Faik Reşad’ın Tanzimat döneminde okullarda ders kitabı olarak okutulmak üzere kaleme aldığı kitabet ‎yani yazı yazma usullerini ihtiva eden kitabı. Eser, yazı yazma usullerini teorik ve pratik olarak ele almaktadır. Eserin adında ‎geçen “kitabet” için sözlüklerde “yazı yazma; bir şeyi düzgün ve kurallara uygun ‎şekilde kaleme alma, “inşa” için ise “ortaya çıkarmak, icat etmek, yaratmak”; “yazma ‎sanatı ve kompozisyon” gibi ‎anlamlar verilmiş, kelime daha sonra yazışma ve ‎sanatını ifade eden bir kavram olarak yerleşmiştir. Yazı yazmanın inceliklerine de ‎‎“ilmü’l-inşâ” denilmiştir. İnşa, bunun yanında “nesir” türünü ifade edecek şekilde de ‎kullanılmıştır.‎

Eserin kapak sayfalarından sonra “Kâriîne” başlıklı bir sunuş, “Mütalaaname-i ‎Said Paşa” başlıklı bir inceleme yazısı ve “Mukaddime” yer almaktadır. Ardından ‎asıl eseri oluşturan bölümlere geçilmiştir. Eser, kolaydan zora doğru tertip edilmiş ‎dört ana bölümden oluşmaktadır. ‎

‎“Kâriîne” başlıklı yazıda Faik Reşad, zamanın ihtiyacına cevap verecek bir usul-i ‎inşa kitabının eksikliğinden bahseder. Bu alanda yazılmış bazı kitaplar varsa da ‎bunların yüzyıllardır tekrar edilegelen eski usule göre düzenlenmiş olduğunu, ‎dolayısıyla ihtiyacı karşılamadığını belirtir. Yazarın burada vurguladığı “ihtiyaç”, ‎Tanzimat dönemi Osmanlı aydınlarının Batılılaşma ekseninde sık sık ifade ettikleri ‎dilde sadeleşme isteğinin bir tezahürü olarak görülmelidir. ‎

Bu kısa sebeb-i telifin ardından Süleyman Nazif ve Faik Ali Ozansoy’un babası ‎Diyarbekirli Said Paşa’nın eserle ilgili değerlendirmesini içeren bir yazısı ‎‎“Mütalaaname-i Said Paşa” başlığıyla ‎yer alır. ‎Yazar, “Mukaddime”de ise “kitabet” ve “inşa” kelimelerinin anlamlarına ‎değinmiş, ardından yazı yazan kişiyi, yazmanın temel kaidelerini ve yazı türlerini ‎dört ana kategoriye ayırmıştır. Buna göre; yazı yazmada başlangıç seviyesinde ‎bulunanları “yazıcı”, ikinci yani orta derecedekileri “kâtip”, üçüncü derecede ‎bulunanları “edip” ve nihayet en üst seviyedekileri ise “münşi” veya “edib-i kâmil” ‎olarak isimlendirir. Yazar böylece dört bölümden (fasıl) oluşan kitabın içeriğine dair ‎de okura ön bilgi vermiş olur. ‎ ‎

Eserin hususi ve günlük yazışmaları konu alan ilk bölümü “Adi Derece” (s. 14-40), ‎resmî yazışmalar, tebriknâmeler, mektep kitapları gibi yazıları konu alan ikinci ‎bölümü “Evsat Derece” (s. 40-145), ikinci bölümdeki türlerin daha edebî bir dille ‎yazılmış örneklerinin yer aldığı üçüncü bölümü “Âlâ Derece” (s. 146-174) ve ‎tanınmış ediplerin yazılarından örneklerin yer aldığı dördüncü bölümü “Aliyyülâlâ ‎Derece” (s. 146-174) başlıklarını taşımaktadır. Her bölümde ayrıca Faik Reşad ‎tarafından kaleme alınmış ve çeşitli yazma usullerinin ele alınıp işlendiği “Makale” ‎başlığını taşıyan yazılara yer verilmiştir. ‎

Faik Reşad’ın bu eseri, yayımlandığı dönemde ilgiyle karşılanmış, özellikle ‎Tanzimat sonrasında bir tür olarak ortaya çıkmaya başlayan “kitabet ve inşa” ‎kitaplarının ilklerinden olması ve bu tür eserlerin bir bakıma sınırlarını ve yöntemini ‎de tayin etmesi bakımından önemli bir yer edinmiştir. Nitekim Ahmet Mithat Efendi, ‎Tercüman-ı Hakikat’te yayımlanan “İhyâzâde Reşad Bey” başlıklı bir makalesinde ‎Faik Reşad’ın kitaplarından ve bilhassa o sıralarda ikinci baskısı yapılmış olan ‎Mükemmel İnşa’dan övgü dolu sözlerle bahseder. Ahmet Mithat, eserin usul-i inşa ‎kitapları arasında ayrı bir öneme sahip olduğunu “hakikaten daha ekmelini ‎tasavvura imkân dahi görülemeyecek bir eser-i pür-menfaat” sözleriyle ifade eder. ‎

Eserin ilk baskısı 1307/1891’de yapılmış, gördüğü rağbet üzerine yeni baskıları ‎yayımlanmıştır. Dördüncü ve bilinen son baskısı ise 1314/1897 tarihlidir. ‎

Yazarın biyografisi için bk. "Faik Reşad". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/faik-resad.