Osmanlı tarih yazarlarından Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi’nin, Mevlânâ Şehâbeddin b. Arabşah’ın (ö. 854/1450) Timur devrini ve Timur’un halefleri arasındaki hâkimiyet mücadelelerini anlatan eserinin Türkçe tercümesi. Eser, Târîh-i Timurlenk ya da Timur-nâme olarak da bilinmektedir.

Şehâbeddin’in Arapça eserinin aslında kısa bir girişten sonra Timur’un adı, soyu, çeşitli ülkeleri istilâsı ve bunun sebepleri açıklanmakta, daha sonra hükümdarın hayatı ve sırasıyla seferleri anlatılarak ele geçirdiği şehirlerde yaptığı yağma ve katliamlar acı bir dille tasvir edilmektedir. Ayrıca eserde, Timur’un 807/1405 yılında Otrar’da ölümünden, tahtı ele geçiren torunu Halil Sultan’ın 811/1409’da Semerkant ve Mâverâünnehir’in idaresini amcası Şâhruh’a terketmesine kadar geçen zaman içinde cereyan eden hadiseler hakkında da değerli bilgiler yer almaktadır. Nazmî-zâde, Türkçeye yapılan tercümeye Arapça aslından farklı bilgiler de dâhil edilmiştir. Esere kendi hâtimesini ekleyip İbn Arapşâh'ın hâtimesini çıkarmıştır. Ayrıca Timur'un dört oğlunun haleflerinin soyağacını eklemiştir.

Târîh-i Timur-ı Gûrkân’ın tercümesi 1110/1698 yılında tamamlanıp Bağdât Vâlîsi Alî Paşa’ya sunulmuştur. Eserin Türkçe çevirisi İbrâhîm Müteferrika’nın ön sözüyle Târîh-i Timur-ı Gûrkân adıyla 1142/1730 yılında İstanbul'da basılmıştır. Tercüme ağır ve külfetli bir dille yapıldığı için 1277/1861 yılında yer yer sadeleştirilip kısaltılarak İstanbul'da, Cerîdehâne’de yine aynı adla yeniden basılmıştır. Eserin bir nüshası Londra British Museum No. 7847'de kayıtlıdır.

Yazarın biyografisi için bk. “Murtazâ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/murtaza-nazmizade-seyyid-murtaza