- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sûzî - Madde Yazarı: Doç. Dr. Hamza KOÇ
Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği - Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Naat
- Yayın Tarihi:20/11/2021
TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (AHMED SÛZÎ)
Kasîde-i Bürde’nin manzum tercümesiSûzî (d. 1179/1765 - ö. 1246/1830))
ISBN: 978-9944-237-87-1
Şemseddîn Sivâsî’nin (ö. 1006/1597) altıncı kuşak torunlarından olan Sûzî’nin, Bûsîrî'nin (ö. 696/1297?) Kasîde-i Bürde’sine yaptığı manzum Türkçe tercüme. Tercüme, hezec bahrinde "mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün" kalıbıyla yazılmıştır. 162 beyitten oluşan ve kaside nazım şekliyle yapılan tercümede yer yer vezin kusurları görülmektedir.
Sûzî, büyük dedesi Şemseddîn Sivâsî’yi örnek alarak Bürde’yi manzum şekilde tercüme etmiştir (Yıldız 2011: 111). Eseri yayına hazırlayan Alim Yıldız, Sûzî’nin tercümesinin Bürde tercümelerinin güzel örneklerinden biri olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca büyük dedeleri Şemseddin Sivasî, Abdülmecid Sivasî ve Abdülahad Nurî derecesinde güçlü bir şair olmasa da Sûzî’nin mutasavvıf Türk şairleri içinde önemli bir yeri olduğunu da belirtmektedir (Yıldız 2011: 128).
Genellikle diğer manzum tercümelerde görülen kaynak metindeki kafiye kelimelerini bire bir kullanmaktan kaynaklanan söyleyiş zorluğu, Sûzî’nin -ânı mürdef kafiyesini tercih etmesi sayesinde metinde görülmemektedir. Böylece Sûzî, “mim” harfiyle birden çok kafiye kelimesi bulma zorluğu yaşamamış, kaynak beyitteki kafiye kelimelerini de kullanmak zorunda kalmamıştır. Ancak tercümesinde, kaynak beyitte geçen birçok kelimeyi de bire bir kullanmıştır.
Ahmed Sûzî’nin tercümesinin kaynak metnin anlamını yansıtmakta başarılı olduğu söylenebilir. Kimi zaman da mefhumu yansıtmaya gayret ederek kaynak beyti bire bir tercüme etmemiştir. Ayrıca Sûzî, sanatlı söyleyişi de elden bırakmamış, yer yer tercümesini edebî sanatlarla süsleyerek güçlendirmeyi başarmıştır. Ancak diğer manzum tercümelerle mukayese edildiğinde eserin pek şöhret bulmadığı; Şemseddin Sivâsî’nin, Abdülhay Celvetî’nin ve Le‘âlî Mustafa Efendi’nin manzum tercümeleri kadar öne çıkmadığı söylenebilir.
Eserin tespit edilebilen iki nüshası Süleymaniye Kütüphanesi H. Şemsi-F. Güneren Bölümü 25 ve 108 numaralarda kayıtlıdır. Metin, Alim Yıldız (2011) tarafından oldukça özenli bir şekilde hazırlanarak Ahmed Sûzî’yle ilgili birçok eksiğin tekmil ve hatanın da tashih edildiği eserinde yayımlanmıştır.
Şairin biyografisi için bk. “Sûzî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/suzi.
Eserden Örnekler
Cânâ andın mı ol semt-i kemân-ebrû-yı cânânı
Ki halt etdin revân-ı eşk-i çeşme ahmer kanı
Aceb bâd-ı nesîm esdi mi ol sûy-ı vefâdârdan
Ziyâ mı urdu ya zülf-i siyehden şevk-i nûrânî
Ne sırdır çeşm-i giryânın bükâ etme desen ağlar
Ne hikmet kalb-i mağmûmun demâdem artar ahzânı
Sanır mısın eyâ âşık ki aşk hâli ola pinhân
Ki zâhir olmuş iken çeşm-i ter sûz-ı dil-i cânı
Ger aşkın olmasa dökmez idin yaşın talel üzre
Dahı şebgîr olup zikr etmez idin serv-i kad bânı
Nice inkâr eden aşkı var iken şâhid-i âdil
Gözün yaşı yüzün zerdi anı etmişken i‘lânı
Sararmış gül gibi haddin bular isbât eder aşkı
Dahı dü hat gibi eşk-i revân san sufrete kanı
Gelip dilber hayâli dîdede etdi beni bîdâd
Velî kavgâ-yı aşk ile gönül kesb etdi ahzânı
Beni levm etme aşkımla kabûl et özrümü zâhid
Bileydin hâlimi billâh bana etmez idin anı
Sana hâlim ayân sırrım değil mestûr ağyâra
Onulmaz derdime yârdan erişe belki dermânı (Yıldız 2011: 113).
Kaynakça
Ayçiçeği, Bünyamin (2017). Bûsîrî’nin Kasîde-i Bürde’sinin Geçmişten Günümüze Türkiye Toplumu Üzerindeki Akademik, Sosyal ve Dinî Etkileri. Program Kodu: 1002. Proje Nu: 215K398. TÜBİTAK SOBAG-SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMA DESTEK GRUBU. Proje Yürütücüsü: Bünyamin Ayçiçeği. İstanbul.
Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Yıldız, Alim (2011). Ahmed Sûzî Hayatı ve Şiirleri. Sivas : Cumhuriyet Üniversitesi Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÜRKÇE DİVAN (SÛZÎ) | Sûzî | Prof. Dr. Alim Yıldız |
Görüntüle | ||
2 | SÜLÛKNÂME-İ SÛZÎ (SÛZÎ) | Sûzî, | Prof. Dr. Alim Yıldız |
Görüntüle | ||
3 | PEND-NĀME-İ SÛZİ (SÛZÎ) | Sûzî | Prof. Dr. Alim Yıldız |
Görüntüle | ||
4 | SÜLEYMÂN-NÂME (SÛZÎ) | Sûzî | Prof. Dr. Alim Yıldız |
Görüntüle | ||
5 | VASiYETNÂME (SÛZÎ) | Ahmed Sûzî | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
6 | ABDULVEHHAB GAZİ MENKIBESİ (AHMED SÛZÎ) | Sûzî | Prof. Dr. Alim Yıldız |
Görüntüle | ||
7 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
8 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
9 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
10 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
11 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
12 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
13 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
15 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |