- Yazar Biyografisi (TEİS)
Avanzade Mehmet Süleyman - Madde Yazarı: Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
- Eser Yazılış Tarihi:1314/1898
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:15/08/2022
TEYZENİN KURNAZLIĞI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN)
hikâyeAvanzade Mehmet Süleyman (d. 1871 - ö. 1922)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Avanzâde Mehmet Süleyman'ın hikâyesi. "Küçük hikâyeler" serisi arasında yayımlanan kitapta ilki Teyzenin Kurnazlığı ikincisi ise Trompetin Şeytanlığı adıyla iki hikâye vardır. İç kapaktan eserin 17 Nisan 1315 (29 Nisan 1899) tarihinde basıldığı öğrenilmektedir. Teyzenin Kurnazlığı yeğenini evlendirmek isteyen bir teyze ile yeğenin hikâyesidir; Trompetin Şeytanlığı ise dostu ile ilişkisini fark eden şahsın bunu ifşa etmemesi için verilen rüşvetin anlatıldığı hikâyedir.
Teyzenin Kurnazlığı'nda yeğeni Alfred'le yardımcısı Roza'yı evlendirmek için bir plan yapan Margarit, Alfred'e bir mektup yazar. Mektupta evlenmesi için ona bir kız olduğunu söyler. Yardımcısı Roza da biriyle evlenecektir. İkisinin düğününü bir arada yapmak isteyen Margarit, onu şatoya davet eder. Roza'ya da onu bir delikanlı ile evlendirmek istediğini söyler. Roza, tanımadığı biriyle evlenmek istemez ancak Margarit'e de itiraz edemez. Küçük bir kurnazlıkla bu iki gencin şatoda karşılaşmalarını ve sohbet etmelerini sağlayan Margarit, böylece onların âşık olmalarına ve evlenmelerine vesile olur.
Trompetin Şeytanlığı'nda gezmek için Toulouse şehrine giden Trompet'in kalmak için bir otel aradığı görülür. Dostuyla buluşacak olan otel sahibesi bunu engelleyeceğini düşündüğü için Trompet'i otele kabul etmek istemez. Ona otelin tüm odalarının dolu olduğu yalanını söyler ancak Trompet durumun farkına varır. Gizlice otele girerek otel sahibesi ile dostunun konuşmalarını dinler. Daha sonra otelin kaşık, çatal vs. gibi tüm sofra takımlarını çalar. Ertesi gün otel sahibesinin eşiyle sohbet eder ve onları yemeğe davet eder. Otel sahibesine bir ders vermek isteyen Trompet, yemekte otelden çaldığı sofra ürünlerini kullanır. Otel sahibesi, önce yemek takımlarını çalan hırsız olarak itham ettiği Trompet'e sırrını ifşa etmemesi için iltifatlarda bulunur ve durumu eşine söylememesi için ona rüşvet verir.
Yazarın biyografisi için bk. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade
Eserden Örnekler
"Şems-i şu'le-bâr güllerin pembe teveccühâtını rengîn evrâkını revnakdâr ediyordu. Bir râyiha-i şevk-âver ile hava meşhûn olup bu letafet-i tabiiyye içinde bir ırmağın suları beyaz taşlara çarparak gayet hoş bir çağıltı hâsıl ediyor ve ormanda bir kuşcağız zemzeme-saz olarak sanki bu sadaya cevap veriyordu."
[...]
"Zavallı Roza'nın ter ü taze siması bu tesir-i nâgihâni ile sarardı. Uzun kirpiklerinin saldığı sâyeler o vech-i melihi kapladı. Fakat onu bir tebeddül ile o sima-yı safta bir tatlı tebessüm hâsıl oldu. Etrafa pertev-nisâr oldu. İnşirâh-bahş in'ikâslar bıraktı.
... Mösyö Trompet şen ve şâtır, hatır-nüvaz iyi bir arkadaştır. Kalbi saf ve temizdir. Yarenliği sever, latifeden hoşlanır. Lakin latife latif olmalı… Borkisieon Kasabası'nda doğmuştur." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1315: 2, 9-10).
Kaynakça
Avanzâde Mehmet Süleyman (1315). Teyzenin Kurnazlığı, Dersaadet: Yuvanaki Penayotidis Matbaası.
Erdoğan Çeltik, Seher (2017). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Erdoğan Çeltik, Seher (2018). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Mauritius: Lambert Academic Publishing.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞEYTANKAYA CİNAYETİ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
2 | İKİ KIZIN SEVDALISI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
3 | KANLI İNTİKAM (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
4 | JAPONYA - EDEBÎ FIKRA (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
5 | TASVİR (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
6 | ÂLÎ CENAB BİR KIZ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
7 | ÜÇ GÜZELLER (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
8 | DENİZ KIZI FROE ADALARINDA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
9 | MÜKEMMEL HAZİNE-İ LETÂİF (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
10 | ŞEYTAN MAĞARALARI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
11 | BİNBİR ÇEŞİT (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
12 | BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
13 | LETAİF CÜZDANI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
14 | MÜTÂLAA SALONU (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
15 | 113 NUMARALI HANE 1. CİLT (İSKENDER EFENDİ - AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | İskender Efendi | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |