Eserden Örnekler

"Ertesi gün baron filan sokakta filan numaralı dükkânın camında bir kadın resmi bulunduğunu ve bu güzel kadının kim olduğunu kimsenin bilmediğini ilan etti. Paris'te hiçbir kadını nazarlarından kaçırmayan hevâ-perestân birer birer dükkânın önüne gelip resmi muayeneye başladılar. Çerçeveci Paris'in en kibar ve en zarif delikanlılarının böyle dükkânı önünde tevakkuf ettiklerini görünce ibtidâ telaşa düştü. Ba'del-mülâhaza kibir ve gururu arttı. Mutlak kendi çerçeveleri ve yaldızları diğerlerininkine fâiktir. Böyle işlerine mütehayyirâne bakmaları bu sebepten ileri geliyor. Gazetelere ilanlar vererek ehl-i merakın ihtiyacını tesviye etmek mecburiyetini hissetti. Birkaç yüz franklık bank kaymesi sarf etti. Bir çerçeve bile satamadı. Dükkânını tanzîm ettiği günden itibaren ehl-i merak dükkânın önünde görünmemeye başladı. Dükkâncı bu hâle müteaccip oldu. Zavallının merakla sıhhatine halel geldi. Bu sırada Baron Tresorie'nin gönderdiği adamlar birer birer tasviri muayene etmişlerse de bu tasvirin aslı kim olduğunu kimse haber verememiş idi. Bunlardan üçü bu kadını gördüklerini tasdik ettiler. Doroni bu hususta bir şey biliyordu. Gözü hiçbir vakit kendini aldatmaz. Fakat kim olduğu bahsine gelince başını kesseler bu bâbda bir şey haber vermek iktidarında değil idi. Tresorie, Doroni'nin mâlûmâtını Frénois'e bildirmişti. Frénois''un hayâlât-ı sâfiyânesini ve mâşuka-i muhayyilesini lekedar etmek istemedi... Dostunun efkâr-ı şâirânesine halel vermedi. Fakat gönlünü eğlendirmek için aralarındaki râbıta-i dostîye daha ziyade takviye verdi. Frénois, tasvirden vaktiyle sevmiş iken şimdi vefat etmiş bir kadından bahseder gibi bahsediyordu. Kalpleri ilelebet cerîhadar kalanlarda görülen hüzn-i hâl Frénois'te meşhût idi. Sanki hatırdan asla çıkmaz bir muâmele-i şefkatkârânenin matemini tutuyordu. Samimi dostları bu mahzuniyete ibtidâ mütehayyir oldular. Sonra mütereddit bulundular. Nihayet bu sadakat-i hayâl-perverâneye karşı bir riâyet hissetmeye başladılar." (Avanzâde Mehmet Süleyman, 1316/1900: 17-19).