- Yazar Biyografisi (TEİS)
Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı - Madde Yazarı: Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Doç. Dr. Hamza KOÇ - Eser Yazılış Tarihi:1279/1862-63
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Naat
- Yayın Tarihi:14/03/2022
DÜRR-İ MERGÛB (ABDÜRRAHÎM KÂDİRÎ)
Kasîde-i Bürde’nin Türkçe ve Farsça manzum tercümesiAbdürrahîm Kâdirî, İvranyalı (d. ?/? - ö. 1282/1865)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Bûsîrî (ö. 696/1297?)’nin Kasîde-i Bürde’sine İvranyalı Abdürrahîm Kâdirî Efendi tarafından yazılan Türkçe ve Farsça manzum tercüme. Tercümesinin sonuna eklediği Farsça on beyitten hareketle müellifin İvrâniye’de doğduğu ve Şeyh Ali’nin oğlu olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca müellif, Kadirî tarikatına intisap etmiş ve babasının halefi olarak Üsküp’teki Dükkancık dergâhının şeyhi olmuştur (Bursalı Mehmed Tâhir 2016: I/140; Demirayak vd. 2022: 175-177). Abdürrahîm Kâdirî Efendi, Dürr-i Mergûb adını verdiği eserinde kaynak metni 161 beyit hâlinde hem Türkçe hem de Farsça olarak tercüme etmiştir. Her iki tercümesi de kaynak beytin vezniyle aynı şekilde basit bahrinde “müstef‘ilün fâ‘ilün müstef‘ilün fâ‘ilün” vezniyle kaleme alınmıştır. Kaynak beyitteki kelimeleri birçok defa bire bir kullanan şair her iki tercümesinde de manayı öncelemiş, beyitlerin anlamını yansıtmakla yetinmiştir. Abdürrahîm Kâdirî Efendi, kaynak beyitteki kafiye kelimelerini çoğunlukla, hem Türkçe hem de Farsça tercümesinde, aynen kullanmıştır. Yer yer de kaynak beyitte geçen kelime gruplarını olduğu gibi tercümesine almıştır. Bu sebeplerden ötürü müellifin hem Türkçe hem de Farsça tercümesinde -kaynak metni yansıtma endişesi sebebiyle olsa gerek- orijinal bir söyleyiş yakalamayı başaramadığı söylenebilir. Ayrıca her iki tercümede de veznin aksadığı beyitler bulunmakta olup mütercimin akıcı bir söyleyiş yakalayamadığı görülmektedir. Matbu halde bulunan eser 1279 ve 1283’te İstanbul’da basılmıştır. Kenan Demirayak, Muhammet Emin Uzunyaylalı ve Ömer Faruk Karakuş özenli bir çalışmayla eseri yayımlamışlardır (2022).
Şairin biyografisi için bk. “Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdurrahim-kadiri-ivranyali
Eserden Örnekler
Yâd etdiginden midir ahbâb-ı Zî-Selem’i
Kim böyle mezc eyledin eşk-i revânla demi
Ez yâd kerden-i yârân-râ bi-Zî-Selem
Âmîhtî eşk-i çeşm-i sâ’ilet bi-dem
Yohsa Medîne’den esdi mi nesîm ü sabâ
Çakdı mı şebde o berk-i cânib-i İdami
Yâ bâd-ı hoş bû vü zîd ez sûy-ı tîbe vü yâ
Der mâg-ı rahşîd berk ez cânib-i İdam
Neden dü çeşmine akman dersen olar akar
Hem kalbe ayıl desen olur o mündehimi
Çerâ dü çeşmet mecûşîd gûyî cûş konend
Hûşân be-gûyî delet gerded o mündehimi
Âşık sanır mı ki aşk gizlemek olur imiş
Bâ çeşm-i münsecim ü bâ kalb-i muztarimi
Âyâ çe pendâred ân âşık ki mihr-i derûn
Bâ eşk ü bâ sûr şebeş gerded o münketimi
Dökmez idin aşksız eşkin alâ talelin
Olmazdın erık da yâddan bânı hem alemi
Bî-aşk ne-mî rîhtî ber-resm-i dâr eşket
Bî-hâb ne-mândî zi-yâd-ı bân hem alem (Demirayak vd. 2022: 181-182).
Kaynakça
Bursalı Mehmed Tahir (2016). Osmanlı Müellifleri. I-III. (hzl. M. A. Yekta Saraç). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Yay.
Demirayak, Kenan, M. E. Uzunyaylalı, Ö. F. Karakuş (2022). Üsküplü Abdurrahîm Efendi ve İki Dilli Manzum Kaside-i Bürde Çevirisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂNÇE (ABDÜRRAHÎM) | Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
2 | KAVÂ'İD-İ NAHVİYYE (ABDÜRRAHÎM) | Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
3 | MANZÛME-İ AKÂ'İD VE ŞERHİ (ABDÜRRAHÎM KÂDİRÎ) | Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
4 | MANZÛME-İ FERÂ'İZ (ABDÜRRAHÎM) | Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
5 | MANZUM TECVÎD (ABDÜRRAHÎM) | Abdürrahîm Kâdirî, İvranyalı | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
6 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
7 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
8 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
9 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
10 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
11 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
12 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
14 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |