TERCEME-İ HÂL (HAFIZ NURİ)
şiirler
Hafız Nuri Efendi (d. ?/? - ö. ?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Osmanlı kadısı Hafız Nuri Efendi’nin, 1856-1857 yılları arasında görevlendirmeyle gittiği Girit’te yaşadığı olayları ve başından geçenleri kaleme aldığı eseri. Eser, Millî Kütüphane Yz. FB. 318 numarada kayıtlı olan dîvânın içerisinde yer almaktadır. Millî Kütüphane’nin katalog kayıtlarında bu eserin Nevşehirli Hasan Hamdi Efendi’ye ait olduğu belirtilmiş olsa da incelemelerimiz neticesinde Hafız Nuri Efendi’ye ait olduğu tespit edilmiştir. 19 varaklık bu eserin her bir sayfasında ortalama 17 satır bulunmaktadır. Şair, bu eserinde birkaç başlık altında mevleviyetle gittiği Girit yolculuğundan, orada bulunduğu süre içerisinde karşılaştığı hadiselerden, izlenimlerinden, Girit’te yaşanan büyük depremden ve o bölgedeki Hristiyanlaşma hareketlerinden söz etmektedir. Çeşitli başlıklar altında kaleme alınmış olan bu manzumeler aruzun "mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün" ve "fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün" kalıbıyla yazılmıştır.

Söz konusu eserin diğer bir nüshası ise Staatsbibliothek zu Berlin, Ms. or. var. 4114 numarada kayıtlıdır. 421 varak olan bu nüshanın 234a-271a varakları arasında Hafız Nuri Efendi’nin manzum terceme-i hâli yer almaktadır.

Eser, Millî Kütüphane Yz. FB. 318 numarada kayıtlı olan nüshaya göre 1b’de şu ifadelerle başlamaktadır: "Bi’l-cümle terceme-i ahvâlim terkîb eyledigim diger dîvân-ı âcizîye mufassalan ve ba’zen muhtasarca tahrîr ü beyân olunmuş ise de işbu zikr-i âtî diger terceme-i ahvâlim dîvân-ı mezkuremiñ zeyline tahrir olunmak üzre bu mahale tahrîr ve beyân olundu. Bâ-irâde-i hazret-i şâhana ve bâ-fermân-ı ‘âlî eyâlet-i Girid’e mevleviyyetle gidip…". Eser yayımlanmıştır (Ördek 2020).


Eserden Örnekler


Girid’e mevleviyyetle giderken geldi hep ahbâb

Vedâ’ için getirdiler vapura ba’zı ez-ihvân


İkinci gün varıp İzmir’e beytûtet idip bir şeb

Süleymân Paşa vâlî idi gördüm eyledi mihmân


Üçüncü gün Şire’ye lenger-endâz eyledi vapur

Haremle Şire’ye çıkdım o şeb mihmân olup der-ân


Berâber idi mahdûmlar biri Şevket Emîn biri

Emânet olalar Hakk’a ola anlar hüner-mendân


Yazıldı hâriciye cânibinden Şire’ye akdem

Anunçün hâzır oldu bir konak kim hâlime çesbân


Vapur Nemçe idi azm idip Trieste’ye sonra

Girid’e gidicek gayrı vapur yok bulayım imkân


Sagîrce fülk-i yelkenle giderken Hanya’ya nâ-gâh

Alıp bir fırtına şiddetli gâyet çün ki bî-pâyân


Giderek oldu müşted fırtına emsâl kabûl etmez

Kapudân topladı yelkenleri şaşırdı bî-dermân


Kamara içine girdi harem ben kaldım anbârda 

[…] (Ördek 2020: 21-22)

Kaynakça


Ördek, Şebnem Şerife (2020). Hafız Nuri Efendi’nin Terceme-i Ahvâli. İstanbul: Kesit Yay.

Atıf Bilgileri


Şahinkaya, Şebnem Şerife. "TERCEME-İ HÂL (HAFIZ NURİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/terceme-i-hal-hafiz-nuri. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle