Ahmet İhsan Tokgöz’ün kısa hikâye türündeki eseri. Ahmet İhsan, 1308/1892’de yayımladığı Bahse Ne Dersiniz adlı eserinden başka aynı yıl farklı eserlerinde de tahkiye üslubuna yer verir. Bu bağlamda onun Postacı, Bir Facia adlı metinleri de kısa hikâye türünde düşünmek mümkündür. Tanzimat devri Türk edebiyatı birikiminde henüz roman ve modern hikâye türünün ayrımı tam yapılmamış olmasının doğal bir sonucu olarak bu dönemde uzun hikâye türünün varlığı dikkatleri çeker. Bu dönemsel özelliğe rağmen Ahmet İhsan’ın Bahse Ne Dersiniz adlı eseri, uzun hikâye formundan ayrı bir görünüm vererek oldukça yaklaşık dokuz yüz kelimelik bir metin ortaya koyar.

Metindeki hikâye kahraman anlatıcının ağzından aktarılır. Bununla birlikte hikâye karşısında birisi varmışçasına anlatılan bir üsluba sahiptir. Bu detay Tanzimat devri anlatılarına hâkim olan tahkiye üslubunun meddah anlatıcıya yaklaşan tarafını somut kılar. Kahraman anlatıcının hikâyesine başladığı mekân bir eğlence yeridir. Kahraman anlatıcı ve arkadaşı Jak, burada tesadüf ettikleri Mösyö Minü isimli anlatı kişisi hakkında konuşmaya başlar. Konuşmanın devamında kahraman anlatıcı şu ifadelerle sözünü arkadaşı Jak’a bırakır: “Bakınız Jak hikâyesini nasıl nakletti:” (Ahmet İhsan 1308: 5). Kahraman anlatıcının sözünü metindeki başka bir kahramana devretmesi nispeten geleneksel anlatıcı tipolojisinin bir göstergesidir. Bununla birlikte kahraman anlatıcının tahkiye ettiği bir vaka yoktur. Dolayısıyla iç içe geçen bir hikâye dizgesinden veya çerçeve hikâyenin varlığından söz etmek güçtür.

Ahmet İhsan’ın Bahse Ne Dersiniz adlı eseri genel bağlamda Tanzimat devri anlatı birikimiyle örtüşen bir teknik görünüme ve içeriğe sahiptir. Kıssadan hisse amacı, eserin son bölümünde kahraman anlatıcının devreye girmesinden hemen önce okuyucunun dikkatine sunulur. Nispeten okuyucunun çıkarım yapması beklenir. Hikâyedeki şahıs kadrosu, isimsiz kahraman anlatıcının dışında, tamamıyla yabancılardan oluşur. Eserin temel vakası Jak tarafından aktarılmakla birlikte mekânın Paris olduğunu görülür. Paris’te yaşayan bir Fransız olan Jak, Mösyö Minü ile arasında geçen bir anısını aktarır. Jak’ın annesi kendisine zengin ve itibarlı bir ailenin kızının âşık olduğunu bildirir. Bekârlığın son günlerini eğlenceli geçirme niyetinde olan Jak, Minü ile kumar oynar ve kaybeder. İkili arasındaki son iddia tanımadıkları birine tokat atılması üzerinedir. Tokadı yiyen adamın karşılık vermemesi hâlinde o gece kumar masasında biriken bütün para miktarını kazanacak veya geri alacaktır. Atılan zar sonucunda tokat atma işi Jak’a kalır. Jak, hareket etmek üzere olan katarın vagonunda yatan bir adamı gözüne kestirir ve ilk fırsatta tokat atma eylemini gerçekleştirir. Kurnazlık ederek hareket etmek üzere olan katarın vagonundaki adamı gözüne kestiren Jak, bu kişinin müstakbel kayınpederi Van Deis olduğunu bittabi bilmez. Tokadı yiyen Van Deis, kendisine tokat atanın dış görünüşünü tasvir etmek suretiyle o bölgedeki savcılık makamına başvurur ve yakalanmasını ister. Van Deis’in bu şikâyetinden haberdar olan Jak, annesine mezkûr kızla evlenmekten vazgeçtiği haberini verir. Yakalanmamak için ikamet ettiği kasabayı bir süreliğine terk etmek zorunda kalır. Böylece Jak, zengin ve güzel kızla evlenememiş olmak suretiyle ömür boyu maddî açıdan rahat yaşama ihtimalini de ortadan kaldırır. Bu noktada okuyucuya verilen kıssadan hisse mesajı da somutluk kazanır. Verilen mesaj şudur: kurnazlık edenin akıbeti daima kötü olur. Bu birincil tez olarak kabul edilmekle birlikte eseri isim içerik açısından uyumu bağlamında; iddiaya girmenin ve kumar oynamanın kötü sonuçlar doğuracağı çıkarımı yapılabilir.

Eserde kendi devri içinde ön plana çıkan teknik ve izleksel bir özgünlükten söz etmek güçtür. Yine eserin Tanzimat devri hikâye birikiminde zikredilmemesinin temel gerekçesi budur. Ayrıca Ahmet İhsan’ın genelde yayımcılık faaliyetleri ve hatıra türündeki eserleri ile ön plana çıkıyor olması da Bahse Ne Dersiniz adlı eserin pek de anılmamasının ikinci gerekçesi olarak kabul edilebilir.

Yazarın biyografisi için bk. "Ahmet İhsan Tokgöz". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tokgoz-ahmet-ihsan