Uygur divan şairi Garîbî’nin kaleme aldığı mesnevi. 1838 yılında yazılan eser, Şâh Behrâm, Behrâm-ı Gûr, Behrâm ve Heptmenzer, Behrâm ile Dilârâm gibi isimlerle bilinmektedir. 22 mevzuyu (aile, adalet vb.) konu alan eser, 15 bölüm ve 2016 beyitten oluşmaktadır. Eser, Acem padişahı Behrâm ile Çin prensesi Dilârâm’ın aşk maceralarını konu almaktadır.

Arapça ve Farsça güzel şiirleri olan Behrâm-ı Gûr’un hayatı ve aşk maceraları, Firdevsî’nin Şâhnâme, Nizâmî’nin Heft Peyker, Emîr Hüsrev-i Dihlevî’nin Heşt Bihişt, Ali Şîr Nevâyî’nin Seb‘a-i Seyyâre ve Hâtifî’nin Heft Manzar adlı mesnevileri yanında bir çok menkıbe ve minyatüre konu olmuştur. Uygur şair Garîbî de Uygurlar arasında hem sözlü hem de yazılı gelenekte yer alan bu eseri kendi üslubu ve kurgusuyla mesnevi şeklinde yeniden kaleme almıştır.

Bir gün ava çıkan Behrâm, avda Mani adında birine rastlar. Kendisinin ressam ve zengin tacirlerin rehberi olup dünyayı dolaştığını söyleyen Mani, Çin yurdunda Dilârâm adında güzel bir kızın varlığından bahsedip onun resmini gösterir ve babasının onu bugüne kadar kimseye vermeye razı olmadığını anlatır. Dilârâm’ın padişah olan babasına elçi ile bir mektup gönderen Behrâm, mektupta kızı için ne kadar para isterse vereceğini yazar. Mektubu alan padişah, kızını kendisi getirip Behrâm’a teslim eder. Düğünden sonra Dilârâm’ı da yanına alarak ava çıkan Behrâm, avda bir geyiği okuyla vurur ve Dilârâm’dan bu başarısı karşısında övgü bekler. Lakin Dilârâm aksine sırtını dönerek av yerinden çekip gider. Bu duruma hiddetlenen Behrâm, arkasından giderek onu öldürmek ister, lakin halktan çekindiği için onu öldürmek yerine, saçı ile bağlayıp çöle bırakır. Kendisi de bir ağaç gölgesinde günlerce şarap içerek sarhoş olur. Bir gün Dilârâm’ı kontrol etmek için çöle gider, ancak onun kaybolduğunu görür. Günlerce arasa da onu bulamaz ve aşk acısıyla bu kez kendisi çöllere düşer. Behrâm’ın devlet işlerinden de yavaş yavaş elini çektiğini gören yedi iklimin padişahları bir araya gelerek onun tedavi olması için yedi kasr yaptırırlar ve Mani de kasrın her birini ayrı renklerle bezer. Behrâm, her gün bir kasrda yedi iklim padişahlarından birinin kızı ile eğlenir, onlardan hikayeler dinler. Yedinci kasrda bir akşam padişahlardan birinin kızından Dilârâm’ın hikayesini dinler. Behram’ın bir tüccar tarafından çölden kurtarıldığını ve Harezm’e götürüldüğünü, orada saz çalıp halkı eğlendirdiğini, ancak onu çölden kurtaran tüccarın ona eziyet ettiğini öğrenir. Bu arada Dilârâm’ın saz çalma ve makam icrasındaki ünü Harezm padişahının kulağına gitmiş, padişah onu sarayına almıştır. Dilârâm’ın Harezm’de olduğunu öğrenen Behrâm, elçi göndererek Harezm sarayından Dilârâm’ı getirtmiş ve onunla mutlu bir yaşam sürmüştür. Bir gün Dilârâm’ı da yanına alıp ava çıkan Behrâm, av sırasında bir yaban eşeğinin peşinden giderken askerleriyle birlikte bir çukura düşerek can verir. Bu olay üzerine Behrâm, Behrâm-ı Gûr adıyla anılmaya başlar (Osman 2011: 604-612).

Günümüzde eserin nerede korunduğuna dair bilgi yoktur. Ancak Uygur edebiyat tarihlerinde eserin belirli kısımları Uygur Türkçesiyle yayınlanmıştır (Utuk vd. 2006: 87-91; Ömer 1998: 446-451).

Şairin biyografisi için bk. “Garîbî, Turdi Nâzım". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/garibi-turdi-nazim