TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (AHMED SÛZÎ)
Kasîde-i Bürde’nin manzum tercümesi
Sûzî (d. 1179/1765 - ö. 1246/1830))

ISBN: 978-9944-237-87-1


Şemseddîn Sivâsî’nin (ö. 1006/1597) altıncı kuşak torunlarından olan Sûzî’nin, Bûsîrî'nin (ö. 696/1297?) Kasîde-i Bürde’sine yaptığı manzum Türkçe tercüme. Tercüme, hezec bahrinde "mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün mefâ‘îlün" kalıbıyla yazılmıştır. 162 beyitten oluşan ve kaside nazım şekliyle yapılan tercümede yer yer vezin kusurları görülmektedir.

Sûzî, büyük dedesi Şemseddîn Sivâsî’yi örnek alarak Bürde’yi manzum şekilde tercüme etmiştir (Yıldız 2011: 111). Eseri yayına hazırlayan Alim Yıldız, Sûzî’nin tercümesinin Bürde tercümelerinin güzel örneklerinden biri olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca büyük dedeleri Şemseddin Sivasî, Abdülmecid Sivasî ve Abdülahad Nurî derecesinde güçlü bir şair olmasa da Sûzî’nin mutasavvıf Türk şairleri içinde önemli bir yeri olduğunu da belirtmektedir (Yıldız 2011: 128).

Genellikle diğer manzum tercümelerde görülen kaynak metindeki kafiye kelimelerini bire bir kullanmaktan kaynaklanan söyleyiş zorluğu, Sûzî’nin -ânı mürdef kafiyesini tercih etmesi sayesinde metinde görülmemektedir. Böylece Sûzî, “mim” harfiyle birden çok kafiye kelimesi bulma zorluğu yaşamamış, kaynak beyitteki kafiye kelimelerini de kullanmak zorunda kalmamıştır. Ancak tercümesinde, kaynak beyitte geçen birçok kelimeyi de bire bir kullanmıştır.

Ahmed Sûzî’nin tercümesinin kaynak metnin anlamını yansıtmakta başarılı olduğu söylenebilir. Kimi zaman da mefhumu yansıtmaya gayret ederek kaynak beyti bire bir tercüme etmemiştir. Ayrıca Sûzî, sanatlı söyleyişi de elden bırakmamış, yer yer tercümesini edebî sanatlarla süsleyerek güçlendirmeyi başarmıştır. Ancak diğer manzum tercümelerle mukayese edildiğinde eserin pek şöhret bulmadığı; Şemseddin Sivâsî’nin, Abdülhay Celvetî’nin ve Le‘âlî Mustafa Efendi’nin manzum tercümeleri kadar öne çıkmadığı söylenebilir.

Eserin tespit edilebilen iki nüshası Süleymaniye Kütüphanesi H. Şemsi-F. Güneren Bölümü 25 ve 108 numaralarda kayıtlıdır. Metin, Alim Yıldız (2011) tarafından oldukça özenli bir şekilde hazırlanarak Ahmed Sûzî’yle ilgili birçok eksiğin tekmil ve hatanın da tashih edildiği eserinde yayımlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Sûzî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/suzi.


Eserden Örnekler


Cânâ andın mı ol semt-i kemân-ebrû-yı cânânı

Ki halt etdin revân-ı eşk-i çeşme ahmer kanı


Aceb bâd-ı nesîm esdi mi ol sûy-ı vefâdârdan

Ziyâ mı urdu ya zülf-i siyehden şevk-i nûrânî


Ne sırdır çeşm-i giryânın bükâ etme desen ağlar

Ne hikmet kalb-i mağmûmun demâdem artar ahzânı


Sanır mısın eyâ âşık ki aşk hâli ola pinhân

Ki zâhir olmuş iken çeşm-i ter sûz-ı dil-i cânı


Ger aşkın olmasa dökmez idin yaşın talel üzre

Dahı şebgîr olup zikr etmez idin serv-i kad bânı


Nice inkâr eden aşkı var iken şâhid-i âdil

Gözün yaşı yüzün zerdi anı etmişken i‘lânı


Sararmış gül gibi haddin bular isbât eder aşkı

Dahı dü hat gibi eşk-i revân san sufrete kanı


Gelip dilber hayâli dîdede etdi beni bîdâd

Velî kavgâ-yı aşk ile gönül kesb etdi ahzânı


Beni levm etme aşkımla kabûl et özrümü zâhid

Bileydin hâlimi billâh bana etmez idin anı


Sana hâlim ayân sırrım değil mestûr ağyâra

Onulmaz derdime yârdan erişe belki dermânı          (Yıldız 2011: 113).

Kaynakça


Ayçiçeği, Bünyamin (2017). Bûsîrî’nin Kasîde-i Bürde’sinin Geçmişten Günümüze Türkiye Toplumu Üzerindeki Akademik, Sosyal ve Dinî Etkileri. Program Kodu: 1002. Proje Nu: 215K398. TÜBİTAK SOBAG-SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMA DESTEK GRUBU. Proje Yürütücüsü: Bünyamin Ayçiçeği. İstanbul.

Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Yıldız, Alim (2011). Ahmed Sûzî Hayatı ve Şiirleri. Sivas : Cumhuriyet Üniversitesi Yay.

Atıf Bilgileri


KOÇ, Hamza ve Bünyamin Ayçiçeği. "TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (AHMED SÛZÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/tercume-i-kaside-i-burde-ahmed-suzi. [Erişim Tarihi: 02 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TÜRKÇE DİVAN (SÛZÎ) Sûzî Prof. Dr. Alim Yıldız
Görüntüle
2 SÜLÛKNÂME-İ SÛZÎ (SÛZÎ) Sûzî, Prof. Dr. Alim Yıldız
Görüntüle
3 PEND-NĀME-İ SÛZİ (SÛZÎ) Sûzî Prof. Dr. Alim Yıldız
Görüntüle
4 SÜLEYMÂN-NÂME (SÛZÎ) Sûzî Prof. Dr. Alim Yıldız
Görüntüle
5 VASiYETNÂME (SÛZÎ) Ahmed Sûzî Akın ZENGİN
Görüntüle
6 ABDULVEHHAB GAZİ MENKIBESİ (AHMED SÛZÎ) Sûzî Prof. Dr. Alim Yıldız
Görüntüle
7 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
8 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
9 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
10 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
11 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
12 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
13 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
14 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
15 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
16 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle