Seyrek-zâde Seyyid Mehmed Âsım Efendi tarafından kaleme alınmış şairler tezkiresi. Kaf-zâde Fâ’izî’nin “Şiirlerin Özü” manasına gelen Zübdetü’l-Eş‘âr’ına zeyl olan eser, Fâ’izî’nin eseri gibi antolojik tezkire mahiyetindedir. Üç yazma nüshasının karşılaştırılması ile yayımlanmış olan tezkirede 123 şair yer almaktadır (Coşkun 2019: 10).

Âsım, Fâ’izî’nin eserini bıraktığı tarih olan 1030/1620’den 1086/1675 yılına kadar yetişmiş şairler hakkında bilgi vermiştir. Tezkireye alınmış olan şairlerin biyografileri çok kısa tutulmuş, şiir örneklerine ise bolca yer verilmiştir. Antoloji niteliğindeki eserler arasında en az şair bilgisi ve en çok şiir örneği Âsım’ın eserine aittir. Pek çok şairin sadece adı anılmış hakkında hiçbir bilgi verilmemiştir. Bu hâliyle eser, aslında tezkireden çok bir antoloji niteliği taşır. Vefat tarihleri Âsım’ın ölümünden sonra olan 15 şairin eserde olması da tezkire üzerinde Âsım’dan başka kişilerin de tasarrufları olduğunu göstermektedir. (Coşkun 1985: 36; İsen 1997: 47-54).

Antolojik tezkirelerin ilkine zeyl olarak yazılan eserde, şairler hakkında verilen kısa bilgiler de çoğu zaman mübalağalıdır. Âsım’ın eserine aldığı şiir örneklerinde ise bu tutumun aksine büyük bir titizlik gösterdiği görülmektedir. Divan veyahut mecmualardan seçilen beyitlerin çoğu birer “mazmun” ihtiva eden metinlerdir. Yazar, eserin sonunda Faizî Efendi ve Zübdetü’l-Eş‘âr’dan bahis açıp “Bu fennün yegânesi olan Fâ’izî Efendi, lisân-ı Türkî’de olan dîvânları cem‘ idüp pür-mazmûn olan eş‘ârları müntehâb idüp ‘zübde’ dimiş, bu fakîr andan sonra gelen erbâb-ı nazmun dîvânların cem‘ ü intihâb idüp ‘Zeyl-i Zübde’ diyü tesmiye itmişimdir” diyerek metinleri seçmedeki hassasiyetini gözler önüne sermiştir.

Bilinen üç yazma nüshası bulunan eserin ikisi İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü 1711 ve 2401’de kayıtlıdır. Diğer nüsha ise Fatih Millet Kütüphanesi Ali Emirî Manzum 1326’da bulunmaktadır. Eser yayımlanmıştır. (Coşkun 2019)

Şairin biyografisi için bk. “Âsım/Âsımî, Seyrek-zâde Seyyid Mehmed Âsım Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asim-asimi-seyrekzade-seyyid-mehmed