1508 yılında Şİbânî mtarafından Çağatay Türkçesiyle yazılmış bir mesnevi.

Eserde Allah’ın birliği, Hz. Muhammed’in yüceliği, dünyanın geçiciliği gibi dinî-ahlaki konular, günlük olay ve siyasi mücadeleler anlatılmıştır. Eser 234 beyitten oluşur; aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılmıştır (Karasoy 1998: 29). Şairin adı Muhammed, hanlık unvanı Ebulfeth, nisbesi büyük atası Şîbân Han’a nispetle Şîbânî olarak bilinir. Şair eserde “Miskin Şîbânî, Şîbânî, Şîbân” mahlaslarını kullanmıştır.

İmla bakımından büyük ölçüde klasik Çağatay dili özelliklerini yansıtan (Eraslan 1991: 108-109) eser, “Kasâyid-i Mevlânâ Şîbânî” başlıklı bir girizgâhla başlar. Eser, iki yüz otuz dört beyitlik gazel tarzında kafiyelenmiş kasidelerden oluşur. “Didaktik tarzın” hissedildiği beyitlere ayet, hadis ve özlü sözlerden iktibaslarla “sufiyâne bir hava” (Kocaoğlu 1971: 12) eşlik eder. 

Eser, tek yazma nüshası Londra British Museum’da Add. 7914 numarada kayıtlı bir mecmuanın 1b-22b varakları arasındadır (Türkoğlu 2010: 45; Evirgen 2018: 155). Eraslan eserle ilişkili çalışmasında el yazma nüshada yirmi altı beyitlik bir kısmın eksik olduğunu belirtir.  Ayrıca ketebe kaydının Hâfız Muhammed el-Kâtib'e ait olduğuna da işaret eder (1991: 104-105).  Şairin babası Şah Budak, Cengiz soyundan ve Cuci ulusundandır (Eraslan 1991: 103). Şiirlerinde kendini tanıtmak için kullandığı Şah-baht/ Şaybak-Şeybek unvanı (Ölmez 2007: 198) büyükbabası “Şîbânî/Şeybanî Hanı Ebulhayr tarafından verilmiştir. Babasının öldürülmesiyle Özbek emirlerinden biri tarafından büyütülen Şibânî, Arapça ve Farsçayı bu dillerde şiir yazacak derecede bilir. Hanedan soyuna yakışır bir eğitim alan şair, Yesevî öğretisinin takipçisidir. Sanat ve kültür konularıyla yakından ilgilenmesinin yanı sıra hüner sahiplerini himaye etmesiyle de tanınır. Kimi kaynaklarda Şah Big Han Özbek adıyla geçen (Ölmez 2007: 198) Muhammed Şeybanî Han (Grousset 1980: 373) Moğolca söylenişiyle Şîbânî Han (Kafalı 1974) Tarih-i Reşidî’de Şahi Beg Han ve Hvandmir Habibü’s-Siyer’de belirtildiği adla Muhammed Şîbânî Han, dönemin önemli tarihî kaynaklarında Şiilere düşmanlığından ötürü, zalim bir yönetici olarak anlatılır (Duğlat 2006: 403). Eraslan’ın ifadesiyle Çağatay Devleti’ni yıkan kimse olan (1993: 174) Şîbânî, Köprülü’ye göre “… taraftarlarının iddiaları derecesinde bir şair” değilse de “orijinal ve samimi manzumeleri bilhassa, Nevâî klasisizminin yanına Yesevîliğin edebî an’anelerine  yer vermek hususundaki gayretiyle Çağatay edebiyatının tekâmülünde, ihmal edilmeyecek bir simadır” (2001: 312).

Bahru’l-Hüdâ, ilk kez 1982’de A. J. Bodrogligeti tarafından ele alınmış, çeviri yazı, metin ve İngilizce tercümesiyle beraber neşredilmiştir. Eser hakkında Türkiye'de en detaylı çalışma Eraslan’a aittir (1991). Eraslan, Mâverâünnehr Fâtihi olarak bilinen Şîbânî Han’ın mesnevisini biçim, muhteva, dil ve üslup bakımından inceler (1991). Biçim ve anlam özelliklerine ait detaylara ustalıkla değinilen çalışmada bent merkezli açıklanan mesnevi çeviri yazıya aktarılmış; beyitlerin Türkiye Türkçesine tercüme edildiği bölümün ardından zengin dikkatlerin yer aldığı bilgi notları ve kelime anlamlarının sıralandığı dizine yer verilmiştir.

Sanatçının biyografisi için bk. “Şîbânî, Şîbân, Şeybânî, Şîbânî Han, Şeybek Han, Şâh-baht Han, Şâhî Beg Han, Muhammed, Yeşil Başlı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sibani-siban-seybani-han-sibani