Kırgızistan'ın çeşitli bölgelerinde bulunmuş olan yazıtlar.

Vaktiyle Hunnuların, Sakaların, Köktürklerin, Karahanlıların devletlerini içinde barındıran Kırgızistan, Köktürk harfli yazıtların sık bulunduğu bölgelerden birisidir. Kırgızistan’daki ilk yazıtların çoğu Talas Bölgesi’nde bulunduğu için daha çok Talas Yazıtları adı ile bilinmekte idi. Ancak daha sonra keşfedilen Koçkor, Çiyin Taş Yazıtları ile yazıtların bulunuş alanı oldukça genişlemiştir.

Kırgızistan’daki Köktürk harfli yazıtların bulunuşu ve incelenmesinde V. A. Kallaur, H. J. Heikel, S. Ye. Malov, N. A. Batmanov, Ç. Cumagulov, S. Sıdıkov, K. Tabaldiev, C. Alyılmaz, R. Alimov vd. bilim adamlarının katkıları büyüktür. Genel olarak Kırgızistan’da bulunan yazıtlar paleografik ve içerik açısından Yenisey Yazıtları’na benzemektedir (Malov, 1959: 57; Alyılmaz, 2006: 20). S. G. Klyaştornıy’ın (Klyaştornıy, 1999: 30-33) araştırmalarına göre Kırgızistan’daki yazıtların büyük çoğunluğu Türgeş Kağanlığı (M 716-739) dönemine aittir.

Son yıllarda bulunan Çiyin Taş Yazıtlarıyla sayısı 51’e ulaşan Tanrı Dağı Yazıtları'nı hem içerik hem de şekil bakımından taş anıtlara yazılmış epitafik içerikli Talas Yazıtları, kayalara kazınmış aidiyet-sınır içerikli Koçkor Yazıtları, kayalara kazınmış epitafik içerikli Çiyin Taş Yazıtları ve diğer yazıtlar şeklinde ele almak mümkündür (Useev, 2019: 297-336).

Bugüne kadar Talas Bölgesi’nde 21 yazıt bulunmuştur. Bunlardan 12 yazıt yuvarlak taş anıtlara yazılmış epitafik içerikli yazıtlardır. Yani vefat eden kişilerin anısına konulmuş yazıtlardır. Epitafik içerikli Talas Yazıtları’nın Orhun ve Yenisey Yazıtları’ndan farkı, özel olarak dikilmiş taş kitabelere değil, uygunluğuna bakılarak nehir yataklarından seçilen yuvarlak taşlara kazınmasıdır. En büyüğü 8 (Talas II), en küçüğü de 2 (Talas IX, Talas XI) satırdan oluşan Talas Yazıtlarında genel olarak vefat eden şahısın adı belirtildikten sonra yakınları, arkadaşları, ailesi ifade edilerek onun ölümünden sonra onların ve hayvanlarının durumlarının kötülüğü, bazen de ölenin belli başlı özellikleri anlatılmaktadır. Talas XVII Yazıtında geçen ötüg taşı kavramıyla işaret edildiği gibi bu yazıtlar olayların (merhumun vefatı, eşinin dul kalması, arkadaşlarının üzüntüde bulunması vd.) anlatıldığı hikâye yazıtlarıdır (Useev, 2013: 51-52).

Koçkor Yazıtları, 1998 yılında T. Abıkeev’in verdiği bilgi sayesinde arkeolog K. Tabaldiev ve ekibi tarafından bulunmuştur. 1998’den 2005 yılına kadar Koçkor Bölgesi’nde toplam 24 yazıt tespit edilmiştir. Koçkor Yazıtları, Kara Suu köyünün güneyinde yer alan dağın Kök Say, Töö Karın, Böyrök Bulak, Kızıl Bulak, Kök Buka ve Kalmak Taş gibi dağ beli ve yamaçlarında bulunmaktadır (Tabaldiev ve Belek, 2008: 52). S. G. Klyaştornıy (2001: 193-195), Koçkor Yazıtları’nı, bulunduğu vadinin, kışlakların kime, hangi boya ait olduğunu ve orada kaç kere oturduklarını gösteren eski hukuk kitabeleri olarak değerlendirmektedir.

Kayalara kazınmış epitafik içerikli Çiyin Taş Yazıtları, 2008 yılında K. Tabaldiev ve K. Belek tarafından Isık-Köl ili, Toŋ ilçesindeki Ak Ölöŋ köyünün güney-doğu tarafındaki Çiyin Taş arazisinde bulunmuştur (Alimov et al., 2010: 187-195). "Teŋrideki teglük tegin, yerdeki yegren adgır üni özi bir (Gökteki kör 'vefat etmiş' şehzade ile yerdeki kestâne donlu aygırın sesi ve canı birdir)’ ve ‘Teŋride ben (Gökyüzündeyim 'vefat ettim')" gibi cümlelerden oluşan Çiyin Taş Yazıtları'nda birinin vefat etmesi  mecazi olarak ifade edilmiştir.