- Yazar Biyografisi (TEİS)
Faik Reşad - Madde Yazarı: Prof. Dr. Süheyla Yüksel
- Eser Yazılış Tarihi:1307/1891-92
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Roman
- Yayın Tarihi:14/06/2021
ÜMİT YAHUT BİR KATİLİN AKİBETİ (FAİK REŞAD)
telif romanFaik Reşad (d. 1287/1851 – ö. 1330/1914)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Faik Reşad’ın telif romanı. Ümit yahut Bir Katilin Akibeti’nin başlangıcındaki “İfade” (s. 2)’de eser “millî ve
sahihü'l-vuku” olarak takdim edilir ve bu özelliklerinden dolayı yayımlamaya
cesaret edildiği açıklanır. Daha sonra herhangi bir başlık verilmeksizin
vakanın anlatımına geçilir. Eserde üç aşamalı anlatım vardır. Roman, Faik
Reşad’ın Trablusgarp yolculuğundan bir kesitin anlatıldığı bir çerçeve hikȃye
ile başlar. Faik Reşad, Gama isimli İngiliz gemisiyle Trablusgarp’a gitmektedir.
Yol arkadaşları Trablusgarp valiliğine tayin olan (Hacı İzzet) Paşa ve
mühürdarı Şemsi Bey’dir. Gemi, Malta adasında yolcuları bırakır ve burada bir
müddet bekler. Otelde karşılaştıkları F. Bey ve onun sıra dışı tavırlarıyla
dikkatleri çeken arkadaşı Hoca ile tiyatroya giderler. Dönüşte Faik Reşad
yandaki odadan bir tambur sesi duyar. Tamburu çalan Hacı A.’dır. Tanışmanın
ardından söz ona bırakılır, geçmişe gidilir, Hacı A.’nın anlatımıyla esas vaka
okuyucuya sunulur. Tekrar aktüel zamana dönülen sayfalarda yazar ile Hacı
A.’nın geleceğe dair konuşmaları yer alır. Eserin “Hatime” (s. 43, 44)
bölümünde ise anlatıcı yine Faik Reşad’dır. Bu bölümde yazar, Trablusgarp’tan
dönerken Malta’da yine Osmanlı otelinde konakladığı, Hacı A.’yı göremediği,
otelde konaklayanların yanlarındaki cariyelerden birisiyle Malta’dan
ayrıldığının tahmin edildiği bilgisini verir.
Bu eser, roman
tekniği açısından basittir fakat neşredildiği yılların şartları göz önünde
bulundurulunca gerçek bir konuyu romanlaştırmaya çalışması bakımından önemlidir.
Eser,
1307/1891-92 yılında İstanbul’da Kasbar Matbaası'nda basılmıştır.
Yazarın
biyografisi için bk. "Faik
Reşad". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/faik-resad.
Eserden Örnekler
İfade
Gayret-mendȃn-ı müellifîn ve
mütercimînin himmetleriyle peyderpey vücuda gelen birtakım musanna, şaşalı ve o
nispette değerli romanlar meyanında
“vaka” kabilinden olan şu hikâyeciği ithale cesaret edişim mevzuunun
millî ve sahihü'l-vuku olması hasebiyle kütübhane-i erbab-ı mütalaada bunun
içün bir cây-ı kabul bulabilmesi ümmidine mebnîdir. İhya Efendi Hâfidi Reşad (Reşad 1307: 2).
Kaynakça
Reşad (1307/1891-92). Ümit yahut Bir Katilin Akibeti. İstanbul:
Kasbar Matbaası.
Yüksel, Süheyla (1997). “Faik Reşat’ın
Tahkiyeli Eserleri”. Türklük Bilimi
Araştırmaları 5: 371-390.
Yüksel, Süheyla (2017). Edebiyat Tarihçisi ve Eğitimci Bir Osmanlı
Aydını Faik Reşat. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GÜLDESTE: MECMÛA-İ ÂSÂR-I REŞÂD (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
2 | HİKÂYE-İ ARİSTONOUS (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
3 | NETÎCE-İ SEFÂLET (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
4 | GENCİNE-İ LETÂİF (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
5 | ESLÂF (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
6 | TERÂCİM-İ AHVÂL (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
7 | YENİ LETÂİF-İ İNŞA YAHUD MUHARRERÂT-I NADİRE (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
8 | MUHARRERÂT-I NÂDİRE YAHUD HAZİNE-İ MÜNTEHABÂT (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
9 | CAMİÜ'L-iBER, KISM-I EVVEL: HİKEMİYYÂT-I MENSURE (FAİK REŞAD) | Faik Reşad (26 Eylül 1851/13 Haziran 1914 ) | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
10 | AMELÎ VE NAZARÎ TA‘LÎM-İ KİTÂBET YÂHUD MÜKEMMEL İNŞÂ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Dr. Öğr. Üyesi Samet ÇAKMAKER |
Görüntüle | ||
11 | SERGÜZEŞT-İ HULÛSÎ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
12 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
13 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
16 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
17 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
19 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
20 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
21 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |