- Yazar Biyografisi (TEİS)
Faik Reşad - Madde Yazarı: Prof. Dr. Süheyla Yüksel
- Eser Yazılış Tarihi:1307/1891
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Derleme
- Türü/Formu:Münşeat
- Yayın Tarihi:12/11/2021
YENİ LETÂİF-İ İNŞA YAHUD MUHARRERÂT-I NADİRE (FAİK REŞAD)
antolojiFaik Reşad (d. 1287/1851 – ö. 1330/1914)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Faik Reşad’ın; mektup, tezkire, davetname, tavsiyename, teşekkürname, buyrultu, mütalaaname, teselliyetname gibi türlerden yaptığı seçkileri topladığı kitap. Hazırlanış sebebi ve ismiyle ilgili açıklamalar “Kariine” başlığında verilmiştir. Buna göre Faik Reşad’ın daha önce yayımladığı Ta’lim-i Kitabet’indeki metinler okuyucu tarafından ilgi ile karşılanmış, yazara tarzda bir kitabın hoş olacağı ihtar edilmiş, bu ihtar Faik Reşad’ı yüreklendirmiş, Yeni Letâif-i İnşa yahut Muharrerat-ı Nadire’yi hazırlamıştır. Yazar, isimdeki “Yeni” sıfatını Refik Bey’in Letâif-i İnşa’sına atfen verdiğini belirtir.
Kitapta önce Refik Bey’in Letâif-i İnşa’ya yazdığı mukaddimeye. onun ardından da seçilen metinlere yer verilir. Son bölümdeki “İfade-i Mahsusa”da ise eserin muhtevasında yapılması düşünülen değişiklikler vardır. Bu değişiklikler kitabın devamı niteliğindeki Muharrerat-ı Nadire yahut Hazine-i Müntehabat’ta uygulanmıştır. Faik Reşad, örnekler aldığı yazarları “klasik kâtipler” olarak nitelendirmiş, tercihine neden olarak zamanın edebiyatçılarının bu şahısların birer tilmizi olmalarını, edebiyatımızda yapılacak her yeniliğin bu mektebe dayanması gerektiğini ve “klasik kâtipler” okunmazsa tahsilin yarım kalacağını göstermiştir. Faik Reşad bu iddialarını ispat için, sözünü ettiği mektebin tilmizleriyle onları dikkate almayan kalem erbabının eserlerinin mukayese edilmesi gerektiğini söyler ve klasik kâtiplerin taklit değil tetebbu edilmelerini ister.
Eserde; Âkif Paşa, Hafız Müşfik, Hacı Nailî, Ebu’s-Suûd, Sünbülzâde Vehbî, Seyyid Vehbî, Râgıb Paşa, Kânî, Veysi, İzzet Mollâ, Sâmî Paşa, Nâbî, Faik Reşad, Muallim Nâcî, Said Bey, Recâizâde Ekrem Münîf Paşa, Salâhi Bey, Ebuzziyâ Tevfik, Ahmed Midhat Efendi Abdülhak Hamid, Şinâsî, Aziz Bey, Sadreddîn Bey, Aziz Mahmud Hüdayi, Reşid Paşa, Giridî Rahmî Efendi, Şeyhülislam Aşir Efendi, Fıtnat Hanım, Şair Halim Giray, Ahmed Erip Efendi, Kethüdazâde Ârif Efendi, Yûsuf Kâmil Paşa, Bosnalı Şâkir, Nazîf-i Âmidî, Molla Câmî (çev. Muallim Nâcî), Defterdar Ahmed Nazîf, Trabzonî Emin Hilmî Efendi, Gâlib Bey, Selanikli Atâ Efendi, İsmail Safâ, Sadrazam Mustafa Paşa’dan mektup, tezkire, davetname, tavsiyename, teşekkürname, buyrultu, mütalaaname, teselliyetnameler; Jean Jacaques Rousseu’nun, Münîf Paşa ve Âli Bey tarafından tercüme edilen Nouvelle Hélois isimli eserinden bir bölüm ve mukaddimesi; musiki, eski inşa, Arapça dilbilgisi, tersane ıstılahları ile ilgili yazılar yer almıştır.
Yazarın biyografisi için bk. "Faik Reşad". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/faik-resad.
Eserden Örnekler
Kariine
Ta’lîm-i Kitâbet” nâmındaki eser-i nâçizin üçüncü faslında münderiç mekâtib vesâire nümûneleri meyânında –fenn-i bediin “mir’ât-ı nazir yahud tenâsüb” denilen kaide-i latifesi üzre- taraf-ı âcizanemden yazılmış bir iki mektup ile Hafız Müşfik’in saat-ı teşekkürünü hâvi tezkiresini Muallim Nâcî Efendi Hazretleri’nin bir şekerciye nush u pendi şâmil mektûb-ı halâvet-üslûbunu okumuş olan zâika-ı sencân-ı edebden bazı zevât bunların pek tatlı şeyler olduğunu ve eğer mümkün olup da, gerek eski gerek yeni, bu tarzda yazılmış âsâr ayrıca bir kitâba derç ve neşr olunmuş olsa hoş bir şey olacağını şifâhen ve tahrîren ihtâr buyurdular. Ta’lîm-i Kitâbet için nümûne olabilecek eserler araştırdığım sırada ötede beride, tesadüf ettiğim bir takım nefâis-i âsâr ve nevâdir-i muharrerât beni bu ihtârın vuku’undan evvel teşvîk ettiğinden bu fikir ve niyetle cem'-i âsâra başlamıştım. Fakat ben bunların yalnız anlar yolunda yazılmış şeylerden ibâret kalmasını istemediğimden hoşa gidecek ne varsa kaydetmiştim. Zannederim ki bu daha hoş olur. İşte vâki olan şu ihtârın verdiği cesâret üzerine, şimdiye kadar toplayabildiğimi, neşrediyorum (Faik Reşad 1891: 2).
Kaynakça
Reşad (1307/1891). Yeni Letâif-i İnşa Yahut Muharrerât-ı Nadire. Dersaadet: Kasbar Matbaası.
Yarba, Nizamettin (2011). Faik Reşat'ın Yeni Letâif-i İnşa yahut Muharrerât-ı Nadire ile Muharrerât-ı Nadire yahut Hazine-i Müntahabât İsimli Antolojilerinin Çeviri Yazısı ve İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Yüksel, Süheyla (2017). Edebiyat Tarihçisi ve Eğitimci Bir Osmanlı Aydını Faik Reşat. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GÜLDESTE: MECMÛA-İ ÂSÂR-I REŞÂD (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
2 | HİKÂYE-İ ARİSTONOUS (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
3 | ÜMİT YAHUT BİR KATİLİN AKİBETİ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
4 | NETÎCE-İ SEFÂLET (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
5 | GENCİNE-İ LETÂİF (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
6 | ESLÂF (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
7 | TERÂCİM-İ AHVÂL (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
8 | MUHARRERÂT-I NÂDİRE YAHUD HAZİNE-İ MÜNTEHABÂT (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
9 | CAMİÜ'L-iBER, KISM-I EVVEL: HİKEMİYYÂT-I MENSURE (FAİK REŞAD) | Faik Reşad (26 Eylül 1851/13 Haziran 1914 ) | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
10 | AMELÎ VE NAZARÎ TA‘LÎM-İ KİTÂBET YÂHUD MÜKEMMEL İNŞÂ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Dr. Öğr. Üyesi Samet ÇAKMAKER |
Görüntüle | ||
11 | SERGÜZEŞT-İ HULÛSÎ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
12 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
13 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
16 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
17 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
19 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
20 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
21 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |