Marmaravî'nin tasavvufun anlamı, velâyet konusuna dair küçük risalesi. Besmele, hamdele ve salveleden sonra kaydettiği iki âyet ve üç hadisle bu küçük hacimli eserine başlayan Marmaravî, tasavvuf kavramının çeşitli boyutlarından, ebrâr ve mukarrebûn zümrelerinin güzel ahlâkından ve ayrıca kötü ahlâk türlerinden söz etmektedir. Özellikle “hasenâtü’l-ebrâr seyyiâtü’l-mukarrebîn: Ebrârın iyilikleri / sevapları, mukarrebûnun kötülükleri / günahları gibidir” sözünü çeşitli boyutlarıyla açıkladığı bu risâlesinde Marmaravî, tasavvuf ilminin daha çok ahlâkî boyutu üzerinde durmakta ve her bir mânevî mertebe ve makamın kendine özgü ahlâkî yüceliklerinin bulunduğunu vurgulamaktadır.

Üç sayfalık bu risâle olan Ahvâlü’l-Ebrâr ve’l-Mukarrebîn, orijinal adıyla Millet Ktp., Ali Emîrî Ef., “Şer’iyye”, 1335/8, vr. 94b-95b’de kayıtlıdır. Süleymâniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2820/2, vr. 15b-16a’da Risâle-i Ûlâ ismiyle kayıtlı başka bir nüshası daha vardır. Ayrıca yaptığımız araştırmalar sonucunda, bâzı kütüphânelerde Zübdetü’l-Esrâr ismiyle ya da herhangi bir isim belirtilmeksizin kayıtlı iki ayrı nüshasına daha rastladık. Böylelikle Ahvâlü’l-Ebrâr ve’l-Mukarrebîn’in toplam 5 elyazması nüshası bulunmaktadır. Orijinal adıyla kayıtlı elyazması nüshanın sonundaki ferağ kaydından anlaşıldığına göre bu nüshanın yazımı, Ya‘kub ibn-i Abdillâh tarafından 1148 hicrî yılının 20 Zilhicce (mîlâdî 2 Mayıs 1736 Çarşamba) günü tamamlanmıştır.

Risâleyi Hasan Cankurt, bu eseri bağlamında Marmaravî’nin tasavvufî görüşlerini değerlendiren bir makaleye konu etmiştir (Cankurt 2013). Daha önce bu eserin metni ve daha sonra da şerhi, müellifinin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri üzerine doktora tezi hazırlayan Ahmet Ögke (2001, 2021) tarafından yayınlanmıştır.

Müellifin biyografisi için bk. "Şemseddin Marmaravî, Ahmed, Yiğitbaşı Velî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semseddin-marmaravi-ahmed-yigitbasi