Ahmed Hamdi Şirvânî tarafından yazılan belâgata dair eser. Belâgat-ı Lisân-ı Osmânî Türkçe belâgat çalışmaları arasında belâgatın fesahat, me’ânî, beyân ve bedî’ bahislerini tam olarak ele alan ilk matbu kitap olarak kabul edilir.

Eser temel olarak, “İhtar” başlıklı bir not, üç “mebhâs”, “İstitrâd” “İtizâr” ve “İlâvât” bölümlerinden oluşmaktadır ve eserde fihrist bulunmamaktadır. Müellif, “İhtar” başlıklı notta Cevdet Paşa (ö.1313/1895) tarafından görevlendirildiği ilm-i belâgat derslerinin sonucu olarak bu eserin oluştuğunu kaydeder. Ancak kitabın hangi okul için hazırlandığına dair bir bilgi vermez. Bir sayfalık bu bölümden sonra belâgatın, me’ânî, beyân, bedî’ bahisleri ve fesahat hakkında giriş mahiyetindeki bilgiler yer alır. Devamında eserin genel olarak ayrıldığı üç bölümü ve onların alt başlıkları verilir. İlk bölümde yedi fasılda ilm-i me’ânî; ikinci bölümde üç fasılda ilm-i beyân; üçüncü bölümde iki fasılda ilm-i bedî’ işlenir. Bedî’ bahsinin ilk faslında toplam 27 ve ikinci faslında toplam 11 edebî sanat ele alınır. Belâgatın temel bölümlerinin işlenişinden sonra “İstitrâd” başlığı altında seci’, tarsi’, i’tirâzu kelâm kable’t-temâm, tensîku’s-sıfat, siyâkatü’l-a’dâd konuları ele alınır. “İ’tizâr” ve “İlâvât” başlıklı bölümde müellif, kitabın ilk baskısı olduğu için bazı hataların olduğunu belirtip sayfa numaralarını vererek bu hataları tashih etmiştir.

Eser, 1293/1876’da İstanbul’da basılmıştır ve 128 sayfadır. Eserin metni ilk kez bir mezuniyet tezinde verilmiştir (Dündar 1994). Daha sonra, 2007 yılında Atabey Kılıç tarafından metin, inceleme ve dizin olarak neşredilmiştir. 2009 yılında da Kadriye Yılmaz tarafından eserin metni, incelemesi ve terimleri üzerine bir doktora çalışması yapılmış, 2013 yılında bu çalışma kitap olarak basılmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Ahmed Hamdi, Şirvânî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-hamdi-sirvani