Vassaf Reşîdüddîn Fazlullâh Şîrâzî (ö.1334/735)’ye ait olduğu düşünülen ve İlhanlı hükümdarı Muhammed Hudabende (1304-1317) adına te’lif edilen Farsça Ahlâku’s-Saltana adlı siyasetnamenin Kavalalı Hüseyin Kâzım tarafından yapılan kısmi çevirisi. Yazım tarihi tespit edilemeyen eser, Sultan Abdülazîz’e sunulmuştur. Ahlâku’s-Saltana'nın daha önce Nergisî (Selçuk 2019) ve Rumelili Zaifî (Koçin 2005) tarafından yapılmış iki tercümesi daha bulunmaktadır (Selçuk 2013:194).

Hüseyin Kâzım, 34 başlıktan oluşan Ahlâku’s-Saltana’nın farklı bölümlerinden seçtiği kısımları 13 başlık altında tercüme etmiştir. 31 varaktan oluşan eserin başında Hüseyin Kâzım’a ait bir mukaddime ve çeşitli ibret verici hikâyeler (1b-18a) bulunmaktadır. Kaynak eserin tercümesine Terceme-i Ahlâku’s-Saltana başlığı altında (19a-32a) yer verilmektedir. Sanatlı bir dille kaleme alınmış Risâle-i Seciyye’nin özellikle mukaddime bölümünde manzum parçalara, zincirleme tamlamalara, edebî sanatlara ve uzun cümlelere yer verilmiştir. Tercümenin başına eklenen dua, tefsir, nasihat ve hikâyelerle tercüme esere özgünlük kazandırılmıştır. Tercüme bölümünde kaynak eserin farklı bölümlerinden seçilen kısımlar aslına sadık bir biçimde tercüme edilmeye çalışılmış, kaynak eserden sadece 3 Farsça manzum parça alınmıştır. Arapça ve Farsça ibrelerin yer aldığı bölümde dil önceki bölüme göre daha sadedir (Selçuk-Elçi 2013: 203).

Risâle-i Seciyye'nin tespit edilebilen tek nüshası Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe Yazmaları Mehmed Reşad Kitaplığı No: 925’de kayıtlıdır. Eser üzerine Bahir Selçuk ve Fatih Elçi (2013a: 5) tarafından bir çalışma yapılmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Hüseyin Kâzım, Kavalalı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/huseyin-kazim-kavalali