- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Bilinmiyor
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:05/10/2022
ÂMENTÜ TERCÜMESİ (FERDÎ)
dini-itikadi meselelerFerdî, Şeyh Hacı Abdullah (d.?/?, ö.1274/1858)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Âmentü'de geçen iman esaslarının manzum izahı. Metnin iki nüshası tespit edilmiştir. İlki, Millet Kütüphanesi Ali Emirî Koleksiyonu’nda 6 varaklık müstakil bir eser olarak 827 numarada kayıtlıdır. İkincisi ise Beyazıt Kütüphanesi Veliyüddin Efendi Koleksiyonu’nda 3223 numaradadır. Eser, içinde bulunduğu mecmuanın 120b-125a varakları arasındadır. Nüshaların ferağ kaydında bir bilgi verilmese de bu iki nüshanın yazıları mukayese edildiğinde eserlerin müstensihinin aynı kişi olduğunu düşündürecek pek çok emare vardır. Beyazıt Kütüphanesi Veliyüddin Efendi Koleksiyonu’nda 3223 numaradaki nüshanın adı YEK kayıtlarında Selbiyye olarak geçmektedir. Buna, selbiyye kelimesinin manzumenin 20. beyitinde geçmesinin neden olduğu anlaşılmaktadır. (Kodılar bu beşin selbiyye nâmuñ / Ki kâdirdür bilâ avn u nusret) Halbuki, selbiyye burada eserin adı olarak değil, şiirin başından beri zikredegelinen sıfatlardan beşinin adı olarak geçmektedir. Ayrıca aynı kayıtta yanlışlıkla eserin müellifi olarak İshak b. Hasan ez-Zencanî et-Tokadî (ö. 1689) gösterilmiştir.
Eserde, Âmentü’de yer alan “Âmentü billahi” “ve melâiketihi” “ve kütübihi...” gibi ifadeler, kırmızı mürekkeple varakların boş kısımlarına derkenar olarak yazılmış ve bu ifadelerin hizasında metinde kırmızı mürekkeple “Allah’a iman getirmek beyanındadur”, “Meleklere iman getirmek beyanındadur” gibi başlıklar kullanılmıştır. Toplam 145 beyitten oluşan manzumede, başlıkların hemen altında konuyla ilgili kafiyeleniş itibariyle gazel formunda ve müellifin sondan bir önceki beyitte de belirtildiği gibi aruzun “mefā‘îlün mefā‘îlün fe‘ûlün” kalıbıyla beyit sayısı 6-13 arasında değişen şiirler yazılmıştır. İlk 6 beyit giriş olarak düşünülmüş ve Arapça yazılmıştır. Şairin mahlası eserin 125a varağında 9. beyitte geçmektedir. (Şentürk 2022: 34)
Müellifin biyografisi için bk. "Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ferdi-seyh-haci-abdullah-ferdi
Eserden Örnekler
Âmentü billahi Allaha îmân getürmek beyânındadır
1 Hudâya sad hezârân şükr u minnet
Ki itdi bîzi îmâna hidâyet
2 Getürdüm evvelâ îmân-ı muhkem
Hakkıñ olduġına mevcūd u müsbet
3 Vücûd aña sıfatdur ya‘ni varlık
Ki nefsiyye dediler ehl-i sünnet
4 Getürdüm ŝâniyen Allaha îmân
Kadîm oldığına ey zîbasîret
5 Kıdem dâhî sıfatdur ol Hudâya
Ki varlıġına olmamak bidâyet
6 Getürdüm sâlisen îmân-ı mebrūr
Ki bâkîdür Hudâ bî-şekk ü şübühet
7 Sıfat bil zât-ı pâkine bekâyı
Ki varlıġına olmamak nihâyet
8 Getürdüm râbi‘an îmân ki Allah
Muhâlifdür havâdise bihüccet
9 Muhâlefet havâdise sıfatdur
Ki halka benzememek ile dikkat
10 Getürdüm hâmisen îmân-ı tahkîk
Ki kâimdür binefsihi rabb-i kutret
11 Kıyâm binefsihi Allaha sıfatdur
Ki muhtâc olmamakda ġayra elbet
12 Getürdüm sâdisen îmân-ı bî-şekk
Ki vâhiddür Hudâ ey ehl-i fitnat
(Ferdî, Manzum 827, vr. 1b-2a)
Kaynakça
Şentürk, Yılmaz (2022). Ferdî ve Dîvânı. İstanbul: Kriter Yayınları
Ferdî (yty). Âmentü Tercümesi. Şeyh Hacı Abdullah Millet Kütüphanesi Ali Emirî Koleksiyonu, Manzum 827.
Ferdî (yty). Âmentü Tercümesi. Şeyh Hacı Abdullah Beyazıt Kütüphanesi Veliyüddin Efendi Koleksiyonu, 3223.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Murat Ayar |
Görüntüle | ||
2 | NAZMÜ'L-LE'ÂLÎ (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi | Diğer Emine Güleç |
Görüntüle | ||
3 | MEKTUBÂT (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi | Öğr. Gör. MEHMET ALTINOVA |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ HADÎKA-İ NEDİYYE (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
5 | MECMUA (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ SALÂT-I İBN MEŞİŞ (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
7 | SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) | Âbid, Zeynelâbidîn | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu |
Görüntüle | ||
8 | TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) | Âbidin Paşa | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği Doç. Dr. Hamza KOÇ |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Mehemmed Helife | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
10 | FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. mehmet atalay |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (CEVDET) | Cevdet, Recâîzâde Ahmed | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (FERÎDE HANIM) | Ferîde Hanım, Bahâr-zâde | Prof. Dr. Eyüp Akman |
Görüntüle | ||
13 | DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) | Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
14 | KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) | Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (HULÛSÎ) | Hulûsî, Ömer | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) | Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle |