Yûsuf Sineçâk’in Mesnevî’den seçtiği 366 beyitten meydana gelen Cezîre-i Mesnevî adlı eserinin manzum şerhidir. Cevrî, Cezîre-yi Mesnevî’de yer alan her beyti beş beyit ile şerh etmiştir. Beş beyitlik şerhin ilk beyti tercüme, kalan dört beyit ise açıklama mahiyetindedir (Özdemir 2016: 490).

Cevrî, Mesnevî’den seçtiği 40 beytin beşer beyitle şerhinden oluşan Hall-i Tahkîkât’ adlı eserinin bitiminden hemen sonra besmeleyle Aynü’l Füyûz’a geçer. Giriş mahiyetinde 31 beyitten oluşan bu ilk bölümde, Hall-i Tahkîkât’ı kastederek ilk dersi tamamladığını ve Mevlânâ’nın ruhuna sunduğunu belirtir. Mevlânâ’nın ruhu şerhi dinleyip eksiği ve fazlasıyla kabul eder, onun şerh yazmada kabiliyetli olduğunu görür ve Cevrî’nin bir derse daha gayret göstermesini ister. Ondan ikinci bir ders olarak Yûsuf Sîneçâk’in Cezîre adlı eserini, “Başla üslûb-ı ḳadîm üzre yine/ Şevkle bu intihâbın şerhine” beytinden hareketle, Hall-i Tahkîkât tarzında şerh etmesini ister. Bunun üzerine Cevrî bazısı tercüme bazısı şerh olan bu eseri kaleme aldığını belirtir. Eserin devamında “Der Du'â-yı Sadr-ı Sâhib-intibâh” başlıklı dua, ardından da eserin adı ve yazılış tarihinin verildiği 9 beyitlik “Menşe’-i Târîh-i în ‘Aynü’l-Füyûz” başlıklı bölüm yer alır. Belirtilen bölümlerden sonra “Nağme-yi Tahrîk-i Şevk-i Âşıkân” başlığı altında Cezîre’de bulunan beyitlerin şerhine geçilir. Eser, Mesnevî ve Hall-i Tahkikât’in vezni olan “fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” kalıbıyla ve terkib-bend nazım biçimi ile kaleme alınmış olup "Aynü’l-Füyûz" tamlamasının ebced değeri olan 1057/1647 tarihinde tamamlanmıştır. (Alkaya 2018)

Aynü’l-Füyûz’da şerh niteliğindeki beyitlerde; gönül ehli, hal ehli ve ariflerin genel olarak özellikleri, bunların vahdet bezminin kadehinden içtikleri, gayb sırrına vakıf oldukları fakat bu sırlarını suret ehline ve yabancıya açık etmedikleri, daima hamuş oldukları, aşk ehlinin vasıfları, aşk işinin herkesin kârı olamayacağı çünkü her daim halvette namazda olmak gerektiği, Hak ehlinin davasının ne olduğu, benlik davası güdenlerin vasıfları, mal ve zühdüne mağrur olanların Allah’a yakınlıktan uzak olduğu, çeşit çeşit evliya bulunduğunu ve bunların özelliklerinin neler olduğu, tövbenin önemi ve mahiyeti, insani ruh ve hayvani ruh ile bunların özellikleri konu edilir (Alkaya 2018). Eserin devamında pirin özellikleri, pire hizmet, bağlılık ve itaatin nasıl olması gerektiği, kılavuzun gerekliliği; salikin karşılaşacağı güçlükler, dikkat etmesi ve bilmesi gerekenler ve bunları aşma yolları; şeytanın hilelerinden sakınma, çekilen sıkıntıların sonunda huzurun mutlaka geleceği, aklın önemi, girilen yolun çetin ve meşakkatli olduğu, Allah yolundan uzaklaşanların bu dünya ve öbür dünyada kaybolacağı bu nedenle mana ehlinin sohbetlerinde bulunmak gerektiği gibi konular anlatılır. Eserde gönül ehli, hâl ehli, aşk ehli ve arif olanların vasıfları anlatılırken bu özellikler genellikle Mevlânâ ile ilişkilendirilerek Mevlânâ’nın önemi ve faziletlerine değinilir. Eserin sonunda tasavvufî söylemlere yer verilir. (Sakarya 2018)

Eser hakkında iki yüksek lisans tezi bulunmaktadır. (Alkaya 2018, Sakarya 2018)

Şairin biyografisi için bk. “Cevrî, İbrâhîm Çelebi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cevri-ibrahim-celebi