Uygur Kağanlığı döneminden kaldığı sanılan Moğolistan’daki Köktürk harfli yazıtlardan biri.

Uygur Kağanlığı’nın kağanlık yazıtlarından olan Tes yazıtı ile karışmaması için esasen Somon Tes adıyla bilinse de bulunduğu yerden dolayı yazıta Züriyn Ovoo ve Sergey G. Klyaştornıy’ın ifadesiyle “Tes Nehri Yazıtı” da denmektedir.

Sergey G. Klyaştornıy (2007: 150), yazıtın Uygur Kağanlığı döneminde, sekizinci yüzyılın ikinci yarısında Yağlakar hanedanından bir kağan adına yazdırıldığı kanaatindedir.

Yazıtı keşfeden ve dolayısıyla hakkında ilk bilgileri veren Boris Ya. Vladimirtsov’dur. 1915 yılında kuzeybatı Moğolistan’da, Zavhan eyaleti sınırları içerisinde, Tes Irmağı civarında araştırma gezisi yapan Vladimirtsov, yerli halkça gösterilen bir kaya yazıtı tespit etmiştir. Vladimirtsov, bu kaya yazıtını yayımlama işine girişmiş, ancak bilinmeyen bir nedenden dolayı makalenin yayımı gerçekleşmemiştir. Vladimirtsov’un yazıtla ilgili verdiği tavsife göre kırmızı renkli granit bir kaya üzerine oyulmuş bir satırdan ve damgalardan oluşmaktadır (Klyaştornıy 2007: 149).

Yazıtla ilgili inceleme yapan Klyaştornıy (2007: 150), kaya üzerinde açıkça seçilebilen harflerden oluşan bir satır ve iki damga bulunduğunu belirtmiştir. Bu damgalardan birinin Uygur Kağanlığı’nın kağanlık damgalarından olduğunu ve Şine Usu yazıtındakine benzediğini, öteki damganın ise Yenisey yazıtlarındaki damgaları andırdığını ifade etmiştir. Klyaştornıy ayrıca, damganın yazıt ile olan ilişkisinin kanıtlanamadığını, Leonid R. Kızlasov’a atıf yaparak belirtmiştir.

Yazıtla ilgili yayım çalışmaları ise şöyledir: Vladimirtsov 410-416, Şinehüü 1977, Klyaştorny 1978: 147-150, Karjaubay 2012: 252-253.