Akhisar’ın Marmara beldesinde doğan ve eğitimini tamamladıktan sonra memleketinde müftülük yapan Hulvî Abdullah Efendi’nin (ö. 1159/1746-47), Bûsîrî’nin (ö. 696/1297?) Kasîde-i Bürde’si için kaleme aldığı manzum Türkçe tercüme. 1125/1713 yılının Ramazan ayında tamamlanan ve 161 beyitten müteşekkil olan tercümede kaynak şiirle aynı yani müstefʻilün fâʻilün müstefʻilün fâʻilün kalıbı kullanılmıştır. Şair, vezinde olduğu gibi kafiye hususunda da orijinal şiire sadık kalmış ve eserini “mim” harfiyle kafiyelemiştir.

Hulvî, tercümenin birçok beytinde kaynak metinden yararlanmış ve kendisine kolaylık sağlama adına olsa gerek “muztarim, sekam, samem, tehem, herem, ketem, nehem, desem, tüham, nedem, ukum, edem, muktehim, nesem, rimem, müttesem, mübtesim, muhtetem, mültekım, utum, müstelem, muhtelim, lemem, dühüm, seem, müstenim, münhedim, mustalim, münʻacim, munsarim…” gibi kelimeleri olduğu gibi eserine almıştır. Diğer bir ifadeyle belirtmek gerekirse şair, tercümesinin yalnızca 51 beytini asıl metinden farklı kelimelerle kafiyelemiştir. Bu anlamda Hulvî’nin tercümesi, orijinal metindeki kelimelere hedef dilden karşılık bulma noktasında başarısızdır. Bunun yanında şair, bazı Arapça sözcükleri de kaynak şiirdeki kelimelerden türetme yoluna gitmiş, dolayısıyla bu durum tercümenin dilinin ağırlaşmasına sebebiyet vermiştir. Diğer taraftan anlamın da hedef dile başarılı bir şekilde aktarıldığı söylenemez.

Hulvî, eserinin sonuna dört beyit daha ilave etmiştir. Bu beyitlerde tercümenin bitiş tarihi ve vezni hakkında bilgi vermiş, dünya ve ahiret sıkıntılarından kurtulmak için Allah’tan yardım dilemiş, dört halifenin ismini zikretmiş ve kalplerdeki elemi gidermek için Hz. Peygamber’in methini okumak gerektiğini ifade etmiştir.

Hulvî’nin Kasîde-i Bürde tercümesi, şerhlerle birlikte veya müstakil olarak en çok nüshası bulunan çevirilerdendir. Tercümenin tespit edilebilen nüshalarını şu şekilde sıralayabiliriz: Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Bağdatlı Vehbi 1737, Denizli 406, 430, Düğümlü Baba 428, 429, 431, Efgani Şeyh Ali 29, Esad Efendi 2802, Gelibolulu Tahir 28, Hacı Mahmud Efendi 1431, 3790, 3854, Hz. Nasuhi Dergâhı 561, Hüdai Efendi 207, İbn Mirza 141, 201, İbrahim Efendi 627, İzmir 825, Nuri Arlasez 43, Osman Huldi 553, Ömer Sindal 318, Tahir Ağa Tekke 631, Tercüman 355, Tırnovalı 1366, Yazma Bağışlar 2367, 2484, 3082, 3104, 3773, 5173, 6787; Bayezid Devlet Kütüphanesi Veliyyüddin Efendi 3185; Ankara Milli Kütüphane Yz A 170, Yz A 908/4, Yz A 7711; Balıkesir İl Halk Kütüphanesi 10 Hk 282/5-6; İBB Atatürk Kitaplığı Metin Feridun Koleksiyonu Nu. 1221; Kütahya Belediyesi Mustafa Hakkı Yeşil Kütüphanesi Nu. 24383; Mısır Milli Kütüphane Mecâmî Türkî Talat 31. Tercüme, Şener (1995: 127-142) ve kısmen sadeleştirilerek Sezer (2000) tarafından yayımlanmıştır. Ayrıca, Busûrî'nin eserinin Türklerdeki etkisi üzerine bir proje yürütülmektedir (Ayçiçeği 2017). 

Şairin biyografisi için bk. “Hulvî, Hulvî Abdullah Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hulvi-hulvi-abdullah-efendi