Çemişgezekli Nasûh Efendi tarafından kaleme alınan Türkçe, Farsça ve Arapça manzum sözlük. Düşürülen tarihe göre 1258/1852 yılında kaleme alınan eserin mukaddime kısmında Abdülmecîd övülmektedir. Bunun dışında Nasûh Efendi, 1842 yılında Diyarbakır Müşiri olan Ahmet Zekeriyya Paşa’ya arz kılmış, hüner ve marifete rağbet eden Paşa’yı da övmüştür (Güler 2016: 163).

Nasûh Efendi’nin mesnevi nazım şekliyle yazmış olduğu eserde, 67 beyitlik bir mukaddime kısmı vardır. Eserin mukaddime kısmı geleneğe uygun bir şekilde Allah’a hamd ve peygambere salavat ile başlar.

Eserde “elif”ten “ye” harfine kadar yirmi dokuz harfe göre; dört ve yirmi bir beyit arasında değişen 53 kıt’a ve son bölümde farklı üç kıt’adan oluşan ve mesnevi nazım şekliyle yazılmış 108 beyit bulunmaktadır. Bu üç kıt’ada özellikle Farsça fiillere ve Türkçe karşılıklarına yer verilmiştir. Eserde, biri mesnevi/mukaddime, 53 nazm ve 3 mesneviden oluşan yedi manzumede 610 beyit yer almaktadır. Mukaddime hariç eserin sözlük kısmı 543 beyittir (Güler 2016: 164). Eserdeki bölümler harflerin okunuş biçimlerine göre sıralanmaktadır. Bu bağlamda Tuhfe-i Nushî, mukaddime bölümü hariç harflerin kafiyelerine göre 56 bölümden oluşmaktadır.

Eserin mukaddime kısmından sonraki “harfu’l-elîf” bölümünde geleneğe uygun olarak Allah isminin Farsçadaki karşılığı verildikten sonra yazı ve yazma ile ilgili kelimeler verilmekte ardından gök ve gökyüzüne ait kelimelerin Türkçe, Arapça ve Farsçadaki anlamları sıralanmaktadır. Eser manzum sözlük olmasının yanı sıra bazı nasihatler de içermektedir.

Eserde beş farklı aruz kalıbı kullanılmış olup her bölümden sonra o bölümün aruz kalıbı verilerek hem geleneğe uyulmuş hem de okuyanlara aruz bilgisi de verilmeye çalışılmıştır. Nasûh Efendi, bu eserinde yaklaşık 2600 Farsça ve Arapça kelimenin Türkçe karşılığını vermektedir (Güler 2016: 167).

Tuhfe-i Nushî’nin elde bulunan 1297/1881 senesinde basılan nüshasındaki açıklamaya göre merhum Nasûh Efendi’nin bu eseri vatan sahiplerine yâdigar olması arzusuyla mahdumu Arif Hikmet marifetiyle aslına uygun olarak Hattat Tevfik Matbaası’nda basılmıştır (1297: 1). Eser, harekeli nesih hatla yazılmış ve 46 sayfadan oluşmaktadır. Eser üzerine Kadir Güler’in bir makalesi (2016), Erdoğan Taştan’ın (2016) ise bir bildirisi vardır.