TEZKİRE-İ MAKÂMÂT (İZZET)
tezkire
İzzet, Ali İzzet (d. 1237/1822 - ö. 1255/1839)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Müellifin yaşadığı dönemde Çorum’da medfun sahabeler ile iki yüz civarındaki salih zatın ziyâretgâh konumundaki mezarlarına, türbelerine dair eseri. İzzet mahlasıyla şiirleri de bulunan Ali İzzet, eserinde manzumelere de yer vermiştir. Müellif, eseriyle ilgili bilgileri vakıf senetlerinden, beratlardan ve o dönemde faaliyet gösteren zâviyedarlardan, türbedarlardan, herhangi bir belgeye rastlamadığında ise türbenin civârında ikamet etmekte olan güvenilir kişilerden edindiğini belirtmektedir.

Ali İzzet, eserin ilk kısmında Çorum ve civarının kadın-erkek, müslim-gayr-i müslim nüfusu, medrese, kütüphâne, ibadethâne, dergâh ile önemli resmi kurumları ve yekûnu hakkında malumata yer verir. Peşinden bölgede medfun zatların hayatı, menkıbeleri, kabirlerinin hangi vesileyle ziyaret edildiği, varsa mensubu oldukları tarikatlar ve tekkeleri gibi dönemin dini ve sosyo-kültürel yapısı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Eserin sadeleştirmesi Ethem Erkoç tarafından, çevirisi Ahmet Cahid Haksever tarafından yapılmıştır (Haksever 2015).

Müellifin biyografisi için bk. “İzzet”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/izzet 

Eserden Örnekler


Bu fakir, mevliden Ahısha ve muvattanen Çorum Kasabası’nda, Şeyh Eyyüb Mahallesi’nde Tarîk-ı Nakşî-i Üveysiyye meşâyıhından Ethem Babazâde İzzet-nâm pür-taksîr. Fıtar-ı tab-‘ı acizi, enbiya-yı izam ve evliyâ-yı fiham hazerâtına kesret-i muhabbet ve vefret-i rağbetim olduğu cihetle, iki yüz elli beş tarihinden ile’l-ân bi-hasebi'l-kader seyahat ve geşt ü güzâr eylediğim memâlik-i İslamiyye'de enbiyâ-yı izamdan Ergani Sancağı’nda Hazret-i Zülkifl aleyhisselam merkad-ı şerîfiyle Tarsus'ta Hazret-i Lokman ve Danyel aleyhimesselam makam-ı latiflerini ve Ashâb-ı Kirâm’dan Dersaâdet’de Hazret-i Hâlid bin Zeyd ve Ca’fer ve Âl-i Beyt'ten Kayseri'de Zeynelabidin ve Tâbi‘în'den Sivas'ta Abdülvehhâb Gazi radiyallahu ‘anhüm hazerâtıyla evliyâ-yı kirâmdan belde-i mezkûrelerde ve bilâd-ı sâirede nice zevât rahimehumullah makâbir ve makâmatlarını ziyâret müyesser olduğu gibi, bi-hamdillahi Te‘âlâ, eltâf-ı İlâhî'den olarak sâye-i inâyetvâye-i cihandâride hizmet-i müftehire-i fırâşiyyet-i Ravza-i Mutahhara-yı Cenâb-ı Nebeviyye’ye, bâ-berât-ı âlîşân nâil olunup hıdmet ve vazife-i ma'n(ev)iyemiz dahi ol makam-ı mübarek mücâvirlerinden bir zât tarafından bi’l-vekâle rü'yet ve îkasına muvaffâkiyyet-i âcizânem olduğu halde, Çorum Kasabası’nda defin-hâk-ı ıtırnâk olan Ashâb-ı Kirâm ve evliyâ-i zevi’l-ihtiram hazerâtının makâbir ve makâmâtı şerîfleri vakt be-vakt ziyâret olunarak mütevellî ve mutasarrıfları yedlerinde bulunan berât ve vakfiyelerinde mutâla‘ası ve ba'zan dahi mess-i erbâb-ı vukûf zevât-ı sîkât-ı sahihatü’l-kelîmâttan suâl ile muşârün ileyhim hazerâtının nâm ve elkâb-ı şöhretleri ve beyne’l-ehâli mütevâtir olan âsâr ve hâssiyyet ve menâkıblarına alâ kaderi'l-imkân kesb-i ıtlâ' eylediğim cihetle işbu risâlede nâm ve makâm-ı mübareklerinin cem-‘i telfîfine şurû’ idup (iza tehayyertum fi’l-umûri fe’ste‘înû min ehli’l-kubûr) hadis-i şerîf-i ma-sadakına mazhariyetle mümtaz olan e‘ızze-i muşârun ileyhim hazerâtının hakk-ı fakirîde ve hakk-ı ehakk-ı Ümmet-i Muhammedî’de enfâs-ı kudsiyye ve ruhâniyye-i latîfeleri fuyûzâtını isticlâb ve istişfa’ ümidinde bulundum. Ve “Tezkire-i Makâmat” nâmıyla tevsîm eyledim. …Ve minallahi’t-tevfîk ve Hüve ni‘me’r-Refîk (Ali İzzet 1315: 3-4).

Kaynakça


Ali İzzet (1315). Tezkire-i Makâmât. İstanbul: Şirket-i Sahafiyye.

Ali İzzet (2015). Tezkire-i Makâmât. Çev.: Ahmet Cahid Haksever. Çorum: Belediyesi Yayınları.

Haksever, Ahmet Cahid (2015). “Önsöz”. Tezkire-i Makâmât. Çorum: Çorum Belediyesi.

Haksever, Ahmet Cahid (2008). “Çorum’da Nakşbendîliğin Tarihi Süreci ve Temsilcileri”. Hitit Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi [Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi]. C. 7/13. 61-82.

Haksever, Ahmet Cahid (2009). Çorum Tarihi ve Kültüründe Tasavvuf Geleneği. Çorum: Çorum Belediyesi.

Atıf Bilgileri


HAKSEVER, AHMET CAHİD. "TEZKİRE-İ MAKÂMÂT (İZZET)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/tezkire-i-makamat-izzet. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle