- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmet Tahir - Madde Yazarı: Araş. Gör. Dr. Cemile Odunkıran
- Eser Yazılış Tarihi:1307/1889-1890
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Fıkra
- Yayın Tarihi:27/08/2022
ACÎBE (MEHMET TAHİR)
fıkra, deneme, sohbetMehmet Tahir (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mehmed Tahir’in çeşitli kıssalardan oluşan ve fıkra mahiyeti taşıyan eseri. Eser, 1307 tarihinde “Kıssadan hisse alır âkiller” sloganıyla Âlem Matbaası’nda basılmıştır. Osmanlı “letâif” geleneğini andıran bir şekilde “hakiki olmayan ve eğlence maksadıyla” (Muallim Naci: 657) kaleme alınan bu fıkra kitabı, Mehmed Tahir’in aynı çizgideki bir başka eseri Garîbe ile beraber düşünülebilir. Yazar, eserin “ifade-i meram” kısmında daha önce aynı adlı bir risalesinin varlığından söz ederek bu kez münferit bir eser kaleme alma cesareti gösterdiğini belirtmektedir.
Kıssadan hisse çıkarma odaklı bu kitapta sırasıyla Bir Bekçi, Bir Arap, Diyojen, Bir Müşteri, Bir Tavşan ile Bir Dişi Arslan, Bir Kayıtsız Adam, Bir Papaz, Bir Bahçivan, İki Kişi, Hoca Nasreddin, Çocuğun Biri, Bir Nekre, Bir Mösyö, Kelbin Biri, Bir Tüccar, Bir Adam, Patlıcan Sevmez Bir Adam, İki Horoz, Hasta ile Hekim, Tabibin Biri, Bir Köpek ile Bir Çaylak, Ahmak Horosânî, Herifin Biri, Hoca Nasreddin, Üç Züğürt, Haşmet, Serseri Bir Adam, Karı Koca, Haşmet, Volter, Suya Atılan Bir Adam, Bir Mirasyedi ile Muallim, Bir Saatçi, Bir Köylü, Bir Kadı, Bir Adam, Fakir ile Derviş, İki Ahbap, Bir Kız, Zürefâdan Biri, Sarhoşun Biri isimli kırk bir fıkra yer almaktadır. Bu fıkralar, herhangi bir tasnif dâhilinde yazılmamış olup çeşitli konularda ve çeşitli simalarla zengin bir görünüm arz etmektedir.
Eserden Örnekler
Fakir ile Derviş
Dervişin biri bir fakirden hâcet talep eder. Fakir “Ey derviş, benim de senden bir hâcetim vardır. Evvelâ sen onu revâ et de badehu ben de senin hâcetini görürüm.” der. Derviş (Hacetiniz nedir?) diye sorunca (Benim hâcetim odur ki benden bir şey talep etmeyesin) demiş.
İki Ahbap
Bir Ramazan zarfında iki ahbap birbirlerine tesadüf etmişler. Birinin elinde birçok makarnalık simit var imiş. Öteki (Bu kadar simiti ne yapacaksın) diye sormuş. (Aman birader Ramazan için bundan alâ yemek mi olur büyücek bir lengerde pişirtip yedikten sonra üzerine de bir iki bardak su içip yatar mısın sabaha kadar şişip her biri Halep marpucu kadar cesâmet kesbeder de Hüdâ alîm, insanı üç gün tok tutarım demiş. (Mehmed Tahir: 21-22)
Kaynakça
Mehmed Tahir (1307). Acîbe. İstanbul: Âlem Matbaası.
Muallim Naci (1987). Lügat-i Nâci. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ABDÜLHALÎM MEMDÛH (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
2 | ASKERLİK (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
3 | BEDRİYE (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
4 | BURHÂN (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
5 | İCLÂL-VİYANA MUHÂSARASI (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
6 | İĞBİRÂR (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
7 | NÂLÂN (ABDULHÂLİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
8 | RE'İS BEY (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
9 | REŞİD PAŞA (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
10 | TAKVÎM-İ EDEBÎ (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
11 | TÂRÎH-İ EDEBİYYÂT-I OSMÂNİYYE (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Öğretmen Kaan YALNIZ |
Görüntüle | ||
12 | TASVÎR-İ HİSSİYÂT (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
13 | TASVÎR-İ VİCDÂN (ABDÜLHALİM MEMDUH) | Abdülhalim Memduh | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
14 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
16 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
18 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
19 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
20 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
21 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
22 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
23 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |