Yazma eser kütüphanelerinde Risâle-i Tasavvuf, Risâle-i Es’ile vü Ecvibe, Necâtü’l-Ervâh, Risâle-i Molla İlâhî, Makâlât-ı Molla İlâhî gibi isimlerle de kayıtlı risale. Eser, bizzat Molla İlahi tarafından kaleme alınmamış, kimliğine dair açıklama bulunmayan bir kişi tarafından yazıya aktarılmıştır.

İki bölümden oluşan eserin ilk bölümü Molla İlahi’nin Ayasofya Camii’nde bir Cuma namazı öncesinde Fatih Sultan Mehmed’in de bulunduğu bir cemaate vaaz vermek için kürsüye çıktığında -sonradan Hızır aleyhisselâm olduğu belirtilen- bir kişinin kendisine yanaşarak sorular sorması üzerine bu kimseye verdiği cevaplardan oluşmaktadır. İkinci bölümde ise Fatih Sultan Mehmed’in isteği üzerine Molla İlahi’nin bazı tasavvufi meseleler hakkındaki nasihat ve izahları yer almaktadır. (Kaçar ve Akdağ 2015: 14)

İslam tasavvufuna ilişkin temel meselelerin ele alındığı Tasavvufnâme’de vaaz ve sohbet üslubu dikkat çekmektedir. Eserde ele alınan temel konular; âlemler, insan-âlem ilişkisi (âlem-i kebîr, âlem-i sagîr), ruhların çeşitleri, makamları, nüzul-uruc, Cenâb-ı Hakk’ın isimleri ve mertebeleri, kalbin tavırları, manevî mertebeler ve ene’l-hak meselesidir.

Âbâ ve ümmehât, ahlât-ı erba’a, akl-ı evvel, akl-ı kül, âlem-i amâ, âlem-i anâsır, âlem-i bâtın, âlem-i ceberût, âlem-i cismânî, âlem-i ecsâd, âlem-i ervâh, âlem-i gayb, âlem-i kebîr, âlem-i lâhût, âlem-i melekût, âlem-i misâl, âlem-i mülk, âlem-i sagîr, âlem-i süflî, âlem-i tafsil, âlem-i ulvî, âlem-i zâhir, anâsır-ı erba’a, cemu’l-cem, cevher, cevher-i evvel, hazarât-ı hamse, heyûla, mebde ve me’âd, mevâlid-i selâse, nefs-i emmâre, nefs-i kül, rûh-ı hayvânî, rûh-ı insânî, rûh-ı izâfî, rûh-ı nebâtî, rûh-ı nefsânî, tabiat-ı kül, eserde yer alan tasavvufi terimlerdir. (Kaçar ve Akdağ 2015: 47-61)

2006 yılında Abdurrezzak Tek, eseri tanıtan bir makale yazmış, 2015 yılında Mücahit Kaçar ve Ahmet Akdağ eserin eski ve yeni harfli metnini yayınlayarak eserin dil içi çevirisi ve incelemesini yapmışlardır.

Müellifin biyografisi için bk. "İlâhî, Abdullah-i İlahi, Molla İlahi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ilahi-abdullahi-ilahi-molla-ilahi