- Yazar Biyografisi (TEİS)
Muallim Naci - Madde Yazarı: Araş. Gör. Çağla Akar Erbil
- Eser Yazılış Tarihi:1895
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:10/08/2022
ARÛZ NÜMÛNESİ (MUALLİM NACİ)
aruzMuallim Naci (d. 1850 - ö. 13 Nisan 1893)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Muallim Naci’nin 1895’te yayımlanan aruz hakkındaki notlarından oluşan yirmi dört sayfalık eseri. Yazarın aruz vezni hakkında bir kitap hazırlamayı planlayarak tuttuğu notlardan oluşur. Eser, yazarın ölümünden sonra Hazine-i Fünûn gazetesi müdürü Kirkor tarafından önce Hazine-i Fünûn’da neşredilmiş ardından Arûz Nümûnesi/Taktî adıyla kitaplaştırılmıştır.
Eser, geleneğe bağlı aruz risalelerinde izlenen temel kısımları içermeyip (Zülfe, 2011: 189) taktinin açıklanmasıyla başlar. Ardından Remel’den yirmi bir, Hezec’den on bir, Recez’den yedi vezne dair örnek beyitler verilerek beyitlerin vezne uygulanmaları aktarılmıştır. Aktarılan uygulamalarda zaman zaman birtakım açıklamalara da yer verilmiştir. Ömer Zülfe, eserin ayrıntılı bilgiler vermesi, takti tercihleri ve önemli noktalara dikkat çekmesiyle günümüzdeki aruz kitaplarından farklı olduğunu vurgulayarak eserin ileride yazılacak aruz kitapları için kaynak teşkil edecek nitelikte olduğunu belirtir.
Arûz Nümunesi, 1895 yılında İstanbul Kasbar Matbaası'nda basılmış ve 2011 yılında da Ömer Zülfe tarafından Latin Harflerine aktarılarak yayımlanmıştır.
Yazarın detaylı biyografisi için bk. "Muallim Naci". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/muallim-naci
Eserden Örnekler
"Taktî
Eş‘ārın evzâna tatbîkinde ķullanılan fā‘ilātün-mefā‘ilün-müstef‘ilün gibi miķyaâslara efâ‘îl ve tefâ‘îl yahud eczâ veya erkân denilir. Bir beyti teşkîl eden iki mısrâdan birincisinin cüz’-i evveline sadr, cüz’-i ahîrine arûz, ikincisinin cüz’-i evveline ibtidâ’, cüz’-i ahîrine darb tabîr olunur, sadr ile arûzun, ibtidâ ile darb’ın aralarına haşv nâmı verilir." (Muallim Naci 1895: 4).
Kaynakça
Bozdağ, Erdal (2020). Muallim Naci’nin Düşünce Dünyası ve Tanzimat Yenileşmesindeki Yeri. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
Kaçar, İzzet (2019). Bütün Yönleriyle Muallim Nâcî. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
Muallim Naci (1895). Arûz Nümunesi. İstanbul: Kasbar Matbaası.
Zülfe, Ömer (2011). "Mu’allim Nâcî’nin Aruza Dair Eseri: Arûz Nümûnesı̇”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 6 (6): 189-208.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ISTILÂHÂT-I EDEBİYYE (MUALLİM NÂCÎ) | Nâcî, Muallim Nâcî | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
2 | ATEŞPÂRE (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Diğer Enes Alim |
Görüntüle | ||
3 | ÇOCUKLAR İÇİN LUGAT KİTÂBI (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
4 | DEMDEME (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Araş. Gör. Çağla Akar Erbil |
Görüntüle | ||
5 | EMSÂL-İ ALÎ (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Diğer Enes Alim |
Görüntüle | ||
6 | ESÂMÎ (MUALLİM NÂCÎ) | Muallim Nâcî | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
7 | FÜRÛZÂN (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Araş. Gör. Çağla Akar Erbil |
Görüntüle | ||
8 | HURDE-FÜRÛŞ 1 (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
9 | İNŞÂ VE İNŞÂD (MUALLİM NÂCİ) | Muallim Naci | Dr. Öğr. Üyesi Can ŞAHİN |
Görüntüle | ||
10 | İNTİKÂD (MUALLİM NACİ -BEŞİR FUAT) | Muallim Naci | Dr. Öğr. Üyesi Halef Nas |
Görüntüle | ||
11 | KÂMÛS-I OSMÂNÎ (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
12 | LUGAT-I NÂCÎ (MUALLİM NÂCİ) | Muallim Naci | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
13 | MEDRESE HÂTIRALARI (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Diğer Saime Kemerci |
Görüntüle | ||
14 | MEHMED MUZAFFER MECMU'ASI (MUALLİM NACİ) | Muallim Naci | Dr. Öğr. Üyesi Özlem Kayabaşı |
Görüntüle | ||
15 | MEKTEB-İ EDEB (MUALLİM NÂCİ) | Muallim Naci | Diğer Enes Alim |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |