ARÛZ NÜMÛNESİ (MUALLİM NACİ)
aruz
Muallim Naci (d. 1850 - ö. 13 Nisan 1893)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Muallim Naci’nin 1895’te yayımlanan aruz hakkındaki notlarından oluşan yirmi dört sayfalık eseri. Yazarın aruz vezni hakkında bir kitap hazırlamayı planlayarak tuttuğu notlardan oluşur. Eser, yazarın ölümünden sonra Hazine-i Fünûn gazetesi müdürü Kirkor tarafından önce Hazine-i Fünûn’da neşredilmiş ardından Arûz Nümûnesi/Taktî adıyla kitaplaştırılmıştır.

Eser, geleneğe bağlı aruz risalelerinde izlenen temel kısımları içermeyip (Zülfe, 2011: 189) taktinin açıklanmasıyla başlar. Ardından Remel’den yirmi bir, Hezec’den on bir, Recez’den yedi vezne dair örnek beyitler verilerek beyitlerin vezne uygulanmaları aktarılmıştır. Aktarılan uygulamalarda zaman zaman birtakım açıklamalara da yer verilmiştir. Ömer Zülfe, eserin ayrıntılı bilgiler vermesi, takti tercihleri ve önemli noktalara dikkat çekmesiyle günümüzdeki aruz kitaplarından farklı olduğunu vurgulayarak eserin ileride yazılacak aruz kitapları için kaynak teşkil edecek nitelikte olduğunu belirtir.

Arûz Nümunesi, 1895 yılında İstanbul Kasbar Matbaası'nda basılmış ve 2011 yılında da Ömer Zülfe tarafından Latin Harflerine aktarılarak yayımlanmıştır.

Yazarın detaylı biyografisi için bk. "Muallim Naci". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/muallim-naci

Eserden Örnekler


"Taktî

Eş‘ārın evzâna tatbîkinde ķullanılan fā‘ilātün-mefā‘ilün-müstef‘ilün gibi miķyaâslara efâ‘îl ve tefâ‘îl yahud eczâ veya erkân denilir. Bir beyti teşkîl eden iki mısrâdan birincisinin cüz’-i evveline sadr, cüz’-i ahîrine arûz, ikincisinin cüz’-i evveline ibtidâ’, cüz’-i ahîrine darb tabîr olunur, sadr ile arûzun, ibtidâ ile darb’ın aralarına haşv nâmı verilir." (Muallim Naci 1895: 4).

Kaynakça


Bozdağ, Erdal (2020). Muallim Naci’nin Düşünce Dünyası ve Tanzimat Yenileşmesindeki Yeri. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.

Kaçar, İzzet (2019). Bütün Yönleriyle Muallim Nâcî. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.

Muallim Naci (1895). Arûz Nümunesi. İstanbul: Kasbar Matbaası.

Zülfe, Ömer (2011).  "Mu’allim Nâcî’nin Aruza Dair Eseri: Arûz Nümûnesı̇”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 6 (6): 189-208. 

Atıf Bilgileri


Akar Erbil, Çağla. "ARÛZ NÜMÛNESİ (MUALLİM NACİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/aruz-numunesi-muallim-naci. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ISTILÂHÂT-I EDEBİYYE (MUALLİM NÂCÎ) Nâcî, Muallim Nâcî Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
2 ATEŞPÂRE (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Diğer Enes Alim
Görüntüle
3 ÇOCUKLAR İÇİN LUGAT KİTÂBI (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
4 DEMDEME (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Araş. Gör. Çağla Akar Erbil
Görüntüle
5 EMSÂL-İ ALÎ (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Diğer Enes Alim
Görüntüle
6 ESÂMÎ (MUALLİM NÂCÎ) Muallim Nâcî Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN
Görüntüle
7 FÜRÛZÂN (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Araş. Gör. Çağla Akar Erbil
Görüntüle
8 HURDE-FÜRÛŞ 1 (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN
Görüntüle
9 İNŞÂ VE İNŞÂD (MUALLİM NÂCİ) Muallim Naci Dr. Öğr. Üyesi Can ŞAHİN
Görüntüle
10 İNTİKÂD (MUALLİM NACİ -BEŞİR FUAT) Muallim Naci Dr. Öğr. Üyesi Halef Nas
Görüntüle
11 KÂMÛS-I OSMÂNÎ (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
12 LUGAT-I NÂCÎ (MUALLİM NÂCİ) Muallim Naci Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN
Görüntüle
13 MEDRESE HÂTIRALARI (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Diğer Saime Kemerci
Görüntüle
14 MEHMED MUZAFFER MECMU'ASI (MUALLİM NACİ) Muallim Naci Dr. Öğr. Üyesi Özlem Kayabaşı
Görüntüle
15 MEKTEB-İ EDEB (MUALLİM NÂCİ) Muallim Naci Diğer Enes Alim
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle