidelim haydiniz ey balıkçılar
Denizde bekliyor bizi balıklar
Bahtımıza hava bugün pek güzel
Esiyor sahilde pek latif rüzgâr
(2)
Alalım ağları gidelim erken
Balıkçı nâzırı zalim gelmeden
Müstahak oluruz cezaya birden
Rast gelirse bize eğer o gaddar (Bedrî Paşa 1290/1874-1875: 6-7)
Kaynakça
Adam, Adolphe. (1852). Si j’étais roi. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5690408m.texteImage
Hasan Bedreddîn. (1290/1874-1875). Bir Günlük ikbâl (Mudhik Opera). İstanbul: Beyoğlu'nda Haçopulo Çarşısı'nda 13 Numerolu Matbaa.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ISKÂT-I CENÎN (BEDRÎ PAŞA) | Bedrî Paşa (Kütahyalı) | Dr. Deniz Aktan Küçük |
Görüntüle | ||
2 | MADAM L'ARŞİDÜK (BEDRÎ PAŞA) | Bedrî Paşa (Kütahyalı) | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
3 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
4 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
5 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
6 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
7 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
8 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
9 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
10 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
11 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
12 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |