XVIII. yüzyıl Osmanlı devlet adamı ve âlimi Ebû Sehl Nuʾmân Efendi (d. 1111/1700- ö. 1169/1755?) tarafından kendisine verilen üç ayrı görev sırasında tuttuğu raporlardan oluşan anı. Nuʾmân Efendi, bu görevleri sırasında karşılaşılan halli güç problemlere bulduğu isabetli çözümler dolayısıyla eserine Tedbîrât-ı Pesendîde (Beğenilen Tedbirler) adını vermiştir. Yazar eseri yazma amacının kendisinden sonra bu tür işlere görevlendirileceklere yol göstermek olduğunu belirtmektedir.

Muhtevası bakımından eser temelde üç ayrı makaleden oluşmaktadır. Birinci makalede Nuʾmân Efendi, 1737 yılında Kırım kadılığı, ikinci makalede 1739 Belgrad Antlaşması sonrası Osmanlı-Avusturya sınırlarını belirlemek üzere tayin edilen Sınır Tahdit Heyetindeki Sınır Mollalığı, üçüncü makalede 1747’de İran’a gönderilen Sefaret heyetindeki Ordu kadılığı görevleri esnasında meydana gelen olayları ve kendisinin bunlara müdahalesini ayrıntılı bir şekilde anlatır. Söz konusu üç görevde de etkin bir rol oynayan Nuʾmân Efendi, ortaya çıkan olumsuzluklar karşısında son derece cesaret ve feraset sahibi bir devlet adamı sorumluluğuyla suskun kalamayarak derhâl müdahale etmiş ve aldığı tedbirlerle devletin şanını zedeleyici ve zararına olan durumların ortaya çıkmasına engel olmuştur.

Yöntem olarak Nuʾmân Efendi, önce “hâdise” başlığı altında problemi daha sonra “tedbîr” başlığı altında yapılması gerekenleri ortaya koyar. Sade ve anlaşılır bir dille kaleme alınan eserde, Arapça ve Farsça terkipler sık sık kullanılmakla birlikte yer yer bunların tam Türkçe karşılığı da verilmiştir. Yazar anlatımı güçlendirmek için sık sık ayet, hadis ve kelâm-ı kibâr kullanmıştır. Eser nesir olarak kaleme alınmakla beraber sonunda biri vakanüvis Kırımlı Rahmi Efendi ve diğeri yazarın kendisinin Nadir Şahın ölümü üzerine düşürdükleri tarihten oluşan iki şiir bulunmaktadır (Savaş 1999: 4).

Tedbîrât-ı Pesendîde’nin Viyana Milli Kütüphanesi No: 1106 ve Reşid Efendi (Millet) kütüphanesi No: 667’de kayıtlı olmak üzere iki nüshası tespit edilmiştir. Eser, Ali İbrahim Savaş tarafından transkribe edilerek yayımlanmıştır (Ebû Sehl Nu’mân Efendi 1999). Avusturyalı tarihçi Erich Prokosch ise eserin ikinci makalesini, 1740 yılında Avusturya ile yapılan sınır tahdit görüşmelerine dair olan kısmı, Almanca’ya çevirerek yayımlamıştır (1972). Hammer de Büyük Osmanlı Tarihi isimli meşhur eserinde bu eseri birincil kaynak olarak kullanmıştır (Hammer 2008: 13/6).