Klasik mesnevi tertibine uygun olarak başlayan eser, “Besmele”’nin ardından kısa bir “Hamdele” ve “Salvele” ile devam eder. Ardından “Bes Ser-Âgâz-ı Dâstân-Nâme” başlığıyla asıl konuya girilir.

Asıl konunun anlatıldığı kısım, Farsça başlıklarla ayrılan  altmış  kısa bölümden oluşur.   Konusu itibarıyla özgün bir eser olan eserde, II. Selim zamanında İstanbul’da yaşanan veba salgını sırasında  üç âşık ve onların üç sevgilisi  etrafında gelişen aşk  realist bir şekilde hikâye edilir. Vaka, esas itibarıyla, Gûyâ ve Tûtî isimli ana karakterlerin birbirlerine âşık olmaları, bu yolda yaptıkları mücadeler ve kavuşmaları  çerçevesinde gelişir. Bu çerçeve hikâyeye, daha sonra Hemdem-Andelîb, Püser-Meleksîmâ arasında geçen aşk hikâyesi de eklenir. Olaylar, İstanbul, Bursa ve Mudanya üçgeninde, gerçek coğrafi mekânlarda geçer. Hikâye göre, II. Selim zamanında baş defterdarlıktan emekli Hâce adlı kişi bütün çocuklarını veba salgınında kaybeder. Duaları sonucu tekrar bir erkek çocuk sahibi olur. İsmini Gûya koyarl ve yaşadıkları acıları unutmak için aliesiyle birlikte  Bursa’ya göç eder. Fakat bir cuma gecesi ölür. Büyüyen Gûyâ da, babasının eski bir dostu olan Mîzbân’ın daveti üzerine Mudanya’ya gider. Orada Mîzbân’ın kızı Tûtî ile birbirlerine âşık olurlar. Gûyâ’nın arkadaşı Hemdem, Tûtî’nin Dâye’si ve onun kızı Andelib vasıtasıyla iki âşığı buluşturur. Bu arada Hemdem de Tûtî’ye, Meleksîmâ adlı bir kız da Gûyâ’ya aşık olur. Tûtî’ye de Püser isimli bir genç talip olur. Olanlardan habersizce Gûyâ ve Hemdem, İstanbul’da Püser’le arkadaş olur. Tûtî Mudanya’ya, Gûyâ, Hemdem ve Püser de Bursa’ya döner. Püser, Meleksîmâ’yı görünce Tûtî’yi unutup onunla evlenir. Ardından otuz üç gün süren bir düğünle Gûyâ ve Tûtî’nin nikâhları kıyılır. Sonra da Hemdem ile Andelîb evlenerek üç gelin ve üç damat muratlarına ererler.

Geleneksel çift kahramanlı aşk mesnevilerinden farklı bir yapıya sahip olan eser, zaman, mekân ve şahıslar kadrosu itibarıyla realist unsurlar sergiler. Ayrıca  konusu, başlığı ve kurgusuyla da orijinal sayılabilecek özellikler barındırır.  Mesnevide, diğer aşk mesnevilerinde görülen idealize edilmiş karakterler, klişe zaman ve mekân unsurlarına rastlanmaz. Mesnevide, eserdeki kahramanların isimleri de  kişilik özellikleriyle yakından ilgilidir.  Üç Arûs ve Üç Dâmâd mesnevisi, döneminin gündelik hayatı ile ilgili olarak geçiş merasimleri, örf ve âdetler, yeme içme kültürü, av ve eğlence meclisleri hakkında da zengin folklorik malzemeler barındırır.  Mesnevide, şair eserin realist yapısına uygun olarak olabildiğince sade ve akıcı bir dil kullanır. 

Şairin biyografisi için bk. "Hâtif, Eğerci-zâde/Semerci-zâde/Sarrâc-zâde Hasan Hâtif Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hatif-egercizade-semercizade-sarraczade