Hasan Fehmî tarafından yazılan, mantık konulu Arapça manzum eser ve bu eserin şerhi.  Sultan Abdülaziz (salt. 1861-1876)’e takdim edilen bu manzumenin ismi matbu nüshada belirtilmediği gibi kütüphane kataloglarında da farklı isimlerle kaydedilmiştir. Müellif, el-Kasîdetü’l-‘Azîziyye isimli eserine bir şerh yazmış ve bu şerhe Sultan Abdülaziz’in oğlu Yûsuf’a nisbetle Yûsufiyye adını vermiştir.

el-Kasîdetü’l-‘Azîziyye, 147 beyitten oluşmaktadır ve mantığın kıyas bahsi ile ilgili bir manzumedir. Şerh-i Yûsufiyye ise Hasan Fehmi’nin el-Kasîdetü’l-‘Azîziyye’ye kendisinin yazdığı şerhtir. Eserde besmeleden önceki sayfada yer alan dua bölümünde “Kaside-i Aziziyye diye isimlendirdiğim ve Yûsufiyye ismi ile incelikle şerh ettiğim bu kaside” şeklinde tercüme edilebilecek Arapça bir cümle ile eserin mahiyeti izah edilmiştir. Devamında içinde 10 beyitlik manzume de bulunan bir mukaddimeden sonra, ‘Aziziye isimli manzume beyit beyit mensur şekilde şerh edilmiştir. Eserin kıyas bahsi ise Yemlihazâde Kâmil Efendi (ö. 1294/1877) tarafından şerh edilmiştir (İpşirli ve Çelebi 1997: 321).

Eser üzerinde müstakil bir çalışma yapılmamıştır ancak Süleymaniye Kütüphanesi, Bağdatlı Vehbi Koleksiyonu, Nu. 2178’de kayıtlı Manzûme fî Mesâili’l-Kıyâs isimli eserin de el-Kasîdetü’l-Azîziyye olduğu anlaşılmış ve bu eser bir tez çalışmasında tanıtılmıştır (Aksu 2019: 43-46). Tespit edilebilen matbu nüshalarının tamamı İstanbul kütüphanelerinde olup yer bilgileri şu şekildedir: Süleymaniye Kütüphanesi, H. Hayri Abdullah Efendi Nu.107;  İzmirli İ. Hakkı No: 1741 Tahir Ağa Tekke Nu. 000134; Millet Kütüphanesi Ali Emiri Arabi, Nu. 003228.

Yazarın biyografisi için bk. “Hasan Fehmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hasan-fehmi