Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî'nin koruyucu hekimlik konulu tıp kitabı. Kitabın yazılış tarihi bilinmemektedir. Ancak Şirvânî'nin metindeki "sultân bin sultân Muhammed bin Bâyezîd bin Murâd Han bin Orhan... tuhfe getürdüm" (Aynacı 2014: 11) şeklindeki ifadesinden eserin Çelebi Mehmed’e sunulduğu anlaşılmakta, dolayısıyla Sultâniyye’nin 828-836/1413-1421 yılları arasında yazıldığı tahmin edilmektedir. Kitabın "Süleymaniye Kütüphanesi, Serez, nu. 2756; Süleymaniye Kütüphanesi, Şehit Ali Paşa Koleksiyonu, nu. 2074/1; Köprülü Yazma Eserler Kütüphanesi, Hafız Ahmed Paşa Koleksiyonu, nu. 34 Ha 184/2; Manisa İl Halk Kütüphanesi, Eski Eserler Bölümü, nu. 1848/4; Bosna-Hersek Gazi Hüsrev Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar Bölümü, nu. R1585/1 ve British Library, Oriental and İndia Office Collection, nu. 15049"da kayıtlı 6 nüshası belirlenmiştir. İngiltere nüshasında eser "Kitâb-ı Güzide-i Muhtasar-ı İlm-i Tıbbdur" başlığıyla başlamaktadır. Diğer nüshalarda esere Sultâniyye adını verdiğini belirten yazarın, İngiltere nüshasının 3a sayfasında muhtasara "Kânûn" ile başlayan bir ad koyduğu görülmektedir. İngiltere nüshasındaki bu bilgi, ayrıca metindeki başlıkların hem Arapça hem de Türkçe olması Sultâniyye’nin, İbn Sînâ’nın El-Kânûn Fi’t-Tıbb'ının özet niteliğinde bir çevirisi olması ihtimalini akla getirmektedir. Nitekim İbn Sînâ’nın Kânûn'uyla Sultâniyye arasında sağlık konusunu ele alış bakımından da benzerlikler görülmektedir. Dolayısıyla Şirvânî’nin başka Arapça eserlerinin de olması onun Kânûn'u da kısaltarak çevirmiş olabileceğini, ancak iki metin arasındaki benzerliklerin yanı sıra örneğin ilaç yapımlarında tam bir benzerliğin bulunmaması Sultâniyye’nin Kânûn’un ya birebir çevirisi olmadığını ya da yazarın sadece ondan etkilendiğini düşündürmektedir.

Sade bir dille yazılan mensur metnin sadece Serez nüshasında 28 beyitlik bir manzume bulunmaktaysa da bunun Şirvânî'ye aidiyeti konusu açık değildir. Bölüm başlıkları Arapça ve Türkçe olan kitap, bir mukaddime ve on dört bâbdan oluşmaktadır. Şirvânî, eseri sağlığı korumak için mevsimlere ve belli vakitlere göre nelerin yenilip içilmesi, nelerin giyilmesi, nelerin nasıl yapılması gerektiğine dair bilgiler vermek amacıyla yazdığını belirtmektedir. Mukaddimede “humoral pataloji” denilen dört unsur anlayışıyla döllenmeden bebeğin doğumuna kadarki gelişimini sağlayan hararetle rutubet ilişkisinden bahsetmektedir. Kitabın sağlıklı yaşamak için kişinin mizacına uygun hararetle rutubet dengesini sağlayacak şekilde neler yapması gerektiği hakkında bilgiler verilen 1. bölümünde yiyecekler için öneriler (6 fasıl), 2. bölümünde faydalı ve zararlı sular (2 fasıl), 3. bölümünde hararetin fayda ve zararları (3 fasıl), 4. bölümünde göz sağlığı, 5. bölümünde kulak sağlığı, 6. bölümünde uykunun bedene etkisi, 7. bölümünde kusmanın fayda ve zararları, 8. bölümünde ishalle kabızlığın fayda ve zararları (2 fasıl), 9. bölümünde hamamın fayda ve zararları (4 fasıl), 10. bölümünde cinsel ilişki için öneriler (2 fasıl), 11. bölümünde cinsel güç artırıcılar (4 fasıl), 12. bölümünde mevsimlere göre yiyeceklerle giyecekler (4 fasıl), 13. bölümünde yiyeceklerin tabiatları (23 fasıl), 14. bölümünde müshil şaraplar, haplar ve hukneler (9 fasıl) bulunmaktadır. Sultâniyye Türk dili ve tıp tarihi açısından önemli bir eserdir.

Sultâniyye'nin iki nüshası karşılaştırılarak yüksek lisans (Kurban 1990), altı nüshasının tenkidiyle de doktora tezi (Aynacı 2014) hazırlanmıştır. Bilim dünyasına Sedat Kumbaracılar'ın (1949) makalesiyle tanıtılan eserde sağlığı korumak için yararlanılan yiyecek ve içeceklerin fazlalığı nedeniyle günümüzde bu konuda bazı çalışmalar yapılmıştır (Argunşah 2005; Argunşah ve Çakır 2005; Harmancı ve Akpınar 2009).

Yazarın biyografisi için bk. "Şirvânî, Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî".Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sirvani-muhammed-bin-mahmudi-sirvani